Uw zoekacties: Dagboeken-NIOD

Dagboeken-NIOD ( NIOD Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies )

  • In het veld "auteur" zoekt u op naam van de dagboekauteur
  • In het veld "localisering" zoekt u naar de plaatsen waarover de dagboekauteurs schrijven.
  • In het veld "inhoud" zoekt u naar termen die voorkomen in de online-samenvattingen van de dagboeken.

Als u het veld "alle velden" invult, doorzoekt u het gehele bestand. U kunt de zoekresultaten beperken door in de velden achter "periode" specifieke jaartallen in te vullen.Een overzicht van alle dagboeken kunt u oproepen door hier te klikken.


Tijdens de bezettingsjaren vertrouwden honderden mensen hun alledaagse belevenissen toe aan het papier. Vanuit Londen riep Radio Oranje de Nederlandse bevolking op een dagboek bij te houden. Deze geschriften vormen een rijke historische bron omdat de gebeurtenissen en ervaringen uit de eerste hand opgetekend zijn. Het NIOD beschikt over ruim duizend dagboeken van onder meer huisvrouwen, burgemeesters, winkeliers, artsen, NSB'ers, Oostfrontstrijders, scholieren en gevangenen.

Meteen na haar oprichting begon het toenmalige Rijksbureau voor Oorlogsdocumentatie met het verzamelen van dagboeken. Vanaf december 1945 verzocht Lou de Jong in radio-uitzendingen om dagboeken ter beschikking te stellen. Het vergaren van deze egodocumenten was belangrijk omdat "de vaak onopzettelijk door tallozen bijgehouden dagboeken bij uitstek het nageslacht een juiste indruk geven van wat de gewone burger in de oorlogs- en bezettingsjaren beleefde". Daarnaast hebben de dagboeken grote waarde omdat zij een uitvoerig beeld geven van belangwekkende plaatselijke gebeurtenissen. Zo verwierf het RIOD honderden dagboeken die elk "voor het historisch onderzoek naar de jaren der Duitsche bezetting tot in de lengte van generaties van de grootste beteekenis zal zijn".

In 1949 werden de dagboeken geanalyseerd en beschreven, zodat "systematisch al datgene zou worden opgetekend wat voor de verdere wetenschappelijke arbeid [...] van belang zou kunnen zijn". De analyses bevatten informatie over de auteur, locatie, periode en inhoud van de betreffende dagboeken. Op 20 november 1954 verscheen een bloemlezing onder de titel "Dagboek-fragmenten 1940-1945". Een exemplaar hiervan bevindt zich in de studiezaal van het NIOD. De helft van de dagboekbeschrijvingen is gemaakt in de jaren vijftig en ademt de sfeer van de toen geldende maatschappelijke opvattingen. Sinds 10 jaar worden de dagboeken beschreven door Marian Ros.

De dagboeken zelf zijn in te zien in de studiezaal van het NIOD. Vanwege het vaak persoonlijke karakter van de dagboeken is de collectie beperkt openbaar. In de praktijk betekent dit dat de dagboeken pas gelezen kunnen worden na het tekenen van een verklaring waarin is vastgelegd hoe de bescherming van de privacy gewaarborgd moet worden.

beacon
1.561  dagboeken
sorteren op:
 
 
 
 
Inventaris
Dagboek
1596 Ziekenoppasser - Sjouwerman, L.
Auteur:
Ziekenoppasser - Sjouwerman, L.
Openbaarheid:
Deze stukken zijn beperkt openbaar. Zij zijn slechts raadpleegbaar na verkregen toestemming van de directeur van het NIOD. Voor bezoekers die deze toestemming willen hebben, ligt een formulier bij de balie van de studiezaal van het NIOD.
Vorm:
Verslag (fotokopie van getypt stuk)
Omvang:
~ 40 pagina's
Periodisering:
februari 1943 - mei 1945
Periode van ontstaan:
december 1947
Localisering:
Amsterdam, Rumpt, Beesd, Utrecht, Amersfoort, Hilversum
Taal:
Nederlands
Inhoud:
Achteraf geschreven verhaal van een joodse vrouw (echtgenote van de schrijver van dagboek nr. 814) over hun onderduiktijd. De man is plm. 65 jaar, van beroep importeur (waarschijnlijk in het diamantvak), de vrouw is vermoedelijk ongeveer van dezelfde leeftijd, eerder wat jonger. Zij zijn achtereenvolgens ondergedoken bij een bakker-kruidenier in Rumpt, in een rusthuis op een landgoed in Beesd, na een inval daar zeer kort in Utrecht en Amsterdam, daarna bij twee oude dames in Hilversum en als deze het niet langer aandurven op drie andere adressen in Hilversum. Zij hebben nu valse papieren gekregen en houden hun jood-zijn met meer en minder succes ook voor hun gastheren verborgen. De man is blind en dicteert zijn vrouw zijn herinneringen e.d. en denkelijk ook het geschrift dat dagboek nr. 814 vormde. Het verhaal van de vrouw is wel goed, zonder pretenties en eenvoudig, duidelijk en gevoelig geschreven
NB:
Voorheen nr. 2012.
Datum beschrijving:
mei 2004
 
 
 
 
 
