Mijn Studiezaal (inloggen)
0109 Kantongerechten in Overijssel ( Collectie Overijssel locatie Zwolle )
0109
Kantongerechten in Overijssel
Inleiding
1. Voorwoord
2. Zoekschema
3. Zoeken in de inventaris van het kantongerecht
4. De geschiedenis van het kantongerecht
5. Overbrenging van de archieven
6. Verantwoording van de inventarisatie
0109 Kantongerechten in Overijssel
Inleiding
6.
Verantwoording van de inventarisatie
De archieven van de kantongerechten waren relatief eenvoudig van opzet: de series vormden de ruggegraat van deze archieven. Volgens het structuurbeginsel * werden de series in tact gelaten en weerspiegelt de inventaris in grote lijnen de aangetroffen orde in de series strafzaken, burgerlijke zaken en buitengerechtelijke zaken. Ten aanzien van burgerlijke zaken bij dagvaarding betekende dit dat de ongezegelde audiëntiebladen (pro deo) die werden aangetroffen bij de series gezegelde audiëntiebladen, niet afzonderlijk zijn geordend.
De archiefordening van de kantongerechten is gebaseerd op een functioneel rubriekenstelsel met een chronologische ordening binnen elke rubriek. Een rubriekenstelsel, omdat de archieven onderwerpsgewijs zijn ingedeeld in drie hoofdrubrieken, waarbinnen weer subrubrieken zijn aangebracht. Een functioneel rubriekenstelsel, omdat het onderwerp overeenkomt met de drieledige jurisdictie van de kantongerechten, te weten strafzaken, burgerlijke zaken en buitengerechtelijke zaken. Een chronologische ordening binnen elke rubriek ten slotte, omdat per (sub)rubriek de stukken in tijdrekenkundige orde gerangschikt zijn in telkens weer omvattende series. Soms werd van de chronologische volgorde afgeweken en werd de praktijk van de procesgang gevolgd. De nadere toegangen zijn immers achteraf gemaakt en zijn hierom ook zo geplaatst.
In de archieven van de kantongerechten te Delden, Ootmarsum, Raalte, Vollenhove en Zwolle werden stukken aangetroffen van de ambtenaar van het Openbaar Ministerie, de aanklager bij strafzaken. Tot 1877 vervulde de burgemeester deze functie en neemt als zodanig een zelfstandige plaats in. In het archief van de ambtenaar van het O.M. te Delden werden stukken aangetroffen van het Nederlandsch Genootschap tot zedelijke verbetering der gevangenen. Leden van de rechterlijke macht maakten op persoonlijke titel deel uit van het bestuur van dit Genootschap.
Leidraad bij de bewerking van de archieven vormde het Werkboek Rechterlijke Archieven onder redaktie van Huijbrecht. Slechts op één punt werd duidelijk afgeweken van het aldaar gegeven indelingsschema. De serie minuten van akten en beschikkingen bestond voor het grootste deel uit buitengerechtelijke ambtshandelingen zoals ver- en ontzegelingen, beëdigingen van voogden of toeziend voogden en eedafleggingen en nauwelijks uit beschikkingen op rekest in burgerlijke zaken. Om deze reden is de serie niet onder burgerlijke zaken geplaatst, maar onder de rubriek buitengerechtelijke zaken.
De omvang van de archieven bedroeg voor bewerking circa 300 meter. Na bewerking en vernietiging bedroeg dit aantal 363 meter. Er is, volgens het bestemmingsbeginsel * , ongeveer 0,3 meter afgescheiden naar de rechtsvoorgangers van de kantongerechten, in casu de vredegerechten. Circa 15 meter werd voorgedragen voor vernietiging ex. artikel 6 (AW 1995): het ging in hoofdzaak om financiële bescheiden, kladzittingslijsten, hulpregisters en gerechtelijke schrijvens ter griffie uitgereikt. Deze geselecteerde bescheiden stemden overeen met de opsomming van de te vernietigen categoriën bescheiden in de ministeriële beschikkingen.
De kwaliteit van de toegangen op de kantongerechtsarchieven voor het tijdstip van inventarisatie was slecht. Onjuiste en summiere beschrijvingen kenmerkten de plaatsingslijsten, zodat deze niet als leidraad konden dienen bij de bewerking en bij het maken van een concordans.
De toename van het aantal meters is ontstaan als gevolg van herverpakking van de oorspronkelijke overvolle dozen. Om dezelfde inhoud te kunnen verpakken conform de richtlijnen Goede en Geordende staat van de Rijksarchiefdienst was een groter aantal dozen nodig. Naast het gebruik van de Amsterdamse dozen werden de stukken in zuurvrije omslagen verpakt, werden alle archiefbindsystemen verwijderd en werden, met name bij de serie pachtrekesten, in elkaar gevouwen stukken uitgevouwen.
7. Aanwijzingen voor het gebruik
laatste wijziging 05-01-2024
6.620 beschreven archiefstukken
41 gedigitaliseerd
totaal 7.368 bestanden
Inventaris
laatste wijziging 05-01-2024
6.620 beschreven archiefstukken
41 gedigitaliseerd
totaal 7.368 bestanden
Kenmerken
Datering:
1838 - 1959
Omvang archiefblok:
362,7 meter(s)
Toegang:
Jager, C., Kantongerechten in Overijssel, 1838 - 1959, Zwolle (1996).
Voorwaarden voor raadpleging en gebruik:
Stukken jonger dan 75 jaar zijn grotendeels beperkt openbaar
Opmerkingen:
N.B. U zult bij uw onderzoek in de rechterlijke archieven rekening moeten houden met hiaten, aangezien er in het verleden archiefstukken verloren zijn gegaan of vernietigd. Het belangrijkste hiaat is het archief van het provinciaal gerechtshof (1838-1877), dat bij de slag om Arnhem in 1944 verloren is gegaan.
Bijzonderheden:
Betreft kantongerechten te Almelo, Delden, Deventer, Enschede, Goor, Kampen, Oldenzaal, Ommen, Ootmarsum, Raalte, Steenwijk, Vollenhove en Zwolle. Deels ook van ambtenaren van het Openbaar Ministerie.
Categorie:
Cate, G. ten, Azn., correspondent van het Nederlandsch Genootschap tot zedelijke verbetering der gevangenen, 19de eeuw
laatste wijziging 05-01-2024
6.620 beschreven archiefstukken
41 gedigitaliseerd
totaal 7.368 bestanden
