Uw zoekacties: Participanten van de Aremberger Schutsluis

0027 Participanten van de Aremberger Schutsluis ( Collectie Overijssel locatie Zwolle )

Uitleg bij archieftoegang

Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.

Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:

• Kenmerken van het archief
• Inleiding op het archief
• Inventaris of plaatsingslijst
• Eventueel bijlagen

De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.

De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.

De inventaris of plaatsingslijst is een hiërarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.

Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiërarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.

beacon
 
 
Inleiding
1. Geschiedenis van de Arembergerschutsluis
2. Geschiedenis van de staphorsterschutsluis
3. Geschiedenis van de archieven
4. Verantwoording van de inventarisatie
0027 Participanten van de Aremberger Schutsluis
Inleiding
4.
Verantwoording van de inventarisatie
Het gehele archief is gelijktijdig met andere provinciale archieven door de Gedeputeerde staten van de provincie Overijssel aan het Rijksarchief in Overijssel overgedragen. Hiervoor gelden geen bijzondere openbaarheidsbeperkingen. Voor de aanvang van de inventarisatie bedroeg de omvang van het archief zo'n 6.3 meter. Door ompakken en het gebruik van staande dozen omvat het archief nu 7.0 meter.
Naast de series, welke het leeuwendeel (namelijk zo'n 90%) van het archief vormen, waren er losse stukken in portefeuilles opgeborgen, waarbij de ordening niet consequent was geschied. Maar door de geringe omvang van het archief en waarschijnlijk de geringe raadpleegfrequentie door derden, waren de archiefvormers ook niet gedwongen om volgens strikte regels te handelen. Vandaar dat hier ook archivalia van de Staphorsterschutsluis van voor 1859 worden aangetroffen. Maar anderzijds zijn er ook archiefbescheiden van de Arembergerschutsluis in particuliere archieven terug te vinden. Dat is ondermeer het geval met de correspondentie van de gecommitteerden *  .
Zodoende bleek dat het hier ging om een aantal archieven. Het eerste is het archief van de Arembergerschutsluis. Zij is voornamelijk gevormd door de gecommitteerde participanten en de rentmeester die in opdracht van de gecommitteerde participanten handelde.
Dit archief van de Arembergerschutsluis bestaat uit een tweetal afdelingen: stukken van algemene aard en stukken betreffende bijzondere onderwerpen. In de eerste categorie worden aangetroffen de notulen, de jaarverslagen en de minuten van uitgaande stukken. In de laatste categorie vindt men de stukken over de bedrijfsvorm, bedrijfsmiddelen en bedrijfsfuncties. Deze indeling is ontleend aan het schema voor bedrijfsarchieven zoals dat door H.B.N.B. Adam is opgesteld *  , omdat we de participanten van de Arembergerschutsluis als een corporatie kunnen opvatten, die de onroerende goederen met de daaraan verbonden rechten met winstoogmerken beheerden.
Onder de afdeling "bedrijfsmiddelen" zijn ook de stukken geplaatst die het personeel aangaan. Naast de aanstellingen van het het personeel zijn daar ook de instructies die van de participanten uitgaan daar ondergebracht. Daarbij moet men wel bedenken dat de sluiswachter aanvankelijk de schutsluis pachtte en in die periode dus niet tot het personeel van de participanten behoorde. Evenmin kunnen we de gecommitteerden tot het personeel rekenen. Stukken betreffende deze lieden kan men onder het kopje "stukken betreffende de deelgerechtigdheid" aantreffen.
Onder de afdeling "bedrijfsfuncties" treft men de registers van brug- en sluisgeld en paal- en havengeld aan. Deze waren als twee aparte series geordend, deels tot een serie samengevoegd. Omdat men bij de registers van paal- en havengeld niet ieder kalenderjaar met een nieuw register begonnen is, loopt deze serie niet geheel parallel met die van de brug- en sluisgelden. Vandaar dat ze nu tot twee aparte series gevormd zijn. Verder vallen onder dit kopje alleen de stukken in die perioden dat de participanten deze gelden in eigen hand houden. De stukken die over de verpachting van deze gelden gaan, zijn geplaatst onder het kopje "verpachting".
Het tweede archief betreft dat van de Staphorsterschutsluis. Waarschijnlijk heeft men bij de verkoop van deze schutsluis aan de overheid gepoogd alle archivalia aan de koper over te dragen. Dat is niet geheel gelukt. Vanwege de geringe hoeveelheid zijn de stukken niet nader ingedeeld. De derde groep van archivalia wordt gevormd door de stukken waarvan het verband met de archieven niet blijkt. Ook deze stukken zijn vanwege hun geringe aantal chronologisch gerangschikt. De vervaardiging van deze inventaris stond in het kader van mijn opleiding aan de Rijks Archiefschool. Diverse medewerkers van het Rijksarchief in Overijssel ben ik zeer erkentelijk voor hun onvoorwaardelijke medewerking en belangstelling, met name de heer A.J. Mensema, voor zijn archivistische begeleiding. Zwolle, herfst 1989. Bertus Wouda
5. Bijlage: Lijst van Rentmeesters

Kenmerken

Datering:
1580 - 1928
Omvang archiefblok:
7,60 m
Voorwaarden voor raadpleging:
Het archief is openbaar.
Toegang:
Wouda, B., Inventaris van het archief van de Participanten van de Aremberger Schutsluis, ca. 1580-1928, 1580 - 1928, Zwolle (1989).
Bijzonderheden:
Dit archief is gedeponeerd in de archieven van het Provinciaal Bestuur van Overijssel, maar is afzonderlijk geïnventariseerd.