Uw zoekacties: Membra Disjecta, collectie

0453 Membra Disjecta, collectie ( Collectie Overijssel locatie Zwolle )

Uitleg bij archieftoegang

Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.

Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:

• Kenmerken van het archief
• Inleiding op het archief
• Inventaris of plaatsingslijst
• Eventueel bijlagen

De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.

De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.

De inventaris of plaatsingslijst is een hiërarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.

Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiërarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.

beacon
 
 
Naar boven om te zoeken
0453   Membra Disjecta, collectie
Inleiding
Het Rijksarchief in Overijssel beheert al sinds lang een collectie handschriftfragmenten, bij restauraties aangetroffen in boekbanden. Deze collectie van zogeheten membra disiecta, leidt een verborgen bestaan. Thans zijn deze fragmenten zodanig ontsloten dat handschriftspecialisten zich snel op aard en inhoud van de fragmenten kunnen oriënteren.
Navolgende catalogus betreft uitsluitend de los bewaarde fragmenten. Een veelvoud van dit aantal bevindt zich-gelukkig-nog op de oorspronkelijke plek, veelal als band om registers of versteviging daarvan.
Voor een overzicht daarvan raadplege men E. Wüstefeld, Catalogus van de Membra Disiecta in het Rijksarchief in Overijssel (Zwolle 1995). Deze catalogus in typoscript aanwezig in de bibliotheek van het Rijksarchief in Overijssel.
laatste wijziging 12-05-2022
29 beschreven archiefstukken
1 gedigitaliseerd
totaal 1 bestand
Inventaris
1 Fragment van een Graduale.
14e eeuws, Gothica textualis formata, de gebruikelijke letter voor liturgische en theologische werken.
Glossen in cursiva libraria.
Bevat: 1 Kor. 7, 25-34; Heb. 11, 33-38.
In margine opgedragen aan 'beatus Anthonius Confessor', wschl. Antonius Abbas, een van de populairste heiligen van de late Middeleeuwen. Misschien een fragment van een aan Antonius gewijde mis.
Bekend als: "Schutblad, gevonden in een doos in 1896".
2 Fragment van een Missaal.
14e eeuws, Gothica textualis formata en (kleiner) hybrida.
Bevat commentaar op de bergrede, Mt. 5.5 en verder: Apok. 7.9 en 5.9. De andere zijde bevat o.a. een hymne.
Bekend als: "Schutblad van een smal katerntje, Ommen".
3 Fragment van het Nieuwe Testament.
15e eeuws, Gothica hybrida libraria.
Papier, 40 regels.
Kant 1 bevat Mt. 26,19-36. Kant 2 bevat Mt. 26,65-27,6.
4 Fragment van het Digestum Vetus.
Eind 12e eeuw ?, Gothica textualis formata die neigt naar minuskelschrift; glossen in textualis.
Een pagina uit de Digestum Vetus, uit het achtste en negende boek van het Corpus Iuris Civilis. Uitgebreid geglosseerd, voor het grootste gedeelte met de zgn. Glossa Ordinaria van Accursius.
In margine: Septem orbis miracula (in een veel latere cursieve hand).
5 Fragment van een Graduale.
14e eeuws, Gothica textualis formata.
6 Fragment van een Evangeliecommentaar.
14e eeuws, Gothica libraria.
Commentaar op Mt. 21,44: "Qui ceciderit super lapidem hunc confringetur super quem autem ceciderit conteret eum".
Geglosseerd, een scheur in het perkament is genaaid, beide dingen wijzen op intensief en zorgvuldig gebruik.
Bekend als: "Schutblad gerichtsprotocol Enschede".
7 Fragment van een Bijbelcommentaar.
13e eeuws, Gothica hybrida libraria met minuskel-invloeden.
Commentaar op de handelingen van de profeet Elias, geïllustreerd met twee voorbeelden uit Lc. 4,25-26 (de weduwen uit Sarepta in Sidon) en 2 Kon. 5,1 (de genezing van de melaatsheid van Naäman).
Bekend als: "Schutblad van onbekende oorkomst".
8 Fragment van een Kalendarium.
Eind 13e eeuw, lettertype: Gothica textualis formata.
Heiligenkalender voor de maanden mei tot en met augustus, hoogstwaarschijnlijk afkomstig uit het bisdom Utrecht. Bevat de dagletter, het gulden getal en de Romeinse dagtelling.
Geboden feestdagen:
Mei: Philippus et Iacobus
Invencio sancte crucis
