Uw zoekacties: Huis Almelo

0214 Huis Almelo ( Collectie Overijssel locatie Zwolle )

Uitleg bij archieftoegang

Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.

Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:

• Kenmerken van het archief
• Inleiding op het archief
• Inventaris of plaatsingslijst
• Eventueel bijlagen

De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.

De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.

De inventaris of plaatsingslijst is een hiërarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.

Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiërarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.

beacon
 
 
Voorwoord
Bijna vijftig jaar zijn verstreken sedert het moment waarop het huisarchief Almelo zijn eeuwenlange verblijfplaats, huis Almelo, verwisselde voor een onderdak bij de Rijksarchiefdienst. Met het verschijnen van deze publikatie wordt uiteindelijk het ideaal volledig gerealiseerd dat in 1946 aan jhr. dr. D.P.M. Graswinckel, algemene rijksarchivaris, en mr. W.C. graaf van Rechteren Limpurg, heer van Almelo en Vriezenveen, voor ogen stond: het archief materieel goed verzorgd en gehuisvest, inhoudelijk ontsloten volgens de beste tradities van het Nederlandse archiefwezen en goed beschikbaar voor historisch onderzoek.
Het werd een werk van lange adem, een werk dat meerdere keren stokte en waarbij de inzichten wel eens veranderden. Zonder aan de inbreng van de vele anderen die grotere en kleinere steentjes bijdroegen, tekort te willen doen moeten hier drie personen met ere genoemd worden: R.M. de Raat, C.C. van der Woude en A.J. Mensema. De eerste heeft in de jaren tachtig een voorlopig eindprodukt tot stand gebracht; de twee laatsten zorgden in ruim drie jaren voor de definitieve afronding. De publikatie die thans voorligt, heeft een omvang die vandaag de dag nog zelden voorkomt: een Inventaris voorzien van Regestenlijst, Leenrepertorium en Generale index, totaal een kleine achttienhonderd pagina's druks in zeven delen.
Het uitzonderlijk cultureel belang van het huisarchief Almelo voor Overijssel rechtvaardigt de grote investeringen van de afgelopen decennia. De toegangen op het huisarchief Almelo vormen het tastbaar resultaat van het werk van enige generaties archivarissen. Het is nu aan de onderzoekers om met deze instrumenten als hulpmiddel aan de slag te gaan en onze kennis van het verleden met name van Almelo en Vriezenveen, van Twente en Overijssel te vergroten en te verdiepen. Immers, het moet ook hier nog eens benadrukt worden: het huisarchief Almelo is een ware goudmijn voor ons inzicht in vele facetten van het maatschappelijk leven in vroeger eeuwen
Het Rijksarchief in Overijssel rekent het zich tot een eer onder de alhier beheerde archieven één van de belangrijkste en grootste particuliere archieven van ons land te mogen tellen. Op deze plaats past een woord van dank aan de huidige eigenaar van het archief, mr. A.F.L. graaf van Rechteren Limpurg, heer van Almelo en Vriezenveen, voor het openstellen van deze rijke bron. Het geduld van de familie Van Rechteren Limpurg is lang op de proef gesteld, maar tenslotte is het werk voltooid! Zwolle, Sint Georgiusdag 1993, H. Bordewijk, Rijksarchivaris in Overijssel
1. De geschiedenis van het huis en zijn bewoners
2. De geschiedenis van het archief
3. De inventarisatie van het archief
4. De bijlagen en overige toegangen
0214 Huis Almelo
Voorwoord
4.
De bijlagen en overige toegangen
Achter deze inleiding zijn een aantal bijlagen opgenomen voor het gemak van de gebruiker. In bijlage I treft men uitgewerkte genealogieën aan van de geslachten Van Almelo en Van Rechteren (Limpurg). Bijlage II geeft een chronologisch overzicht van heren en vrouwen van Almelo, terwijl bijlage III zo'n overzicht geeft van rentmeesters. Een kaart van de heerlijkheid Almelo en Vriezenveen uit 1832 is eveneens bijgevoegd.
Als aanhangsel bij de inventaris (p. 589 e.v.) is een lijst van kaarten en plattegronden opgenomen. Deze lijst bevat beschrijvingen van alle in het archief berustende kaarten en plattegronden en verwijst naar de desbetreffende inventarisnummers, terwijl in de inventaris bij die nummers naar de kaartenlijst wordt verwezen. Bij de inventaris is geen concordans opgenomen met de voorlopige inventarisnummers die tijdens de inventarisatieperiode aan de stukken zijn toegekend. Ten Rijksarchieve berust een dergelijke concordans.
Behalve de Inventaris (delen 1, 2 en 3) zijn op het huisarchief Almelo nog twee toegangen vervaardigd: de Regestenlijst (delen 4 en 5) en het Leenrepertorium (deel 6). In de Regestenlijst zijn tot en met het jaar 1578 van alle in het huisarchief voorkomende akten regesten (beknopte weergaven van de inhoud) opgenomen. In de Inventaris wordt -indien in een inventarisnummer zich dergelijke akten bevinden- onderaan de beschrijving naar het nummer van het desbetreffende regest verwezen, terwijl in de Regestenlijst naar het desbetreffende inventarisnummer wordt verwezen. Het Leenrepertorium is een nadere toegang op de in het huisarchief berustende leenregisters van de Grote en Kleine Leenkamer van Almelo (inv. nrs. 1562, 1654-1569 en 1644-1649). Tenslotte zijn in de Generale index van de toegangen op het huisarchief Almelo (deel 7) alle persoons- en topografische namen opgenomen die voorkomen in Inventaris, Regestenlijst en Repertorium. Albertus Jans Mensema, Bijlage IBijlage I
5. Genealogie van het geslacht van Almelo en van het geslacht van Rechteren en van Rechteren Limpurg
6. Literatuur