Uw zoekacties: Archief van de N.V. J. Meijer's Scheepsbouwmaatschappij te Z...

3255 Archief van de N.V. J. Meijer's Scheepsbouwmaatschappij te Zaltbommel/Beneden-Leeuwen en de familie Meijer, 1864 - 1945 ( Regionaal Archief Rivierenland )

Uitleg bij archieftoegang

Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.

Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:

• Kenmerken van het archief
• Inleiding op het archief
• Inventaris of plaatsingslijst
• Eventueel bijlagen

De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.

De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.

De inventaris of plaatsingslijst is een hiërarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.

Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiërarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.

beacon
 
 
Inleiding
Context
Institutionele geschiedenis / Biografie
3255 Archief van de N.V. J. Meijer's Scheepsbouwmaatschappij te Zaltbommel/Beneden-Leeuwen en de familie Meijer, 1864 - 1945
Inleiding
Context
Institutionele geschiedenis / Biografie
In 1864 begint Johannes Meijer, komend uit 's-Hertogenbosch, een scheesptimmerwerf in Zaltbommel. 1) Johannes is in 1832 geboren in Leeuwen 2) waar zijn vader een scheepswerf heeft. Als Johannes 12 jaar is overlijdt zijn vader. Zijn moeder zet de werf voort en hertrouwt een jaar later met de 23-jaar jongere meesterknecht van de werf Bernard Tonissen. In 1860 trouwt Johannes met Cornelia Brouwers en vertrekt naar 's-Hertogenbosch waar hij een werfje begint. Waarschijnlijk omdat hij geen uitbreidingsmogelijkheden heeft zoekt Johannes naar een andere lokatie, waarbij hij zijn oog laat vallen op de haven van Zaltbommel.
De scheepswerf groeit gestaag en wordt een belangrijke werkgever voor het kleine stadje. Van het begin af aan rijzen er wel problemen met het gemeentebestuur over het op diepte houden van de haven. Maar geleidelijk aan verwerft Johannes de gronden (in eigendom of in erfpacht) rondom de havenmond en breidt hij zijn scheepswerf uit. Steeds meer en grotere schepen glijden van de Zaltbommelse scheepshelling. In 1891 koopt hij de scheepswerf van zijn vader in Beneden-Leeuwen terug van zijn stiefvader. Vanaf die tijd omvat het bedrijf twee werven. In 1904 treedt Johannes terug uit het bedrijf. Er wordt een N.V. opgericht waarvan hij commissaris wordt, de N.V. J. Meyer's Scheepsbouwmaatschappij. 3) Zijn zonen voeren de directie; Cornelis Meijer in Zaltbommel en Willem Meijer in Leeuwen. In 1922 en 1927 zijn de statuten van de N.V. gewijzigd voor notaris H.C. de Jongh te Ammerzoden. Vanaf 1932 gaat het bedrijf verder onder de naam J. Meyer's en Co.
In 1912 richt de N.V. de woningbouwstichting Onderlinge Hulp op in Zaltbommel om haar werknemers vlakbij goede huisvesting te geven. De financiële administratie van de woningbouwstichting wordt verzorgd door de N.V. Later ontstaan daarover problemen met de gemeente en het Rijk. Uiteindelijk wordt de administratie van de stichting in 1929 gescheiden van de N.V. De scheepsbouw krijgt in de jaren twintig van de vorige eeuw te maken met een recessie. Ook de werf van de familie Meijer merkt de teruggang. Overheidssteun biedt enig soelaas maar rond 1930 is duidelijk dat het doek gaat vallen. De familie Meijer treedt terug uit het bedrijf, de naam blijft voortbestaan. De werf in Beneden-Leeuwen sluit ook in 1930 de deuren. 4) In 1931 komt de werf in liquidatie, welke pas afgerond wordt in 1942. In de tussentijd is de werf wel in bedrijf gebleven. Na de ontbinding, midden in de Tweede Wereldoorlog, is de werf gevorderd door de Duitse bezetter die er vaartuigen liet maken voor de Kriegsmarine. Direct na de oorlog kwam de werf onder toezicht van het Rijk. Uiteindelijk is de scheepswerf in 1948 overgenomen en voortgezet onder naam N.V. De Waal. In 1987 is deze failliet verklaard. 1) De familienaam 'Meijer' wordt geregeld, ook door familieleden zelf, geschreven met een 'y' als 'Meyer'. In deze inventaris wordt de familie consequent aangeduidt met 'Meijer'. Deze schrijfwijze blijkt ook uit de akten van de Burgerlijke Stand, hoewel daar soms de 'ij' zonder puntjes wordt geschreven. Er wordt echter nooit een 'y' gebruikt. Dit is ook de reden dat een verzoek van mevrouw M.J.C. Meijer in 1992 aan de gemeente West Maas en Waal tot aanpassing van de geslachtsnaam in 'Meyer' werd afgewezen. In 1904 is in de naam van de N.V. voor de scheepswerf echter de naam vastgelegd als 'Meyer'. Voor de naam van het bedrijf wordt daarom wel de spelling 'Meyer' gebruikt.
2) Het dorp Leeuwen is in de twintigste eeuw uitgegroeid tot twee dorpen, Beneden en Boven Leeuwen. De scheepswerf was gevestigd in wat nu Beneden-Leeuwen is. Leeuwen behoorde tot de gemeente Wamel. Wamel ligt iets ten westen van Beneden-Leeuwen. Sinds 1985 is de gemeente Wamel opgegaan in de gemeente West Maas en Waal.
3) De N.V. is opgericht op 29 augustus 1904 voor notaris H.J.G. Farensbach te Amsterdam (Gemeentearchief Amsterdam, archief 5075, nummer 25996 akten 30-74 van 20 juli - 28 december 1904) met Koninklijke goedkeuring op de ontwerpakte bij besluit van 17 augustus 1904 nummer 51. Gepubliceerd in de Nederlandsche Staatcourant van 27 september 1904 nummer 226.
4) Zie over de werf te Beneden-Leeuwen: E. Brons (red.), Tussen Waal en Wetering. 100 jaar Beneden-Leeuwen, parochie en parochianen (Beneden-Leeuwen 2000), p.142-147.

Kenmerken

Status toegang:
Definitieve toegang / toegang afgerond
Verversingsgraad:
onregelmatig
Taal:
Nederlands
Openbaarheid:
Onbeperkt
Omvang in meters:
0,62