Uw zoekacties: Richterambt Oldenzaal

0066.1 Richterambt Oldenzaal ( Collectie Overijssel locatie Zwolle )

Uitleg bij archieftoegang

Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.

Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:

• Kenmerken van het archief
• Inleiding op het archief
• Inventaris of plaatsingslijst
• Eventueel bijlagen

De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.

De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.

De inventaris of plaatsingslijst is een hiƫrarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.

Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiƫrarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.

beacon
 
 
Inleiding
Over het ontstaan van het landgericht Oldenzaal is weinig bekend.
Een richter wordt voor het eerst vermeld in een transport-akte d.a. 1336, *  waar het territoir wordt aangeduid als "kerspel Oldenzaal". De vermelding van het territoir als "landgericht" komt sedert 1440 voor. * 
Het gebied van het landgericht Oldenzaal omvatte dat van de tegenwoordige gemeenten Losser en Weerselo, waarin de marken Berghuizen, Beuningen, Deurningen, Dulder, Gammelke, Hasselo, Klein-Driene, Lemselo, Losser, de Lutte, Rossum en Volte lagen.
Na de opheffing van het gericht per 1 maart 1811 werden de archivalia overgebracht naar de griffie van de Rechtbank van eersten Aanleg te Almelo, later Arrondissementsrechtbank, van waar zij in 1881 met de vele anderen werden overgebracht naar het Oud-provinciaal Archief van Overijssel, het tegenwoordige Rijksarchief in Overijssel.
Intussen, datgene, dat langs deze weg het rijksarchief bereikte is gering in omvang en betekenis bij datgene wat hier thans van het archief aanwezig is. De oorzaak van die omstandigheid moet gezocht worden in de belangrijke schenking, die de erven mr. A.A.W. van Wulfften Palthe te Almelo in 1901 aan het rijksarchief hebben gedaan *  en waarbij zich onder meer 57 protocollen van dit landgericht bevonden, welke in de hierachter volgende inventaris zijn opgenomen. *  De toestand van de archivalia is vrij goed. Dat geldt voornamelijk voor de delen, die afkomstig zijn uit de collectie Palthe, die waarschijnlijk kort na hun overdracht in 1901 zorgvuldig en netjes zijn gerestaureerd. Ook maakt het archief de indruk na 1604 tamelijk compleet te zijn. Verloren zijn zeker 7 protocollen van volontaire en/of contentieuse gerichtshandelingen, terwijl een in 1811 ter gelegenheid van de overdracht van het archief aan de Rechtbank van Eersten Aanleg te Almelo vervaardigde inventaris een register van momberstellingen, 1803-1811, een register van aangiften van vaste goederen (z.j.), een register van gedeponeerde zegels wegens aangekochte vaste goederen (z.j.) en drie pakketten met "Inventarissen" vermeldt, die thans ontbreken.
Opgemerkt verdient nog te worden, dat de stukken, vermeld onder nummer 77 van de aanwinst Palthe (VROA 1901) maar gedeeltelijk behoren tot het archief van het landgericht. Vele stukken, ongeveer de helft van het totaal, zijn concepten, minuten en afschriften van processtukken, opgemaakt door verschillende Oldenzaalse juristen, voornamelijk Willem Bekker, Hendrik Jan en Herman Bos benevens Jan Willem Racer. Deze particuliere stukken zijn bij de collectie Palthe gelaten, de overige zijn in de hierna volgende inventaris ingevoegd onder verschillende nummers. * 

E.D. Eijken, 1965
Zie ook de transcripties op: www.boeken.fransenmedia.nl
Inventaris

Kenmerken

Datering:
1604 - 1811
Omvang archiefblok:
12,5 meter(s)
Voorwaarden voor raadpleging en gebruik:
Het archief is openbaar.
Toegang:
Eijken, E.D., Richterambt Oldenzaal, 1604 - 1811 (1965).
Bijzonderheden:
Zie voor de processtukken toegangsnummer 0066.2.