PA-0072 Garbrant Pietersz. Gorter, olieslager, koopman en burgemeester ( Gemeentearchief Zaanstad )
PA-0072
Garbrant Pietersz. Gorter, olieslager, koopman en burgemeester
Inleiding
1. Geschiedenis van de archiefvormer
PA-0072 Garbrant Pietersz. Gorter, olieslager, koopman en burgemeester
Inleiding
1.
Geschiedenis van de archiefvormer
Garbrant Pietersz. Gorter (?-1727) was koopman, olieslager en burgemeester van Oost-Zaandam. Als olieslager verwerkte hij oliehoudende zaden (hennep-, raap-, kool-, vlas- en lijnzaad) tot olie, die gebruikt werd voor voeding, verlichting (lampen) en de bereiding van verf en zeep. Van het produktieafval werden oliekoeken geperst, die werden verhandeld als veevoer. Gorter had twee oliemolens in zijn bezit, de Oranjeboom en de Lazarus. Deze waren gelegen in Oost-Zaandam aan de Kuil en ten zuiden van de Boerenjonksloot. Ook was hij de eigenaar van de Dijkgraaf of de Reus, een pelmolen ten zuiden van de Almanaksloot. Pelmolens zorgden voor het vermalen van gerst tot gort, dat een grote afzetmarkt had als volksvoedsel - onder andere aan boord van de schepen - en als exportprodukt. Van de drie molens kwam de Oranjeboom vrij vroeg in handen van Gorter, want hij verzekerde deze molen in 1683 tegen brand. Toen een grote groep olieslagers in 1727 een onderlinge brandverzekering afsloot voor de lading van hun molens (het olieslagerscontract van 14 juni 1727), nam ook Gorter hieraan deel voor zijn oliemolens en werd hij een van de toezichthouders (gecommitteerden) van het contract. *
Gorter trouwde op 29 oktober 1690 met Aafje Cornelis Jansz. Hoyhuis (ca. 1665-1731). 'De groote godt van heemel en aerde wil deese eerbaere Staedt [dit huwelijk] vereere met sijn milde seegen nae siel ende lighaem, dat was ons geebedt. Amen', zo schreef hij in het kasboek dat hij bijhield van de goederen van zijn vrouw (inventarisnummer 2). Gorter raakte door dit huwelijk verwant aan een aantal rijke families uit Zaandijk. Aafje was de kleindochter van Lijsje Pieters (?-1700) en Jan Janse Hoyhuis (?-1661), graanhandelaar en burgemeester van Zaandijk. Haar tante Aeltje was getrouwd met Symon Gerritsz. Visser, koopman en burgemeester te Zaandijk; haar tante Trijntje met Dirck Klaesz. Heyn, houtkoper te Zaandijk. *
Garbrant Gorter en Aafje Hoyhuis kregen twee zoons, Pieter (?-1726) en Cornelis (?-1728). Pieter trouwde met Maartje Pieters. Wals uit Jisp (?-1726). Hun dochter Lijsbeth (1718-1774) werd in de jaren 1726-1731 de erfgename van een groot vermogen door het overlijden van al haar verwanten. In 1753 trouwde zij met Pieter Gerritsz. Vis (1724-1796), burgemeester van Zaandijk en koopman en oliefabrikant met de oliemolens de Jonge Prins, de Oranjeboom en de Oude Wolf in de firma's Gerrit Vis en Zoon en Pieter Vis, Jan Vis en Jan Meijn. Al snel na hun huwelijk, in 1754, liet Vis in Zaandijk een kapitaal huis bouwen, dat schuin tegenover de hervormde kerk stond, maar in 1796 al weer werd afgebroken. *
Garbrant Gorter en Aafje Hoyhuis kregen twee zoons, Pieter (?-1726) en Cornelis (?-1728). Pieter trouwde met Maartje Pieters. Wals uit Jisp (?-1726). Hun dochter Lijsbeth (1718-1774) werd in de jaren 1726-1731 de erfgename van een groot vermogen door het overlijden van al haar verwanten. In 1753 trouwde zij met Pieter Gerritsz. Vis (1724-1796), burgemeester van Zaandijk en koopman en oliefabrikant met de oliemolens de Jonge Prins, de Oranjeboom en de Oude Wolf in de firma's Gerrit Vis en Zoon en Pieter Vis, Jan Vis en Jan Meijn. Al snel na hun huwelijk, in 1754, liet Vis in Zaandijk een kapitaal huis bouwen, dat schuin tegenover de hervormde kerk stond, maar in 1796 al weer werd afgebroken. *
laatste wijziging 01-03-2017
2 beschreven archiefstukken
Inventaris
laatste wijziging 01-03-2017
2 beschreven archiefstukken
Kenmerken
Datering:
1690 - 1730
Gemeente:
Oost-Zaandam
Omvang in meters:
0,04
Toegang:
Inventaris
Openbaar:
Ja
Licentie:
Citeerinstructie:
Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste eenmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld.
Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.
VOLLEDIG:
Gemeentearchief Zaanstad. Toegang PA-0072 Garbrant Pietersz. Gorter, olieslager, koopman en burgemeester
VERKORT:
NL-ZdGAZPA-0072
Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.
VOLLEDIG:
Gemeentearchief Zaanstad. Toegang PA-0072 Garbrant Pietersz. Gorter, olieslager, koopman en burgemeester
VERKORT:
NL-ZdGAZPA-0072
laatste wijziging 01-03-2017
2 beschreven archiefstukken