De Stichting Orthopedagogisch Centrum de Ambelt komt voort uit de Vereniging tot Bestrijding der Tuberculose te Zwolle. Deze vereniging beheerde vanouds de Zwolse buitenschool in de buurtschap Herfte (zie inleiding bij het archief van de vereniging). In de jaren '70 en '80 groeide de Ambelt uit tot een vooraanstaand landelijk orthopedagogisch centrum. De Ambelt had een unieke opzet door het gecombineerde aanbod van buitengewoon onderwijs (vanaf 1985 speciaal onderwijs genoemd), residentiële opvang en een therapeutisch dagprogramma. De school bestond formeel gezien uit een school voor (Langdurig) Ziekelijke Kinderen (LZK) en een school voor Zeer Moeilijk Opvoedbare Kinderen (ZMOK). In de praktijk was van dit onderscheid niets te merken. Kinderen met lichamelijke handicaps, emotionele stoornissen of psychiatrische aandoeningen zaten bij elkaar in de klas.

Door toedoen van de politiek viel deze unieke constellatie in de jaren '80 geleidelijk uiteen. De overheid had naar eigen gevoelen onvoldoende grip op de Ambelt. Het centrum ontving gelden vanuit vijf verschillende ministeries. De politiek drong aan op een duidelijker onderscheid tussen de diverse afdelingen van de Ambelt. In de eerste plaats kreeg de residentiele afdeling een meer zelfstandige (en volwaardige) status. Na ingrijpend beraad besloot het bestuur in 1986 ook de scholen voor LZK en ZMOK te splitsen. Docenten en leerlingen werden over beide scholen verdeeld. Vanwege ruimtegebrek verhuisde de ZMOK-school in 1989 naar nieuwbouwlocatie de Oosterenk. Het therapeutisch dagverblijf ging in deze reorganisatie grotendeels verloren. Bepaalde creatieve, sportieve of therapeutische activiteiten gingen over naar scholen of de residentiële afdeling. Andere activiteiten zoals het zwemmen en paardrijden werden beëindigd. Op bestuurlijk niveau werkte de stichting vanaf dat moment met drie bestuurscommissies voor de onderscheid afdelingen.

Op de langere termijn had deze ontwikkeling tot gevolgd de residentiële afdeling steeds meer op eigen benen kwam te staan, met als uiteindelijk resultaat de definitieve afscheiding in 2004 door een fusie met andere instellingen tot Trias Jeugdhulp. Een dergelijke ontwikkeling binnen het Ambelt-onderwijs bleef uit. Integendeel. Door nieuwe politieke besluitvorming kwamen de beide scholen in 2003 in hetzelfde cluster terecht voor speciaal onderwijs aan kinderen met psychiatrische problematiek en/of gedragsproblemen. De onderscheiden directies en bestuurscommissies van de scholen kwamen weer samen. Kinderen met lichamelijke handicaps behoren sindsdien niet meer tot de doelgroep van de Ambelt. De aandacht is daarmee in 75 jaar volledig verlegd van het lichamelijk naar het psychische vlak.