De archieven van de rijksdiensten in de provincie, van het provinciaal bestuur en de provinciale diensten en bedrijven berusten bij de rijksarchieven in de provinciehoofsteden. Zo ook in Haarlem. Tot het moment van de fusie in 2005 beheert het Rijksarchief in Noord-Holland de archieven van: het provinciaal bestuur over de periode 1798-1943, de provinciale diensten en bedrijven en de rijksinstellingen in de provincie Noord-Holland. Uit deze laatste groep betreft het ondermeer archieven van: rechtbanken met hun voorgangers vanaf de 16e eeuw, ontvangers van de successiebelasting, onderwijsinspectie, de Rijksacademie van Beeldende Kunsten en de Koninklijke Academie van Wetenschappen. Daarnaast heeft een aantal particuliere instellingen, bedrijven en personen hun archief aan het Rijksarchief in bewaring gegeven of geschonken. Onder andere betreft het de archieven van het Provinciaal Kerkbestuur van de Nederlands Hervormde Kerk en Van Gelder Papier. De wetenschapsarchieven mogen hier niet onvermeld blijven. Reeds in de jaren tachtig presenteert het Rijksarchief in Noord-Holland zich als centrum van wetenschapsarchieven.

Naast acquisitie, het materieel op peil houden van de archieven, het toegankelijk maken, de beschikbaarstelling, het wetenschappelijk werk en de educatie, was het de taak van het Rijksarchief om toezicht uit te oefenen op de archiefzorg door de rijksorganen in de provincie. Daartoe werden door de inspecteur regelmatig inspectiebezoeken bij deze instellingen afgelegd. Vanaf medio 1974 is met deze inspectie een begin gemaakt door de chartermester mevr. M.M. Warning. In later jaren overgenomen door collega's, werden deze inspectiebezoeken steeds meer landelijk of regionaal gecoördineerd. In 1999 verdween de inspectiefunctie uit het Rijksarchief. Deze taak is nu aan de erfgoedinspectie toebedeeld.