In de 18e eeuw kent Overijssel eigenlijk slechts één gevangenis, het Provinciaal Tucht huis te Zwolle, dat in 1738 is gesticht. Verder bevinden zich op diverse plaatsen ruimten waarin verdachten in afwachting van hun berechting tijdelijk kunnen worden vastgezet. Voorbeelden hiervan zijn Het Oldenhuis of Drostenhuis te Vollenhove, de drostengevangenis te Diepenheim en het Huis Almelo. De aanwezigheid van slechts één gevangenis is echter niet verwonderlijk. Men moet bedenken dat de vergeving van de ambten van drosten hoogschout, die in Overijssel, naast de heer van Almelo, bevoegd zijn tot de kennisneming van criminele zaken, sterk wordt beheerst door het profijtbeginsel. Het is voor een drost of hoogschout en ook voor de heer van Almelo zelden aantrekkelijk iemand tot gevangenisstraf te veroordelen, dit brengt immers niets op, of erger nog, het kost geld. Bij vermogende delinkwenten is de boete dientengevolge een veelgebruikt machtsmiddel, terwijl bij hun minder vermogende collegae lijfstraffen en verbanning uit het rechtsgebied worden toegepast.

Al in de 17e eeuw: *  bestaan er in Overijssel plannen voor de bouw van een provinciaal Tuchthuis, doch het zal nog tot 1738 *  duren, voordat een uiteindelijke beslissing hierover door de Staten van Overijssel zal worden genomen. De bovenvermelde redenen zullen hieraan niet vreemd zijn geweest. Ook in deze kwestie speelt de eeuwenoude rivaliteit tussen de drie IJsselsteden Zwolle, Deventer en Kampen weer mee. Het lot moet zelfs uiteindelijk bepalen waar de inrichting gebouwd moet worden. Het lot wijst Zwolle aan. In 1740 is het Tuchthuis klaar voor gebruik. Voor het toezicht op de gevangenen wordt een cipier aangesteld, die onder het oppertoezicht staat van de door de Staten aangestelde regenten, ook buitenvoogden genaamd.