0207.1 Doopsgezinde gemeente te Borne ( Collectie Overijssel locatie Zwolle )
0207.1
Doopsgezinde gemeente te Borne
Inleiding
Vrij spoedig na het begin van de Reformatie moeten zich Doopsgezinden in Twenthe gevestigd hebben. Volgens Ds. K. Vos kwam er tussen de jaren 1555 en 1565 een stroom van vluchtelingen uit Vlaanderen deze streken binnen. *
Onder hen waren vele bekwame handwerkslieden, die vooral in het spinnen en weven bedreven waren en daarom "tisserands" of wevers genoemd werden. Zo ontstond in het toen arme Twenthe een uitgebreide huis-industrie, waarvan de sporen tot in deze eeuw ook in het kerkelijk leven merkbaar zijn. Bij de roerende goederen van de Doopsgezinde gemeente zijn vaak weefgetouwen, die in huur worden gegeven.
Na de val van Münster en de ineenstorting van het "Godsrijk Sion" in de zestiende eeuw kwamen er nog meer vluchtelingen naar Twenthe. Zo staat de familie Warnaars uit Vlaanderen de familie Pol b.v. uit Duitschland .
Onder hen waren vele bekwame handwerkslieden, die vooral in het spinnen en weven bedreven waren en daarom "tisserands" of wevers genoemd werden. Zo ontstond in het toen arme Twenthe een uitgebreide huis-industrie, waarvan de sporen tot in deze eeuw ook in het kerkelijk leven merkbaar zijn. Bij de roerende goederen van de Doopsgezinde gemeente zijn vaak weefgetouwen, die in huur worden gegeven.
Na de val van Münster en de ineenstorting van het "Godsrijk Sion" in de zestiende eeuw kwamen er nog meer vluchtelingen naar Twenthe. Zo staat de familie Warnaars uit Vlaanderen de familie Pol b.v. uit Duitschland .
3. De tijd van Wolter-oom tot Ds.L.van Gleeff
0207.1 Doopsgezinde gemeente te Borne
Inleiding
3.
De tijd van Wolter-oom tot Ds.L.van Gleeff
Voor de betekenis van Wolter-oom in de textielindustrie zij verwezen naar R.Schuiling:"Geschiedenis der Overijsselsche Nijverheid" pag. 30-331. In 1720 neemt hij van zijn vader, die bakker en linnenwever was, het bedrijfje over, richt in 1750 een bontweverij op, zich toeleggend op "Friesch bont" later op "'marseille" of rokkenstreep, fijn linnen en servetgoed. Door Danziger wevers liet hij zich onderrichten in het fabriceren van damast. Niemand minder dan Gijsbert Karel van Hogendorp moet hen reeds een der grondleggers van de Twentse industrie. Het ligt buiten het raam van dit kerkelijk overzicht nader op zijn initiatieven op industrie-gebied in te gaan, hoewel inv.no.1., het oudste kerkeboek van Borne, ook vele particuliere aantekeningen bevat. *
Kortom, volgens het rijm onder zijn portret, was hij een man, die "verder zag dan de eeuw, die hem zag leven" en zo "zal Wolter-oom nog lang op veler tongen zweven".
Deze voortvarendheid van Wolter-oom kwam ook op kerkelijk gebied tot uiting. Hij hervormt de belijdenis der Oude Vlamingen, sticht te Borne een algemene armenkas en leidt in elk opzicht de gemeente door een periode van teruggang. Want twee gevaren bestonden er in deze tijd voor de Oude Vlamingen: de aanvechtbaarheid en het niet meer aanvaarden van de strenge leefwijze en een vlucht uit de Doopsgezinde Broederschap naar de Nederduits Gereformeerde Gemeente, waardoor men voor openbare ambten in aanmerking kwam.
Met grote tact heeft hij alle moeilijkheden weten op te vangen, zodoende kwam de gemeente deze crisis-periode ongeschonden, ja zelfs hechter georganiseerd, door.
Kortom, volgens het rijm onder zijn portret, was hij een man, die "verder zag dan de eeuw, die hem zag leven" en zo "zal Wolter-oom nog lang op veler tongen zweven".
Deze voortvarendheid van Wolter-oom kwam ook op kerkelijk gebied tot uiting. Hij hervormt de belijdenis der Oude Vlamingen, sticht te Borne een algemene armenkas en leidt in elk opzicht de gemeente door een periode van teruggang. Want twee gevaren bestonden er in deze tijd voor de Oude Vlamingen: de aanvechtbaarheid en het niet meer aanvaarden van de strenge leefwijze en een vlucht uit de Doopsgezinde Broederschap naar de Nederduits Gereformeerde Gemeente, waardoor men voor openbare ambten in aanmerking kwam.
Met grote tact heeft hij alle moeilijkheden weten op te vangen, zodoende kwam de gemeente deze crisis-periode ongeschonden, ja zelfs hechter georganiseerd, door.
Voor sijn grote , vooral materiaal gerichte invloed op de gemeente te Hengelo, na de scheiding tussen laatstgenoemde plaats en Borne, zij verwezen naar de inleiding op het archief van de Doopsgezinde Gemeente aldaar.
laatste wijziging 16-01-2024
152 beschreven archiefstukken
46 gedigitaliseerd
totaal 1.219 bestanden
Inventaris
laatste wijziging 16-01-2024
152 beschreven archiefstukken
46 gedigitaliseerd
totaal 1.219 bestanden
Kenmerken
Datering:
1719 - 1940
Omvang archiefblok:
3 meter(s)
Voorwaarden voor raadpleging en gebruik:
Het archief is volledig openbaar
Toegang:
Wijnbeek, D., Doopsgezinde Gemeente te Borne, 1719 - 1940.
Categorie:
laatste wijziging 16-01-2024
152 beschreven archiefstukken
46 gedigitaliseerd
totaal 1.219 bestanden