Inventaris
Dagboek
1207 Zeedijk, H.B.
Auteur:
Zeedijk, H.B.
Titel:
De zwerftocht van 5 Arnhemmers. EvacuƩ-avonturen.
Openbaarheid:
Volledig openbaar
Vorm:
Dagboek (getypte tekst (overgetypt van oorspronkelijk handgeschreven origineel))
Omvang:
67 pagina's
Periodisering:
17 september 1944 - 1 juni 1945
Periode van ontstaan:
1983
Localisering:
Arnhem, Hoenderlo, 't Zandt en Appingedam
Taal:
Nederlands
Inhoud:
Als 14-jarige jongen maakt de auteur de luchtlandingen bij Arnhem mee en de evacuatie van de stad. Het gezin (vader, moeder, schrijver en twee broertjes) vertrekt naar Hoenderlo. Als de evacuatie langer gaat duren dan verwacht, vertrekt het gezin naar familie in 't Zandt (Gr.). Deze tocht wordt uitvoerig beschreven. De schrijver is vol lof over de opvang door en het werk van de evacuatie-commissies van de verschillende doorgangsplaatsen. Aangekomen in 't Zandt herneemt het leven spoedig zijn gewone gang. Na enige weken vestigt het gezin zich in Appingedam, waar de vader werk en een huis gevonden heeft.
Vanaf 29 maart 1945 bevat het dagboek dagelijkse notities en hebben de berichten steeds vaker betrekking op het verloop van de oorlog. Na de bevrijding van Appingedam (23 april) keren vader en schrijver terug naar Arnhem om polshoogte te nemen en ook deze tocht komt uitvoerig aan de orde. Schrijver maakt melding van de vele verwoestingen in de stad. Nadat het eigen huis bewoonbaar is gemaakt, kan op 1 juni het voltallige gezin terugkeren naar Arnhem. Schrijver maakt voorts melding van de atoombommen op Japan en de onrust in Indonesiƫ.
Het dagboek is in twee delen en aparte hoofdstukken ingedeeld. Het eerste deel bevat de slag om Arnhem, de evacuatie en de tocht naar 't Zandt. Het tweede deel het verblijf in 't Zandt, Appingedam en de terugkeer naar Arnhem.
NB:
In de bibliotheek is een later onstane uitgave van het dagboek aanwezig onder nr. Ned 8.144 Zee
Datum beschrijving:
december 2004
Ga naar dit stuk:
 
 
 
 
 
Inventaris
Dagboek
1005 Z., J.P.
Auteur:
Z., J.P. (Vanwege de bescherming van de privacy worden alleen initialen vermeld.)
Openbaarheid:
Deze stukken zijn beperkt openbaar. Zij zijn slechts raadpleegbaar na verkregen toestemming van de directeur van het NIOD. Voor bezoekers die deze toestemming willen hebben, ligt een formulier bij de balie van de studiezaal van het NIOD.
Vorm:
Dagboek met bijlagen (cahier, handgeschreven)
Omvang:
~ 300 pagina's
Periodisering:
15 juni 1934 - 19 september 1939
Periode van ontstaan:
15 juni 1934 - 19 september 1939
Localisering:
Hilversum
Taal:
Nederlands
Inhoud:
De auteur is begin dertig jaar, woont nog bij haar moeder thuis in Hilversum en verlangt hevig naar een vaste vriend en echtgenoot.
Ze bezoekt vrienden en vriendinnen en gaat om met mensen uit een NSB-milieu.
Af en toe maakt ze uitstapjes naar binnen- of buitenland.
Met een vriend, op wie ze verliefd is, gaat ze naar voetbalwedstrijden.
Achterin haar dagboek heeft ze nooit aan hem verstuurde brieven geschreven.
NB:
Als bijlagen zijn enkele o.a. aan haar gerichte brieven uit 1940 tm 1943 uit Duitsland aanwezig, alsmede een voorlopig lidmaatschapsformulier van de NSB uit 1937
Datum beschrijving:
4/1/2002
Ga naar dit stuk:
 
 
 
 
 
Inventaris
Dagboek
1016 Z., H.
Auteur:
Z., H. (Vanwege de bescherming van de privacy worden alleen initialen vermeld.)
Titel:
Dagboek
Openbaarheid:
Deze stukken zijn beperkt openbaar. Zij zijn slechts raadpleegbaar na verkregen toestemming van de directeur van het NIOD. Voor bezoekers die deze toestemming willen hebben, ligt een formulier bij de balie van de studiezaal van het NIOD.
Vorm:
Dagboek met bijlagen (2 cahiers, handgeschreven en foto's)
Omvang:
~ 140 pagina's
Periodisering:
oktober 1941 - juli 1944
Periode van ontstaan:
oktober 1941 - juli 1944
Localisering:
Schaarsbergen, Bensberg (Dld.), Valkenburg, Heerlen en omgeving Groningen
Taal:
Nederlands
Inhoud:
De beschrijving van de inhoud van dit dagboek is beperkt openbaar. Hij is slechts raadpleegbaar na verkregen toestemming van de directeur van het NIOD. Voor bezoekers die deze toestemming willen hebben, ligt een formulier bij de balie van de studiezaal van het NIOD.
NB:
Het eerste cahier is een concept van het begin van cahier 2. Voor meer informatie over de opleidingen zie Cahier 2 over Nederland en de Tweede Wereldoorlog van het RIOD van Drs. D.Barnouw, Ned 1.22.Bar
Datum beschrijving:
6/1/2002
Ga naar dit stuk: