Uw zoekacties: Commissie viering 200 jaren geleden verblijf czaar Peter de ...

PA-0003 Commissie viering 200 jaren geleden verblijf czaar Peter de Grote en het 15-jarig bestaan van de Zaanlandsche zeilvereniging ( Gemeentearchief Zaanstad )

Uitleg bij archieftoegang

Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.

Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:

• Kenmerken van het archief
• Inleiding op het archief
• Inventaris of plaatsingslijst
• Eventueel bijlagen

De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.

De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.

De inventaris of plaatsingslijst is een hiërarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.

Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiërarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.

beacon
 
 
Inleiding
1. Geschiedenis van de archiefvormer
PA-0003 Commissie viering 200 jaren geleden verblijf czaar Peter de Grote en het 15-jarig bestaan van de Zaanlandsche zeilvereniging
Inleiding
1.
Geschiedenis van de archiefvormer
De Zaanlandsche zeilvereniging (ZZV) werd in 1882 opgericht door de heren Grootes, Trip, Latensteyn van Voorst, Aten, Donker en Avis. Beschermheer was Z.K.H. Prins Alexander der Nederlanden. De vereniging stelde zich ten doel ‘de lust en de kennis tot het zeilen aan te moedigen, wedstrijden te organiseren en daaraan mogelijk roeiwedstrijden te verbinden.’ De wedstrijden werden eerst op de Voorzaan gehouden en later op het Alkmaardermeer. * 
Toen de ZZV in 1892 haar tienjarig bestaan vierde, deed Chr.J. van Eeghen, burgemeester van Oudshoorn en voorzitter van de roei- en zeilvereniging Hollandia, een oproep aan de Zaanstreek om te herdenken dat tsaar Peter de Grote in 1697 in de Zaanstreek was geweest. In september 1896 kwam het dagelijks bestuur van de ZZV terug op deze oproep. Op 8 januari 1897 werd aan de buitengewone algemene ledenvergadering voorgesteld om het vijftienjarig jubileum van de ZZV te vieren en dit te combineren met de herdenking van het verblijf van de tsaar. Gerrit Jan Honig, conservator en archivaris van de ZOV, de Vereniging tot instandhouding en uitbreiding van de Zaanlandse oudheidkundige verzameling Jacob Honig Jansz. junior, werd in de arm genomen om een historisch toneelstuk te schrijven en op eigen verzoek benoemd tot adviserend lid van de feestcommissie. De Zaandamse toneelvereniging Vondel werd gevraagd voor de opvoering van het toneelstuk. * 
Vanaf maart 1897 kregen de plannen voor het feest verder vorm. Op 8 april werden een comité en een dagelijks bestuur gevormd onder voorzitterschap van P. Latenstein. Er werd geld ingezameld voor een historische optocht, maar dit leverde zo weinig op dat de optocht geschrapt moest worden. Men vroeg zich zelfs af of de feesten wel door moesten gaan, te meer omdat een groot deel van het programma toch al was ingevuld door de ZZV. Ondanks deze twijfels besloot men op 11 juni verder te gaan met de voorbereidingen. Er kwam een garantiefonds voor het tekort op de begroting van de toneelvoorstelling en negen leden uit het comité vormden een subcommissie, die tot taak had om samen met het bestuur van de ZZV het feestprogramma verder uit te werken. Op 26 november 1897 vond de laatste vergadering van het comité plaats. * 

De tsaar Peterfeesten vonden plaats op 18 en 19 augustus 1897. Op de eerste dag bestond het programma uit het bezoek ‘van czaar Peter den Groote, keizer aller Russen, aan Zaandam’ (gespeeld door M. Grootes jr., voorzitter van de ZZV), een vloot-revue in de Binnenzaan, de onthulling van een gedenksteen bij het tsaar Peterhuisje, een wimpeltocht naar pelmolen de Grootvorst aan de Kalverringdijk *  , en een groot kinderfeest op de Burcht. ’s Avonds vond een fakkeloptocht plaats, een volksconcert in het Volkspark en de opvoering van het toneelstuk van Honig in Café Suisse, onder de titel: Pieter Michaeloff. Het verblijf van czaar Peter den Grooten te Zaandam in het jaar 1697.
De feestelijkheden op donderdag 19 augustus bestonden uit een wedstrijd in het ringzeilen, een matinée musicale, en ’s avonds onder andere een grote verlichte gondelvaart in de Binnenzaan en een groot vuurwerk op de Voorzaan. * 
Bij de festiviteiten van de eerste dag waren een aantal hoge Russische gasten aanwezig, onder wie de staatsraad Anatole de Polovtzoff uit St. Petersburg. De familie Honig kreeg in deze periode nauwe betrekkingen met De Polovtzoff en breidde de collectie van de ZOV uit met een aantal bijzondere stukken. Zo bezocht de staatsraad meermalen de oudheidkamer in Zaandijk voor onderzoek naar het verblijf van tsaar Peter de Grote in Zaandam. Simon Bakker Jz. uit Zaandam maakte foto’s van onder andere schilderijen en gravures, die ook door de ZOV werden aangeschaft. *  Voor de tsaar Peterfeesten zond De Polovtzoff drie partituren voor piano forte naar Gerrit Jan Honig: de Preobrajensky March, de Marsch Peter des Groossen ‘Es kennen uns die Türken und die Schweden’ en de Polonaise Peter des Grossen. * 
Terug in St. Petersburg deed hij verslag van de tsaar Peterfeesten in het tijdschrift Wsemirnaja Illustratia, nummer 18, en in de kranten Novoe Wremja (Neue Zeit) en Moskovskja We’domosti (Moscauer Zeitung). De huisarts Jan Mulder, een oom van Gerrit Jan Honig, bracht deze Russische verslagen mee nadat hij in het voorjaar van 1898 een aantal weken in Rusland was geweest. *  Tijdens de inhuldigingsfeesten van koningin Wilhelmina verbleef Anatole de Polovtzoff opnieuw in de Zaanstreek. Hij logeerde bij Jan Mulder en bracht voor Gerrit Jan Honig zijn Russische vertaling van Pieter Michaeloff mee. * 
Volgens Michael Fainstein en Emmanuel Waegemans zou Aleksandr Lovjagin, de Russische vice-consul in Amsterdam, in 1897 een andere vertaling hebben gemaakt van Pieter Michaeloff. Lovjagin maakte echter geen vertaling, maar schreef een boekje over het tsaar Peterhuisje: Domik’ Petra Belikago w’Zaandam: 1697-1897 (Over het huisje van czaar Peter de Grote te Zaandam [Amsterdam 1897)]. Gerrit Jan Honig zocht contact met Roelofsen & Hübner, drukkers te Amsterdam, omdat hij dit boek graag wilde ontvangen voor de bibliotheek van de oudheidkamer.
Ook vroeg Honig de clichés te leen die Lovjagin voor zijn boek had gebruikt had. Honig kreeg het boekje, maar de clichés gaf Lovjagin niet te leen. * 
2. Geschiedenis van het archief
3. Verantwoording van de bewerking
4. Handleiding voor de gebruiker
5. Archiefvormer

Kenmerken

Datering:
1897-1898
Gemeente:
Zaandam
Omvang in meters:
0,06
Toegang:
Inventaris
Openbaar:
Ja
Citeerinstructie:
Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste eenmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld.
Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.
VOLLEDIG:
Gemeentearchief Zaanstad. Toegang PA-0003 Commissie viering 200 jaren geleden verblijf czaar Peter de Grote en het 15-jarig bestaan van de Zaanlandsche zeilvereniging
VERKORT:
NL-ZdGAZPA-0003