* Victor
Juni: Vitus et Modestus martyres et
Nativitas sancti Johanni Baptiste
Petrus et Paulus apostoli
Commemoracio Pauli
Juli: Visitacio beate Marie
Margareta virgo
Divisio apostolorum
Maria Magdalena
Vigilia
Jacobus apostolus
Aug: Petrus ad vincula
Invencio sancti Stephani
* Ypolitus et sociorum
Assumpcio sancte
Bartholomeus
Decollacio Johannis Baptiste
De met een asterisk gemerkte geboden feesten zijn kenmerkend voor de orde, parochie of gemeente waar deze kalender voor gold. Zij is afkomstig van een gerichtsprotocol van de stad Oldenzaal 1578-9.
9 Fragment van een Kloosterregel.
13e eeuws, Gothica hybrida libraria, minuskelinvloeden.
Twee pagina's XLVI r. en v., en XLIX r. en v.
Zeer specifieke instructie over hoe monniken dienden te leven.
'Qualis se habeant patres', misschien uit een klooster in of om Hardenberg?
Afkomstig uit het judiciaal van de stad Hardenberg.
10 Fragment van een Graduale.
14e eeuws, Gothica textualis formata.
11 Fragment van een Graduale.
13e eeuws, Gothica textualis formata.
Bevat versierde lombarden; vrij zwaar beschadigd.
12 Fragment van een Kloosterregel ?
14e eeuws, Gothica hybrida libraria
Misschien juridisch tractaat, misschien kloosterregel. De aangetroffen capitula zijn:
- De obligatu ad roncinia ordinande vel non
- De corpore vitiatis ordinande vel non
- De treuga et pace
- De pactio
- De transactionibus
- De seruis ut ordinande eorum < >
- De sacramentis
- De filiis presbyterorum ordinande uel non
- De postulando
- De procantoribus
Bekend als "Juridisch tractaat, Ommen"; misschien afkomstig van een voormalig klooster in de buurt van Ommen.
13 Missaalfragmenten.
Afkomstig uit de rug van de band van een breviarium.
Drie losse flapjes. Zeer slecht leesbaar.
14 Fragment van een Missaal.
14e eeuws, Gothica textualis formata, een enkele blauwe lombarde.
Twee kolommen, 28 regels elk. Bevat:Ex. 15, 15-19; Ps. 81; Ps. 82; Ps. 83, 1 -6
Bestemd voor de zaterdagmis van de week 'Hebdomada VI', te herkennen aan de hymne "Exultate Deo".
Bekend als: "Schutblad, afkomstig van gerechtsprotokol Oldenzaal 1592-3".
15 Oorkonde van paltsgraaf J. Helman, 1563.
16 Vier (missaal)fragmenten.
Afkomstig uit een boekband, oplopend in grootte.
Alle aan de zijde met het kleinste aantal regels zijn van notenbalken voorzien.
1 10/5 regels
2 9/6 regels
3 6/5 regels
4 15/8 regels
De hoeveelheid tekst is te gering om positief geïdentificeerd te kunnen worden.
17 Fragment van een klein Missaal.
14e eeuws, Gothica textualis formata.
Steeds twee kolommen per pagina, het bovenste gedeelte van de pagina ontbreekt.
Afkomstig uit het Commune de Sanctis van een missaal bevat dit fragment delen van de missen voor de heilige de heilige 'Doctores' (geleerden), en voor de 'Confessores non pontifices', (belijders die het niet tot paus gebracht hebben).
De herkomst van de teksten is als volgt:
pagina 1, kolom 1: Mt. 25,14-15
pagina 1, kolom 2: Mt. 25,20-23
pagina 2, kolom 1: Lc. 19,12-13
pagina 2, kolom 2: Lc. 19,17-22
pagina 3, kolom 1: Sir. 45,8 en 19-20
pagina 3, kolom 2: Sir. 24,1-3, id. 24,22. en id.44,20. Ps. 131,116-7, ps. 109,4 en ps. 88,21-3
pagina 4, kolom 1: Ps. 88,4 en 131,1. Mt. 5,13
pagina 4, kolom 2: Mt. 5,16-9
Afkomstig uit Hardenberg.
18 Akte van keizer Karel V.
19 Fragment van een Missaal.
14e eeuws, Gothica textualis formata.
Twee pagina's (CVII en CXX) uit het Pars de Sanctis van een missaal. De vermelde heiligen zijn Vincentius (22 jan.), Emerentiana en Macharias (23 jan.), Pauli Conversio (25 jan.), Scholastica, Sother (10 feb.), Valentinus, Vitalis, Felicula en Zeno (14 feb.) en de Cathedra S. Petri (22 feb.)
Bevat:
Ps. 20, 3-4 voor Vincentius
Hand. 9, 1-22 voor Paulus
Mt. 16, 13-18 voor Cathedra S. Petri
Bekend als: "schutblad gerichtsprotokol Steenwijk 1583-93".
20 Fragment van een Missaal.
13e eeuws, Gothica textualis formata; een blauwe lombarde.
Bevat:
Ex. 32, 7-14
Ps. 43,2
Joh. 7, 14
Joh. 2, 13-25
Ps. 99, 2-3
Ps. 18,13
