Uw zoekacties: Oud-Manhuis, Baardwijk, (1544)1690-1987

1083 Oud-Manhuis, Baardwijk, (1544)1690-1987 ( Streekarchief Langstraat Heusden Altena )

 

In een inventaris staat beschreven welke stukken er allemaal in het archief aanwezig zijn, maar vaak ook een korte geschiedenis van het archief. Bij ‘Kenmerken’ vindt u de pdf-versie van de inventaris en algemene informatie over het archief. Bij ‘Beschrijving van de series en archiefbestanddelen’ vindt u de lijst met beschrijvingen van stukken die zich in dit archief bevinden, gegroepeerd in hoofdstukken/rubrieken. Door op het plus-tekentje te klikken voor een beschrijving van een hoofdstuk/rubriek gaat u steeds een niveau dieper in de inventaris.

 

Hoe zoekt u door een inventaris?

 

Klik op de zoekbalk, bekijk eventueel eerst de ‘Zoektips’ linksonder in het zoekscherm en tik vervolgens uw zoekterm(en) in. Klik vervolgens op ‘zoek’. Onder ‘Gevonden archiefstukken’ verschijnen de beschrijvingen van stukken  waar de zoekterm in voorkomt.

 

Wanneer u op een ‘Gevonden archiefstuk’ klikt, verschijnt een meer gedetailleerde beschrijving met rechts ook een aantal icoontjes in beeld. Het meest rechtse icoon (Aanvragen) kunt u gebruiken wanneer u het betreffende stuk in de studiezaal wilt komen bekijken. Een instructie hoe dit online aanvragen werkt, vindt u hier.

 

Welke archieven heeft het Streekarchief Langstraat Heusden Altena?

 

Bekijk het Archievenoverzicht om te zien welke archieven het Streekarchief beheert. 

 

beacon
 
 
1. Archiefvorming
1.1. Geschiedenis van de archiefvormer
1083 Oud-Manhuis, Baardwijk, (1544)1690-1987
1. 1. Archiefvorming
1.1.
Geschiedenis van de archiefvormer
Tussen 1566 en 1798 hoorde Baardwijk tot het Land van Heusden. Het lag in het gewest Holland. De Staten van Holland waren er sinds 1588 soeverein en functioneerden als leenheer van de plaatselijke heren. Baardwijk was een hoge en vrije heerlijkheid. Hoge heerlijkheden waren redelijk zelfstandig. Ze waren, zoals steden, onttrokken aan de algemene rechtspraak van de plattelandsdistricten. Het overheidsgezag kwam de heer toe, dit betekende: wetgeving, bestuur, belastingheffing en rechtspraak, inclusief criminele justitie in halszaken (zaken waarop doodstraf of zware verminking stond). De heer had in zijn gebied meestal ook enkele heerlijke rechten zoals molen- of jachtrecht.
De eigen grond van de heer werd in de 18de eeuw beheerd door een rentmeester. (Daarnaast waren er een schout of drossaard, schepenen en burgemeesters, kerkmeesters en H. Geest- of Armmeesters.)
Stichter van het oud-manhuis van Baardwijk was Aert Wouterszoon de Boekelaer (Art Wouterszoen alias Boekelaar van der Langer Straten) en dit door zijn testament van 15 mei 1544. In het testament staat dat hij zijn hoeve met toebehoren in Baardwijk wil laten omvormen tot een manhuis waarin acht arme mannen, tussen 50 en 60 jaar, onderhouden zullen worden. De hoeve zou verbouwd worden door een aanbouw aan de westzijde. Hij wil dat de heer van Baardwijk patroon wordt van het manhuis. Voor het eerste jaar wil hij dat zijn broer met diens vrouw en kinderen en nog drie mannen in de hoeve gaan wonen en dat tot er op termijn acht mannen wonen.
Op 9 november 1724 wordt het testament van Adriaan d'Overschie, heer van Baardwijk en patroon van het oud-manhuis, geopend. Het bevatte de bepaling dat zijn opvolgers het oud-manhuis steeds in goede staat moesten houden om de financiƫle tekorten van het manhuis naar behoren aan te vullen uit de inkomsten van de heerlijkheid Baardwijk.
In 1812 neemt het Centraal Bureau van Weldadigheid in het kanton Waalwijk het beheer over het oud-manhuis over van Adrianus Vermeulen, rentmeester van de heerlijkheid Baardwijk.
In mei 1815 gelast de gouverneur van de provincie Noord-Brabant het gemeentebestuur van Baardwijk het bestuur over het oud-manhuis op zich te nemen.
In november 1821 vervolgens dragen de Gedeputeerde Staten van de provincie Noord-Brabant op hun beurt het bestuur over het oud-manhuis over aan jhr. Halfwassenaar van Onsenoort, district-schout van Waalwijk.
Gedeputeerde Staten van de provincie Noord-Brabant benoemen in 1838 burgemeester Joannes Loeff, pastoor Johannes Martinus Baselmans en de rentmeester van de heer van Baardwijk, Jan Willem Olifiers, tot commissarissen over het oud-manhuis.
In 1888 verkopen de regenten van het oud-manhuis aan het R.K. kerkbestuur het oud-manhuis met erf, tuin en bouwland. Beide partijen komen overeen dat het kerkbestuur een nieuw tehuis zal bouwen op de verkochte grond. Mevrouw Louis Janssens-Smits, dochter van de vrouwe van Baardwijk, mevrouw Antoon Smits, legt nog in hetzelfde jaar de eerste steen van het tehuis, het St.-Antonius- of Liefdesgesticht.
In 1889 worden de eerste vier mannen opgenomen.
In 1959-1960 draagt het kerkbestuur het beheer en de eigendom van het tehuis over aan de Stichting St.-Antoniushof. In 1986-1987 wordt het tehuis definitief gesloten.
1.1. Geschiedenis van het archiefbeheer
2. Aanwijzingen voor de gebruiker
2.1. Openbaarheidsbeperkingen
2.2. Citeerinstructie
3. Verwant materiaal
3.1. Publicaties

Kenmerken

Datering:
(1544)1690-1987
Titel:
Oud-Manhuis, Baardwijk
Beschrijving:
Inventaris van het archief van het oud-manhuis van Baardwijk
Archieftitel:
Oud-Manhuis, Baardwijk
Huidige gemeente:
Waalwijk
Auteur inventaris:
L.M.C. Verwimp, Streekarchief Langstraat Heusden Altena, Heusden
Jaar van inventarisatie:
2012
Inhoud/samenvatting:
Het verzorgen van huisvesting en levensonderhoud voor oude mannen uit Baardwijk.
Auteur:
L.M.C. Verwimp, Streekarchief Langstraat Heusden Altena, Heusden
Omvang:
1,00 m
Openbaarheid:
Geen beperkingen
Uitgever:
Streekarchief Langstraat Heusden Altena, Heusden
Geografische namen: