Mijn Studiezaal (inloggen)
Dagboeken-NIOD ( NIOD Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies )
79 zoekresultaten
sorteren op:
244 Europese dagboeken en egodocumenten
Inventaris
77 Spijker, S.J.
Auteur:
Spijker, S.J.
Openbaarheid:
Volledig openbaar
Vorm:
Egodocument (fotokopie van handschrift; in 2 ex.)
Omvang:
~ 430 pagina´s
Periodisering:
mei 1940 - oktober 1945
Localisering:
Delft
Taal:
Nederlands
Inhoud:
De schrijfster is een 35-jarige kantoorbediende, ongetrouwd. Het gezin van haar ouders, bij wie ze woont, beleeft niets schokkends. Ze schrijft een uitvoerig en goed algemeen oorlogsdagboek, wat droog maar wel persoonlijk. De politieke en militaire gebeurtenissen zijn goed bijgehouden. Het begin is achteraf geschreven. Het evenwicht tussen het persoonlijke en het zakelijke verschuift in dit dagboek tijdens de hongerwinter minder in de richting van het eerste dan in vele andere dagboeken van dit genre het geval is
Ga naar dit stuk:
laatste wijziging 04-04-2024
1 gedigitaliseerd
244 Europese dagboeken en egodocumenten
Inventaris
1200 Simons, Rudolf Jacob Lodewijk
Auteur:
Simons, Rudolf Jacob Lodewijk
Openbaarheid:
Deze stukken zijn beperkt openbaar. Zij zijn slechts raadpleegbaar na verkregen toestemming van de directeur van het NIOD. Voor bezoekers die deze toestemming willen hebben, ligt een formulier bij de balie van de studiezaal van het NIOD.
Vorm:
Dagboek met bijlagen (3 dikke handgeschreven cahiers, een bundel handgeschreven en enkele getypte losse vellen)
Omvang:
878 pagina's
Periode van ontstaan:
1 januari 1943 - 20 augustus 1945
Localisering:
Den Haag
Taal:
Nederlands
Inhoud:
De auteur, wiens grootvader wethouder van financieën van de Haagse gemeenteraad was, zit met zijn echtgenote sinds augustus 1942 ondergedoken bij een kennis in Den Haag. Van het persoonsbewijs van zijn echtgenote is de J (Jood) verwijderd en zelf heeft hij een nieuw persoonsbewijs gekocht. In ieder dagboek staat achterin een inhoudsopgave. Aan de hand van gebeurtenissen die zich voordoen schrijft hij over de binnenlandse en buitenlandse gevoerde politiek en oorlogvoering. Hij gebruikt geschiedschrijving, literatuur en filosofie. Om de paar maanden geeft hij een overzicht van gemaakte onkosten.
Voorbeelden waarover hij schrijft zijn de NSB, de geallieerden, de jodenvervolging, de Joodsche Raad, bombardementen, zwarte handel, vorderingen, evacuaties, redevoeringen, winterhulp en stakingen, lonen en prijzen. Ter sprake komen ook studenten, gevangenissen, onderduikers, voedselgebrek en hongersnood. Verder inundaties en natuurlijk de bevrijding.
Hierna besluiten hij en zijn echtgenote uit Nederland te vertrekken. Ze willen een nieuw leven beginnen en zo hun joodse achtergrond en herinneringen aan de oorlog achter zich laten. Nadat hun twee kinderen zijn geboren emigreert het gezin in 1950 naar Australië.
Voorbeelden waarover hij schrijft zijn de NSB, de geallieerden, de jodenvervolging, de Joodsche Raad, bombardementen, zwarte handel, vorderingen, evacuaties, redevoeringen, winterhulp en stakingen, lonen en prijzen. Ter sprake komen ook studenten, gevangenissen, onderduikers, voedselgebrek en hongersnood. Verder inundaties en natuurlijk de bevrijding.
Hierna besluiten hij en zijn echtgenote uit Nederland te vertrekken. Ze willen een nieuw leven beginnen en zo hun joodse achtergrond en herinneringen aan de oorlog achter zich laten. Nadat hun twee kinderen zijn geboren emigreert het gezin in 1950 naar Australië.
