Alhoewel omstreeks 960 na Christus de naam van het dorp Westzaan in de archieven voorkomt als Westsaghem, Wesagnem en Westzegnem, lijkt dat betrekking te hebben op een plaats in de buurt van Sassenheim. De eerste concrete vermelding over het dorp ten westen van de Zaan dateert uit circa 1300. Vermoedelijk kwamen rond die tijd ook de eerste bewoners in deze streek. Vanaf 1397 werd Westzaan moederdorp van de Banne van Westzaan. Het dorp werd daarmee het bestuurlijk centrum aan de westzijde van de Zaan en ressorteerde onder de baljuw van Beverwijk. * 
Al in het jaar 1316 waren er in Westzaan geestelijken, dus zal er toen waarschijnlijk al een kerk of kapel hebben gestaan. Waar deze dan stond, is niet bekend. De Zaanse geschiedschrijver Soeteboom dateerde de bouw van de voormalige kerk en toren van Westzaan op circa 1300. Bronnen uit 1462 spreken over een kerk op de plaats van de huidige Grote Kerk, gebouwd op een grote, hoge terp. Het gebouw was gewijd aan de heilige Joris van Capadocië uit de 13e eeuw (die mogelijk nooit heeft bestaan).

Op basis van in 2010 gedane opgravingen moet worden geconcludeerd dat rond 1530 een nieuwe kerk is gebouwd, waarbij mogelijk delen van de oude Sint Joriskerk zoals bijvoorbeeld de toren, in de nieuwbouw werden verwerkt. Het moet een zogeheten pseudobasiliek zijn geweest, zoals ook in bijvoorbeeld Assendelft, Jisp en Wormer stonden. Deze was ruim tweemaal zo groot als de huidige kerk; de fundamenten reiken tot aan het huidige Rechthuis. * 
In 1572-1573 hielden de Geuzen onder leiding van Govert 't Hoen vanaf de 47 meter hoge kerktoren de Spaanse schepen op het IJ in de gaten in verband met het beleg rondom Haarlem. Maar als wraak plunderden en vernielden de Spanjaarden in februari 1574 het grootste deel van het dorp inclusief de kerk. De toren kregen zij echter niet omver. Het solide bouwwerk werd wel ontdaan van trappen en zolder maar bleef verder gespaard.
Tussen de ruïnes van de 14e of 15e-eeuwse Grote- of Sint Joriskerk werd in 1580 een houten kerk gebouwd waarin de protestanten samenkwamen. Het derde kerkgebouw moest echter voortdurend worden hersteld. Zo werd in 1637 het dak vernieuwd en in 1642 verzochten de kerkmeesters het dorpsbestuur om het gebouw te mogen vergroten. * 

Het duurde tot de jaren '30 van de 18e eeuw voor die toestemming werd verkregen. Ondertussen werd de oude toren voorzien van een nieuwe luidklok, gegoten in 1658 door F. Hemony. In 1739 kreeg Jan van der Streng, timmerman uit Amsterdam, de opdracht om de nieuwe kerk te bouwen. Hij vervaardigde vermoedelijk ook het ontwerp. Het werd een indrukwekkend gebouw voor een klein dorp als Westzaan. Op 16 juli 1741 werd het vierde kerkgebouw, de huidige Grote- of Sint Joriskerk, in gebruik genomen. * 
Delen van muurresten van de ruïne van de oude Sint Joriskerk stonden nog deels rondom de nieuwe kerk. Ze maakten volgens de geschiedschrijvers een "afzichtig vertoon". In het najaar van 1780 werden deze afgebroken om ruimte te maken voor de bouw van het nieuwe Rechthuis. In 2012 werd omtrek van de oude kerk in de bestrating tussen de kerk en het rechthuis weer zichtbaar gemaakt.
Nadat de oude torenspits in 1761 door de bliksem was getroffen, werd twee jaar later een nieuwe spits vervaardigd, die in 1764 werd voltooid. Nadat ook deze torenspits door de bliksem was getroffen, werd aan het begin van de 19e eeuw besloten om deze niet meer te herstellen en werd de toren afgedekt met een plat dak.
De economische malaise waar het dorp in de eerste helft van de 19e eeuw in terechtkwam, wordt wel heel letterlijk geïllustreerd door het ineenstorten van de kerktoren op 1 januari 1843. De toren is nooit herbouwd, het grondplan van de toren is tegenwoordig zichtbaar gemaakt in het stratenplan voor de ingang van de Grote Kerk.
In 1866 werd een orgel in gebruik genomen. Het betreft voor zover bekend het eerste orgel van de kerk. In 1923, 1944-1945, 1975, 2001-2002 en 2008 is het orgel gerestaureerd. * 

Omdat het gebouw tijdens de winter niet te verwarmen viel, werd in de jaren '50 in de oostbeuk een zogenaamde winterkerk gebouwd. De kerk raakte echter steeds meer in verval. Omdat rijkssubsidie uitbleef, moest in 1966 worden besloten de kerk te sluiten. Het bleek onverantwoord er nog langer diensten te houden.
Uiteindelijk kon men in december 1967 beginnen met restauratie van de bouwvallige kerk, die in 1970 weer in gebruik werd genomen. * 
In 1971 werd een Samen-op-Weg proces gestart met de plaatselijke Gereformeerde Kerk. *  . Onderhoud van twee gebouwen bleek al vlug te kostbaar, zodat in 1978 de Gereformeerde Kerk buiten gebruik werd gesteld. De diensten werden voortaan gezamenlijk in de Grote- of Sint Joriskerk gehouden. De torenklok van de Gereformeerde Kerk werd in 1983 aan de westgevel van de Grote Kerk aangebracht. De Samen-op-Weg gemeente van Westzaan heet sinds 2004 Protestantse gemeente Westzaan. *