Uw zoekacties: Doopsgezinde gemeente te Borne

0207.1 Doopsgezinde gemeente te Borne ( Collectie Overijssel locatie Zwolle )

Uitleg bij archieftoegang

Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.

Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:

• Kenmerken van het archief
• Inleiding op het archief
• Inventaris of plaatsingslijst
• Eventueel bijlagen

De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.

De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.

De inventaris of plaatsingslijst is een hiërarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.

Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiërarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.

beacon
 
 
Inleiding
Vrij spoedig na het begin van de Reformatie moeten zich Doopsgezinden in Twenthe gevestigd hebben. Volgens Ds. K. Vos kwam er tussen de jaren 1555 en 1565 een stroom van vluchtelingen uit Vlaanderen deze streken binnen. * 
Onder hen waren vele bekwame handwerkslieden, die vooral in het spinnen en weven bedreven waren en daarom "tisserands" of wevers genoemd werden. Zo ontstond in het toen arme Twenthe een uitgebreide huis-industrie, waarvan de sporen tot in deze eeuw ook in het kerkelijk leven merkbaar zijn. Bij de roerende goederen van de Doopsgezinde gemeente zijn vaak weefgetouwen, die in huur worden gegeven.
Na de val van Münster en de ineenstorting van het "Godsrijk Sion" in de zestiende eeuw kwamen er nog meer vluchtelingen naar Twenthe. Zo staat de familie Warnaars uit Vlaanderen de familie Pol b.v. uit Duitschland .
1. Ontstaan
2. De opbloei van de gemeente en haar scheiding in 1727
3. De tijd van Wolter-oom tot Ds.L.van Gleeff
0207.1 Doopsgezinde gemeente te Borne
Inleiding
3.
De tijd van Wolter-oom tot Ds.L.van Gleeff
Voor de betekenis van Wolter-oom in de textielindustrie zij verwezen naar R.Schuiling:"Geschiedenis der Overijsselsche Nijverheid" pag. 30-331. In 1720 neemt hij van zijn vader, die bakker en linnenwever was, het bedrijfje over, richt in 1750 een bontweverij op, zich toeleggend op "Friesch bont" later op "'marseille" of rokkenstreep, fijn linnen en servetgoed. Door Danziger wevers liet hij zich onderrichten in het fabriceren van damast. Niemand minder dan Gijsbert Karel van Hogendorp moet hen reeds een der grondleggers van de Twentse industrie. Het ligt buiten het raam van dit kerkelijk overzicht nader op zijn initiatieven op industrie-gebied in te gaan, hoewel inv.no.1., het oudste kerkeboek van Borne, ook vele particuliere aantekeningen bevat. * 
Kortom, volgens het rijm onder zijn portret, was hij een man, die "verder zag dan de eeuw, die hem zag leven" en zo "zal Wolter-oom nog lang op veler tongen zweven".
Deze voortvarendheid van Wolter-oom kwam ook op kerkelijk gebied tot uiting. Hij hervormt de belijdenis der Oude Vlamingen, sticht te Borne een algemene armenkas en leidt in elk opzicht de gemeente door een periode van teruggang. Want twee gevaren bestonden er in deze tijd voor de Oude Vlamingen: de aanvechtbaarheid en het niet meer aanvaarden van de strenge leefwijze en een vlucht uit de Doopsgezinde Broederschap naar de Nederduits Gereformeerde Gemeente, waardoor men voor openbare ambten in aanmerking kwam.
Met grote tact heeft hij alle moeilijkheden weten op te vangen, zodoende kwam de gemeente deze crisis-periode ongeschonden, ja zelfs hechter georganiseerd, door.
Voor sijn grote , vooral materiaal gerichte invloed op de gemeente te Hengelo, na de scheiding tussen laatstgenoemde plaats en Borne, zij verwezen naar de inleiding op het archief van de Doopsgezinde Gemeente aldaar.
4. De negentiende eeuw
5. Verhouding van het archief tot de geschiedenis der gemeente
6. Slot-opmerking

Kenmerken

Datering:
1719 - 1940
Omvang archiefblok:
3 meter(s)
Voorwaarden voor raadpleging en gebruik:
Het archief is volledig openbaar
Toegang:
Wijnbeek, D., Doopsgezinde Gemeente te Borne, 1719 - 1940.