Datum beschrijving:
december 2004
Ga naar dit stuk:
laatste wijziging 04-04-2024
244 Europese dagboeken en egodocumenten
Inventaris
1973 Siezen, J.J.
Auteur:
Siezen, J.J.
Openbaarheid:
Volledig openbaar
Vorm:
Dagboek (cahier)
Omvang:
22 pagina's
Periodisering:
10-23 mei 1940
Periode van ontstaan:
10-23 mei 1940
Localisering:
Zeeland (Dreischor, Schouwen-Duiveland)
Taal:
Nederlands
Inhoud:
Dagboek over de eerste oorlogsdagen van Joop Siezen, predikant te Dreischor op Schouwen-Duiveland. Dreischor is een ringdorp: een ringvormige weg met bebouwing ligt om de kerk heen en vanuit de ring lopen enkele wegen naar buiten. Joop is getrouwd met Irda, die dan in verwachting is van haar eerste kind Harmen. Het dagboek, waarin vele namen van mensen uit Dreischor en omstreken worden vermeld, geeft een helder beeld van het dagelijks leven in een Zeeuws dorp gedurende de meidagen van 1940. Op 10 mei schrijft de predikant: ’s Avonds zitten we in een verduisterd huis, in het begin iets griezeligs. De slaapkamer is echter gezellig en vertrouwd. In het donker, met zaklantaarn in de hand, haal ik uit de kast een eierdopje voor Valeriaandruppels.’ De volgende dag is het zaterdag: ‘Ik doe de blinden open. Prachtig zonnig weer! Wie kan met zoo’n dag geloven dat er oorlog is?’ Een dag later preekt hij in de kerk: ‘Mensen zingen niet mee. Ze kunnen zich niet goed houden. Onder het gebed hoor ik sommigen schreien. Ik breek kort af. Onder de preek is er vliegtuiggeronk en gedreun in de verte.’ Op 14 mei, als Rotterdam wordt gebombardeerd, valt hem op: ‘Er hangt de heele middag al een groote dreigende wolk in het Noorden, gezien vanaf het land van Eijke: een onweerswolk of van een brand. Verder geen wolk te zien. ’s Avonds is de wolk weg.’ Met hun naaste buren bouwen hij en Irna een schuilkelder: ‘We gaan bang de nacht in. Bij nadering van vliegtuigen gaan we er allemaal in. Het wordt langzaam lichter. Ik hoor het tot mijn blijdschap 3 uur slaan. Het kan niet lang meer duren of het is morgen. Het is zoo stil dat we de torenwacht kunnen hooren.’ In 1943 verhuist het domineesgezin naar Zaltbommel.
NB:
Bevat een uitgetypte versie van het origineel. Deze transcriptie is voorzien van inleiding en annotaties.
Datum beschrijving:
3 maart 2017
Ga naar dit stuk:
laatste wijziging 04-04-2024
1 gedigitaliseerd
244 Europese dagboeken en egodocumenten
Inventaris
1569 Salomons, Abraham
Auteur:
Salomons, Abraham
Openbaarheid:
Volledig openbaar
Vorm:
Dagboek met bijlagen (handgeschreven tekst in 4 cahiers (fotokopieen))
Omvang:
~ 230 pagina's
Periodisering:
12 augustus 1942 - 30 juli 1945
Periode van ontstaan:
12 augustus 1942 - 30 juli 1945
Localisering:
Winschoten, Amsterdam, tocht via Brussel, Parijs, Mühlhausen, Berlot, Besancon naar Zwitserland. Zwerven van Lausanne, Bern naar Montreux en vele andere plaatsen daar, Mont Pélerin (vluchtelingenkamp), Chalais (werkkamp)
Taal:
Nederlands
Inhoud:
De joodse auteur vlucht augustus 1942 met zijn vriendin Judith uit zijn woonplaats Winschoten. In zijn schoenenzaak zit een "Verwalter". Volgens hem laat het lot van de naar Polen gedeporteerden zich makkelijk raden en hoeven deze niet op terugkeer te rekenen. Voor veel geld heeft hij valse papieren gekocht. In de trein op weg naar Amsterdam verbranden ze op de wc de sterren. Bij aankomst is een deel van de valse papieren niet aanwezig. Toch gaan ze na een tijdje per trein op weg naar Mühlhausen via Brussel en