Uw zoekacties: Harenmakerij en stinkerij Klaas Haremaker en Comp.

PA-0031 Harenmakerij en stinkerij Klaas Haremaker en Comp. ( Gemeentearchief Zaanstad )

Uitleg bij archieftoegang

Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.

Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:

• Kenmerken van het archief
• Inleiding op het archief
• Inventaris of plaatsingslijst
• Eventueel bijlagen

De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.

De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.

De inventaris of plaatsingslijst is een hiërarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.

Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiërarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.

 
beacon
 
 
Naar boven om te zoeken
PA-0031   Harenmakerij en stinkerij Klaas Haremaker en Comp.
Inleiding
1. Geschiedenis van de archiefvormer
PA-0031 Harenmakerij en stinkerij Klaas Haremaker en Comp.
Inleiding
1.
Geschiedenis van de archiefvormer
Organisatie: Gemeentearchief Zaanstad
laatste wijziging 09-10-2018
De harenmakerij en stinkerij Klaas Haremaker en Comp. maakte persmatten ('haren') voor de vele oliemolens en stoomolieslagerijen, die in en buiten de Zaanstreek stonden. De persmatten werden gebruikt om olie en vet te persen uit de zaden (koolzaad, raapzaad, lijnzaad, hennepzaad), die in de oliemolens en stoomolieslagerijen werden verwerkt. Voor de fabricage van de persmatten werd onder andere gebruik gemaakt koeiestaarten, paardehaar en leer. Ook de cacao-industrie maakte lange tijd gebruik van persmatten. Deze hadden evenwel een ander model dan de haren voor de oliemolens. De harenmakerij Klaas Haremaker en Comp. was in feite een monopolist. Een oliemolen of stoomolieslagerij gebruikte ongeveer twee paar haren per jaar en de firma Haremaker leverde en repareerde ongeveer 95% van alle gebruikte persmatten.
Tot in de jaren zestig van de twintigste eeuw stond de harenmakerij van de firma Klaas Haremaker en Comp. aan de Hoogstraat in Koog aan de Zaan, nabij de grens met Zaandijk. Dit is ongeveer de plaats, waar nu de toegang tot het industrieterrein van Cacao de Zaan is. Het bedrijf bestond uit een werkplaats en een spinbaan of lijnbaan, waar van de koeiestaarten en het paardenhaar koorden werden geslagen. Het woonhuis deed ook dienst als kantoor. In Zaandijk lag aan het einde van het Zaagselpad de 'haarwerf' of stinkerij. Hier werden de koeiestaarten en paardeharen schoongemaakt en bewerkt voor de harenmakerij.
Er is zeer weinig bekend over deze tak van nijverheid. Uit concurrentieoverwegingen kregen buitenstaanders geen toegang tot de bedrijfsruimtes en geen inzage in de bedrijfsadministratie.

Het oudste stuk van het archief dateert uit de jaren 1670-1677 (zie inventarisnummer 59). * 
2. Geschiedenis van het archief
3. Openbaarheid
4. Verantwoording van de bewerking
5. Handleiding voor de gebruiker
6. Archiefvormer
laatste wijziging 02-04-2019
200 beschreven archiefstukken

Kenmerken

Datering:
1670-1932
Gemeente:
Koog aan de Zaan
Omvang in meters:
4,36
Toegang:
Inventaris
Openbaar:
Ja
Licentie:
CC BY 4.0 Creative Commons (CC BY 4.0)
Citeerinstructie:
Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste eenmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld.
Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.
VOLLEDIG:
Gemeentearchief Zaanstad. Toegang PA-0031 Harenmakerij en stinkerij Klaas Haremaker en Comp.
VERKORT:
NL-ZdGAZPA-0031
Categorie:
laatste wijziging 02-04-2019
200 beschreven archiefstukken