0131 Oud-rechterlijk archief, Almkerk, 1588-1811 ( Streekarchief Langstraat Heusden Altena )
0131
Oud-rechterlijk archief, Almkerk, 1588-1811
1. Archiefvorming
1.1. Geschiedenis van de archiefvormer
0131 Oud-rechterlijk archief, Almkerk, 1588-1811
1. 1. Archiefvorming
1.1.
Geschiedenis van de archiefvormer
De ambachtsheerlijkheid, na 1798 de gemeente Almkerk, waarop deze inventaris betrekking heeft, omvat slechts een gedeelte van de tegenwoordige gemeente van die naam. In 1810 is Almkerk namelijk uitgebreid met de gemeente Uitwijk, in 1879 met de gemeente Emmikhoven, die tot 1811 ieder hun eigen rechtbank hadden. Emmikhoven bestond uit drie heerlijkheden die echter samen een gerecht hadden. (Bij de benaming daarvan wordt later de naam Ganswijk meestal weggelaten).
Het archief van Almkerk vangt aan in het midden van de 17e eeuw, afgezien van een boedelstuk van 1588. Het protocol van transporten en obligatiƫn begint in 1645. Toch mogen wij aannemen dat er al vroeger een protocol gehouden werd. Een oude inventaris van Uitwijk vermeldt een 'register van opdrachten en rentebrieven' beginnende in 1613. Veel eerder dan het begin van de 17de eeuw zullen wij de aanvang van het protocol niet mogen stellen.
In de tijd, waarin het archief begint, bestond het bestuur van Almkerk, evenals dat van de andere dorpen in het Land van Altena, uit schout en heemraden. Het aantal van deze laatsten bedroeg waarschijnlijk vijf, overeenkomstig het handvest voor het Land van Altena van 1476. Later blijkt het college van heemraden in een schepenbank te zijn overgegaan. Sinds 1683 noemen de leden van het gerecht zich nu eens schepenen dan weer heemraden, welke naam na 1706 voor goed verdwijnt. Hun aantal is dan zeven geworden, zoals ook door de schrijver van de 'Tegenwoordige Staat' (1749) wordt opgegeven.
Tot de competentie van de plattelandsgerechten behoorde uitsluitend de lage justitie. De hoge justitie, de rechtspraak in criminele zaken berustte bij de schepenbank van Woudrichem. Voor bijzonderheden zijn verwezen naar de algemene inleiding op de archieven van het Land van Altena.
De schout van Almkerk bekleedde tussen 1654 en 1725 dezelfde functie in Emmikhoven. Tot 1734 treffen wij in beide dorpen dezelfde personen aan als secretaris en subsituut-secretaris. Van 1645 tot 1680 is er een gemeenschappelijk protocol voor beide plaatsen.
Overigens is hun administratie echter gescheiden, zodat er toch twee archieven gevormd zijn. Dat er nog enkele losse stukken van Emmikhoven tussen die van Almkerk werden aangetroffen, is begrijpelijk. Deze werden bij de ordening naar de plaats van bestemming overgebracht.
Van 1734-1810 werden de ambten van schout en secretaris van Almkerk door dezelfde persoon bekleed. Na 1798 is er weer combinatie met Emmikhoven.
laatste wijziging 20-06-2019
46 beschreven archiefstukken
1 gedigitaliseerd
totaal 151 bestanden
2. Inhoud en structuur van het archief
laatste wijziging 20-06-2019
46 beschreven archiefstukken
1 gedigitaliseerd
totaal 151 bestanden
3. Aanwijzingen voor de gebruiker
laatste wijziging 20-06-2019
46 beschreven archiefstukken
1 gedigitaliseerd
totaal 151 bestanden
Beschrijving van de series en archiefbestanddelen
laatste wijziging 20-06-2019
46 beschreven archiefstukken
1 gedigitaliseerd
totaal 151 bestanden
Kenmerken
Datering:
1588-1811
Titel:
Oud-rechterlijk archief, Almkerk
Beschrijving:
Inventaris van het Oud-rechterlijk archief van Almkerk
Archieftitel:
Oud-rechterlijk archief, Almkerk
Huidige gemeente:
Altena
Auteur inventaris:
Bernadette van Gorp, Streekarchief Langstraat Heusden Altena, Heusden
Jaar van inventarisatie:
2009
Auteur:
Bernadette van Gorp, Streekarchief Langstraat Heusden Altena, Heusden
Omvang:
2,00 m
Openbaarheid:
Geen beperkingen
Uitgever:
Streekarchief Langstraat Heusden Altena, Heusden
Geografische namen:
Categorie:
Archiefvormer(s):
laatste wijziging 20-06-2019
46 beschreven archiefstukken
1 gedigitaliseerd
totaal 151 bestanden