Uw zoekacties: Schildersbedrijf Dirk Daas, de weduwe D. Daas en Gerrit Daas...

PA-0048 Schildersbedrijf Dirk Daas, de weduwe D. Daas en Gerrit Daas, D. Baas en D. Baas en Zoon ( Gemeentearchief Zaanstad )

Uitleg bij archieftoegang

Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.

Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:

• Kenmerken van het archief
• Inleiding op het archief
• Inventaris of plaatsingslijst
• Eventueel bijlagen

De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.

De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.

De inventaris of plaatsingslijst is een hiërarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.

Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiërarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.

beacon
 
 
Inleiding
1. Geschiedenis van de archiefvormer
PA-0048 Schildersbedrijf Dirk Daas, de weduwe D. Daas en Gerrit Daas, D. Baas en D. Baas en Zoon
Inleiding
1.
Geschiedenis van de archiefvormer
Dirk Baas (1827-1903) was afkomstig uit een familie van kooplieden en 'fabrikeurs'. Toen bij het overlijden van zijn grootvader, Klaas Baas (1770-1823), een akte van scheiding van de nalatenschap werd opgemaakt, omvatte deze onder andere pelmolen de Rosbaaijer (ten zuiden van de Mallegatsloot) en houtzaagmolen de Grauwe Beer in West-Zaandam; pelmolen de Sint Pieter of Hondeman, een stijfselfabriek en pakhuis de Anjer in Oost-Zaandam en het Kalf; de helft van het pakhuis de Zwarte Arend en een achtste deel in de ijzersmederij aan het Hazepad te Zaandijk; diverse stukken land, huizen, graven, obligaties en schuldbewijzen. In zijn geheel werd de nalatenschap getaxeerd op een bedrag van fl. 44.287,50. Een deel van de nalatenschap was afkomstig van de vrouw van Klaas Baas, Maartje Groot (1772-1824), een dochter van Klaas Groot uit Zaandijk. * 
De zoons van Klaas Baas senior werden eveneens actief in de handel. Klaas Baas junior (1799-1870), de vader van Dirk Baas, was koopman en fabrikeur te Koog aan de Zaan. In 1822 trouwde hij met Marijtje Groen (1800-1839) uit Zaandijk, dochter van Dirk Groen en Aagje Kee. Na het overlijden van zijn vader kreeg hij pelmolen de Rosbaaijer met het bijbehorende erf en land toebedeeld. In 1832 was hij grutter in Katwijk en in 1843 'zonder vast beroep'. Zijn broers en zus trouwden met leden van vooraanstaande families. Maartje Baas (1796-1821) trouwde met Jan Spekham Duyvis (1800-1862) uit Zaandam, eigenaar van een aantal oliemolens en pelmolens. Hendrik Baas (1802-1870), koopman en fabrikant in Koog aan de Zaan, trouwde met Neeltje Honig (1802-1859). Pieter Baas (1804-1837), houtkoper, overleed jong. Cornelis Baas (1810-1858), eveneens houtkoper, trouwde met Grietje Honig (1811-1850). * 
Dirk Baas begon zijn schildersbedrijf in oktober 1847. In zijn kasboek (inventarisnummer 13) noteert hij, dat hij op 14 oktober een voorschot ontving van fl. 250,-. Dit voorschot was afkomstig van H. Baas, waarschijnlijk zijn oom Hendrik Baas. Met het geld schafte hij 'diverse gereedschappen' aan en '100 kan l. olij [lijnolie]'. De pigmenten en droge verven die hij nodig had om zijn eigen verf te bereiden, bestelde hij bij Storm van Bentem en Kluver te Koog aan de Zaan en M. Hafkenscheid en Zoon te Amsterdam. Het ging onder andere om 132 1/2 pond (lb.) loodwit, 10 pond geeloker, 6 ton zwartsel, 10 pond zwart, 2 1/2 ons vermiljoen, 10 pond menie, 2 pond hele omber, 1/2 pond Berlijns blauw, 63 1/2 pond krijt, 25 pond Nederlands-Engels loodwit, 1 pond lichte Italiaanse lak, 1 pond Keulse aarde, 1 pond rode dodekop, 1 pond paarse dodekop, 1 pond chroomgeel en 1 pond Chinees geel. De rekening voor deze benodigdheden voldeed hij later, in januari en februari 1848. Zijn eerste schildersopdracht voerde hij uit voor J. Spekham Duyvis te Koog aan de Zaan, de weduwnaar van Maartje Baas, zijn tante. *  Mogelijk nam hij rond 1858 een ander schildersbedrijf uit Koog aan de Zaan over (zie inventarisnummers 36 en 37): dat van de weduwe Dirk Daas (Maria Anthonis Degger, 1791-1863) en haar zoon Gerrit Daas (ca. 1828-1854). Klanten van dit bedrijf waren onder andere de kerk en de pastorie in 't Kalf en molen de Christoffel. Toen Gerrit Daas overleed, werden de zaken waargenomen door Jan Bruijn. *  In het kasboek (inventarisnummer 13) is geen informatie te vinden over de overname van het bedrijf van Dirk Daas. Wel kreeg de weduwe Dirk Daas op 30 juni 1860 fl. 21,- voor 'turf en kas'. * 
Dirk Baas trouwde in 1850 met Wilhelmina Troostheide (1827-1856) uit Koog aan de Zaan, dochter van Hendrik Troostheide, bakker, en Niesje Louwerens. In 1862 trouwde hij voor de tweede maal met Aafje Straatman (1835-1880), eveneens uit Koog aan de Zaan en dochter van Klaas Straatman (1807-1856) en Barendje Koeter (1806-1871). Van zijn acht kinderen werd Klaas Baas Dirksz. (ca. 1854-1934) ook schilder. Op 30 maart 1889 lieten hij en Klaas een notariële akte opmaken door notaris Donker, waarin werd vastlegd dat ze een vennootschap zouden aangaan 'ter uitoefening van het bedrijf van schilder en kamerbehanger met den daartoe betrekkelijken handel' onder de firma D. Baas & Zoon, gevestigd te Koog aan de Zaan. De vennootschap ging in met terugwerkende kracht per 1 februari 1889. Beiden legden fl. 600,- in. Klaas Baas Dirksz. was getrouwd met Marijtje Huisman (ca. 1864-1905) uit Koog aan de Zaan, dochter van Frederik Gerrit Huisman, aanspreker, en Grietje Janneman. * 
Het is de vraag of Dirk Baas een actieve rol heeft gespeeld in de vennootschap. Op 27 februari 1889 was zijn neef Klaas Baas (1824-1889) overleden, de zoon van Hendrik Baas en Neeltje Honig, die sinds 1853 in het provinciaal krankzinnigengesticht te Zutphen woonde. Dirk Baas was één van zijn erfgenamen en kreeg voor een bedrag van fl. 134.110,68 aan geld en goederen toebedeeld: weilanden in de Zaanstreek en Velsen, de huismanswoning Bouwlust met bijbehorende landerijen in de Wijde Wormer, 1/10 deel in de hofstede de Ginkel met bijbehorende gebouwen en grond te Leersum en grafrechten in Koog aan de Zaan en Zutphen. * 