Bestemd voor de missen van woensdag en donderdag (feria 3 en 4) van de week 'Hebdomada IV', te herkennen aan het de liederen "Exaudi Deus orationem meam" en "Exsurge Domine, fer opem nobis".
Een beschadiging van het vellum is genaaid.
21 Fragment van een Missaal.
Laat 12e eeuw, Karolingische minuskel. Initialen met 'losstaande pootjes' *  .
Onderdeel van het Pars de Sanctis, met de mis voor de vigilie van Allerheiligen, Allerheiligen zelf en van de minder bekende heilige Caesarius (1 nov.). Teksten uit Apoc.5,6-12 en 7,2-12.
Bevat een opmerking in margine van "Albert Roessinck uit Oldsal".
22 Fragment van een Missaal.
14e eeuws?, Gothica textualis formata.
Bevat:
2 Kon. 4, 25-38
Joh. 9, 29-38
Ps. 65, 8-9 en 20
Er is een spoor van een eigendomssticker aan te treffen.
23 Oorkonde en penneproef.
Oorkonde van de stift Essen .
Bevat een oorkonde, alsmede een blad (14e eeuw?) dat gebruikt is voor de probationes pennae: Het alfabet op rij, en het Onze Vader een aantal maal.
24 Fragment van een Missaal.
Midden 12e eeuw, overgangsletter tussen Karolingische minuskel (rond) en Gothisch (lusjes aan stokletters) in.
Bekend als: ' 1593/4'.
25 Fragment uit een liturgisch werk.
Eerste helft 15e eeuw, Gothica hybrida libraria.
Bevat commentaar op het evangelie van Mattheus.
Rubrieken zijn nog erg goed leesbaar.
26 Fragment van een Missaal.
14e eeuws, Gothica textualis formata.
Zwaar beschadigd, transparant geworden vellum. Het vellum is twee maal gerestaureerd met steken. Vooral de rubrieken zijn nog erg goed te lezen.
Uitgebreide lezingen:
kant 1: Joh. 8, 46-54
kant 2: Heb. 9, 11-15.
27 Fragment van een Graduale.
13e eeuws, Gothica textualis, groot en klein (ca. 1200?).
Liederen, preekteksten, pagina's CLXXXIr. en v. en CLXXXVIIIr. en v. Eén gedecoreerde initiaal, lombarden. Voor de mis van de 'Vigilia Thome', 20 op 21 december en de 'Purificatio Beatae Mariae'(?), 2 februari.
Lezingen uit:
Joh. 20, 24-29
Joh. 10, 11-13
Mal. 3, 1-5
Lc. 2, 22-28.
28 Oorkonde.
29 Fragment van een prekenverzameling.
10/11e eeuws, Karolingische minuskel.
Een pagina uit een zgn. homiliarius, een prekencollectie. Waarschijnlijk de 'homiliarius van Karel de Grote', door Paulus Diaconus in de 9e eeuw voor Karel de Grote bijeengebracht. (PL95, col.1159-1162). Het overgeleverde fragment bevat stukken van drie preken, waarvan er een van Maximus van Turijn is, en een van Origenes. De derde is nog niet geïdentificeerd.
Bekend als "het oudste stuk". i
0453 Membra Disjecta, collectie
Inventaris
29
Fragment van een prekenverzameling.
10/11e eeuws, Karolingische minuskel.
Een pagina uit een zgn. homiliarius, een prekencollectie. Waarschijnlijk de 'homiliarius van Karel de Grote', door Paulus Diaconus in de 9e eeuw voor Karel de Grote bijeengebracht. (PL95, col.1159-1162). Het overgeleverde fragment bevat stukken van drie preken, waarvan er een van Maximus van Turijn is, en een van Origenes. De derde is nog niet geïdentificeerd.
Bekend als "het oudste stuk".
Reden geen uitleen:
Dit stuk is gedigitaliseerd
NB:
Nader onderzoek heeft inmiddels uitgewezen dat het gaat om een Karolingische minuskel uit de 10e eeuw. Het betreft een fragment van de 'Homiliarius' van Paulus Diaconus, met passages uit preken van Gregorius de Grote, Maximus van Turijn en Origenes. Zie Hedzer Uulders, 'Two Carolingian Manuscript Fragments at the Historisch Centrum Overijssel, Zwolle' , in: Scriptorium 70, 2016, pp. 311-319, pl. 12-13

Vorige
Volgende

Gebruik CTRL + scroll om te scrollen

Ga
Organisatie: Collectie Overijssel locatie Zwolle
laatste wijziging 06-06-2017
1 gedigitaliseerd
laatste wijziging 12-05-2022
29 beschreven archiefstukken
1 gedigitaliseerd
totaal 1 bestand

Kenmerken

Datering:
10e - 15e eeuw
Voorwaarden voor raadpleging:
Het archief is openbaar.
Omvang archiefblok:
0,60 m
Toegang:
Wüstefeld, E., Catalogus op de collectie Membra Disiecta, 10e - 15e eeuw, Zwolle (1995).
Openbaarheid:
Het archief is openbaar.
Categorie:
laatste wijziging 12-05-2022
29 beschreven archiefstukken
1 gedigitaliseerd
totaal 1 bestand