Parijs. Ze reizen via Belfort, Besancon, tot ze tenslotte in Zwitserland aankomen. Hier moet hij officiële papieren invullen. Het Nederlands consulaat helpt. Ze krijgen zakgeld en er wordt een rabijn aangesteld om hun belangen te vertegenwoordigen. Dan begint de zwerftocht door Zwitserland van hotelkamp naar hotelkamp. Via Lausanne komt hij in Bern en verblijft in oud meisjespensionaat. In Montreux neemt hij Franse les. Hij verdient geld met tuinwerkzaamheden, zijn echtgenote doet naaiwerk. Ze skiën. In Caux(s) maakt hij wandelingen in de omgeving. Hij hoort uit brieven, dat zijn vader en moeder zijn gedeporteerd en stuurt tevergeefs pakjes en brieven naar Polen om te weten te komen waar ze zijn. 6 Januari 1943 wordt hij 26 jaar. Hij ergert zich aan de onderling ruzie makende joodse vluchtelingen, die elkaar beschuldigen van illegale bijverdiensten. In het hotelkamp arriveren vluchtelingen, die in Frankrijk gezworven hebben. Een uit Westerbork ontsnapte nieuwkomer vertelt wat hij in het kamp heeft meegemaakt. Augustus 1943 verhuizen ze naar een goedkoper hotel in Mont-Pèlerin. Er moet corvee gedaan worden. Na een tijd zitten ze beide in de keukenploeg, nadat ze eerst op de eigen kamer gegeten hebben. Hij doet steno, Engels en gymnastiek. Er zijn er lezingen en films. Zijn vrouw volgt een dieet, ze is nerveus.
Inhoud vervolg:
Er zijn 120 mensen in het hotel, die zich gespannen en wantrouwend tegenover elkaar gedragen. Als Italië capituleert wordt er feest gevierd. Als orthodoxe, zionistische jood houdt hij de joodse feestdagen in stand en vindt dat joden afdwalen van hun geloof en onverschillig worden. Hij memoreert verjaardagen en zegt steeds dat de familie in Polen het zwaarder heeft dan zij. Hij krijgt ook brieven van mensen, met wie het goed gaat. Kennissen worden bezocht. Max Tailleur, die ook in het hotel is, maakt een spotliedje op het hoofd van het hotel, dat voor zichzelf extra eten laat klaarmaken. Door de mensen worden hoteleigendommen en geld van elkaar gestolen. Huwelijken lopen stuk. Bij het begin van 1944 horen ze de koningin op de radio. Er worden muziekbijeenkomsten georganiseerd. April 1944 gaat hij voor 3 maanden naar het werkkamp Chalais. Hij slaapt in een barak en sjouwt stenen. Hij verdient weinig, maar heeft het weekend verlof. Daarna werkt hij bij een boer. Als hij terug is, trouwt hij met Judith. Een ontsnapte kampbewoner heeft Alex, zijn broer met wie hij samen op weg is gegaan naar Zwitserland, in een kamp ontmoet. Deze vertelt hem over de kampen Laurahütte en Schöppenitz. Er wordt een groep opgericht, die joden wil helpen bij de terugkeer uit kampen. Daarvoor volgt hij een cursus in Gwatt. Via de radio hoort hij dat de geallieerden Nederland binnentrekken. Een deel van Nederland is nu bevrijd en eind 1944 worden lijsten bekend met in Nederland "opgedoken" Joden. Januari 1945 komt een groep mensen uit Bergen-Belsen in St.Gallen aan en maart 1945 een aantal uit Teresiënstadt in hun hotel. 4 Mei 1945 wordt hun zoon Lex geboren. Radio Praag zendt namen van geredde Nederlandse joden uit. Zijn ouders zijn er niet bij. Bij hem overheerst droefheid en woede om de velen die zijn gedeporteerd. Eind Juli 1945 repatriëren ze per trein naar Nederland, naar Winschoten. De zaak is helemaal leeggeroofd. Hij gaat op zoek naar een woning.
Datum beschrijving:
april 2008
Illustratie:
geen
Ga naar dit stuk:
laatste wijziging 04-04-2024
1 gedigitaliseerd
