Bij raadsbesluit van 12 oktober 1978 werd in de gemeente Zaanstad besloten tot de oprichting van een Publicatie-fonds Gemeente-archief. Doelstelling was dat de aanwezige financiële middelen werden bestemd voor de bekostiging van door het Gemeentearchief uit te geven publicaties over de historie van de Zaanstreek. Initiatiefnemer hiertoe was heemkunde-ambtenaar J.J. Zonjee.
Binnen het fonds werd naast het bestuur, een adviescommissie opgericht. Deze bestond uit vijf leden. De voorzitter werd benoemd uit het college van B&W, de rol van secretaris werd door een medewerker van het Gemeentearchief vervuld en daarnaast waren er nog drie deskundigen op het gebied van de Zaanse historie.
De eerste burgemeester van Zaanstad, Reint Laan Jr (1914-1993) stortte in 1979 als eerste zijn afscheidscadeau in dat fonds. Als dankbetuiging werd het fonds sindsdien aangeduid als Gemeenteljik Reint Laan Fonds.
De doelstellingen werden algauw verruimd door ook publicaties (gedrukt, audiovisueel of digitaal) te subsidiëren die niet specifiek door het Gemeentearchief werden uitgegeven, maar wel betrekking hadden op de Zaanse historie en die gebaseerd waren op onderzoek in archieven. Fondsen zijn afkomstig uit de gemeente Zaanstad, gemeente Oostzaan en tot 2008 uit de gemeente Wormerland.
In 2005 droeg de gemeente de uitvoering van de taken over aan de zelfstandige Stichting Reint Laanfonds. Sindsdien worden besluiten over de toekenning van subsidies niet meer door de adviescommissie genomen maar door het bestuur van het fonds. In de folder uit 2006 is te vinden aan welke voorwaarden publicaties over de Zaanstreek moeten voldoen om voor subsidiëring door het fonds in aanmerking te komen.