Op 1 mei 1911 ging Klaas Baas Dirkszoon op zijn beurt ook een vennootschap aan voor onbepaalde tijd met zijn zoon Frederik Gerrit Baas Klaaszoon (ca. 1890-1972) onder de firma D. Baas en Zoon. De vennootschap was gevestigd te Koog aan de Zaan aan de Stationsstraat en bestemd 'tot het uitoefenen van het schilders- en behangersvak in zijn geheelen omvang en wat daartoe gerekend kan worden te behooren'. *  Hoe lang het bedrijf van Frederik Baas heeft bestaan, is niet duidelijk. In 1962 verhuisde Frederik Baas naar Zaandijk en toen was er nog sprake van de vennootschap D. Baas en Zoon. * 
2. Geschiedenis van het archief
3. Openbaarheid
4. Verantwoording van de bewerking
5. Handleiding voor de gebruiker
6. Archiefvormer

Kenmerken

Datering:
1833 - 1948
Gemeente:
Koog aan de Zaan
Omvang in meters:
1,1
Toegang:
Inventaris
Openbaar:
Ja
Citeerinstructie:
Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste eenmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld.
Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.
VOLLEDIG:
Gemeentearchief Zaanstad. Toegang PA-0048 Schildersbedrijf Dirk Daas, de weduwe D. Daas en Gerrit Daas, D. Baas en D. Baas en Zoon
VERKORT:
NL-ZdGAZPA-0048