De titel 'de Zaende' was ontleend aan de naam, die in de twaalfde en dertiende eeuw werd gebruikt voor de Zaan. Dirk Vis ontwierp de voorzijde van de verzamelband voor de eerste jaargang: een rood kruis in een wapenschild. Dit was het vereenvoudigde wapen van de heren van Zaenden. *  De redactie koos voor de uitgave van een maandblad in plaats van een jaarboek, omdat eerdere pogingen om een Zaans jaarboek uit te geven steeds van korte duur waren geweest. *  In 1948 verzorgden de redactieleden de uitgave van de tweede bundel historische studies van Sipke Lootsma (zie de inventarisnummers 8 en 14).

De redactieleden van de Zaende hadden nauwe banden met twee andere historische verenigingen uit de Zaanstreek: de ZOV en het Historisch gezelschap Boekenoogen. J.W. Groesbeek en Dirk Vis waren bijvoorbeeld, respectievelijk, voorzitter en bestuurslid van de ZOV. Ook publiceerden de redactieleden van de Zaende zelf historisch onderzoek. Dirk Vis schreef bijvoorbeeld Drie eeuwen verf (Wormerveer 1945) en De Zaanstreek (1948). In 1950 beschreef hij zichzelf echter als 'een kunstenaar met zes kinderen - die goddank groeien als kool -', die zich 'de weelde niet [kon] veroorloven van gratis schrijven of onderzoeken'. *  G.J. Honig werd gezien als de nestor van het gezelschap, die inmiddels zo op leeftijd was dat redactievergaderingen af en toe bij hem aan huis plaatsvonden. *  Ondanks de wens om een breed publiek te bereiken - het liefst met plaatjes - wilden de redactieleden geen concessies doen aan de wetenschappelijke kwaliteit van de bijdragen. 'Bewaar ons' voor pogingen om de Zaende 'op het peil van de Speelwagen' te brengen, verzuchtte Simon Hart in 1946. De Speelwagen was een ander maandblad dat werd uitgegeven door drukkerij Meijer. Het blad was gewijd aan de folklore van Noord-Holland boven het IJ en stond onder redactie van Th.P.H. Wortel en G. Köhne. * 

Op de achterzijde van de brief van Pieter Boorsma aan Dirk Vis van 9 november 1945 (zie inventarisnummer 1) is een lijstje te vinden met de namen van de genodigden voor de eerste vergadering over de Zaende van 24 november 1945. De vergadering vond plaats op het kantoor van Meijer's Boek- en handelsdrukkerij aan de Goudastraat in Wormerveer. *  Drukkerij Meijer gaf na de Tweede Wereldoorlog goed verzorgde historische publicaties uit en ontwikkelde zich in de jaren zestig en zeventig van de twintigste eeuw tot een gerenommeerd grafisch bedrijf met ontwerpers als Dick Elffers en Mart Kempers. *  Het archief van drukkerij Meijer is te vinden in het gemeentearchief Zaanstad (PA-0334). De Speelwagen, het andere maandblad dat werd uitgegeven door drukkerij Meijer, is te vinden in de bibliotheek van het gemeentearchief Zaanstad (P709).

Verwante archieven zijn:
PA-0001 - Historisch gezelschap dr. G.J. Boekenoogen, Koog aan de Zaan-Zaandijk.
PA-0276 - Vereniging tot instandhouding en uitbreiding van de Zaanlandse Oudheidkundige Verzameling Jacob Honig Janszoon junior, Zaandijk.
PA-0432 - Werkarchief van prof.dr. A. van Braam, Zaanstreek.
C-0001 - Collectie J.W. van Sante. Van Sante verzorgde onder andere de registers voor de Zaende.

In diverse archieven zijn overdrukken en drukproeven van de Zaende te vinden. Zie hiervoor onder andere:
PA-0101 - T.M. van der Koogh, kenner van en publicist over de Zaanse houtbouw, Zaandam.
PA-0302 - Scheeps- en bootwerkervereniging Eensgezindheid, Zaandam (manuscripten van W. Maas. Hij schreef ook voor de Waarheid).
PA-0451 - Collectie Honig(h), over het geslacht Boorsma (inventarisnummer 268).
PA-0454 - Familiearchief Honig(h).

Ingekomen stukken bij G.J. Honig betreffende de Zaende zijn te vinden in PA-0454, inventarisnummer 1152.