De inventarisatie van de archieven van de voormalige gemeente Giethoorn uit de periode 1795-1942 werd in 1994 verricht in opdracht van het bestuur van haar rechtsopvolger, de gemeente Brederwiede door ODRP-facilitair. De bewerking van bevolkingsregisters en registers van de burgerlijke stand behoorde niet tot de opdracht.

De start van een geregelde reeks notulen van de gemeenteraad in 1831, het fragmentarische karakter van het archief van voor dat jaar en de wijze van ordening ervan vormden aanleiding de scheiding met het oud-archief te leggen bij 1831. Het systeem van de zaaksgewijze ordening, waarbij de zogenaamde code-VNG of Basisarchiefcode als uitgangspunt werd genomen, werd ingevoerd per 1 januari 1943. *  Deze herziening van het ordeningsstelsel vormde een logisch punt om de inventaris af te sluiten. Enkele stukken uit de periode tot en met 1942 zijn opgenomen in dossiers, die behoren tot het archief van de gemeente Giethoorn uit de periode 1943-1972. Wanneer het een zaak betreft, die in hoofdzaak na 1942 gespeeld heeft zijn deze stukken daar gelaten en is in deze inventaris een verwijzing naar het betreffende dossier geplaatst. Een uitzondering is daarbij gemaakt voor 17 dossiers betreffende personeelsleden en functionarissen, waarvan de diensttijd deels vóór of in 1942 aanvangt. Omdat de gemeente Brederwiede de mogelijkheid en de intentie heeft deze dossiers alle of gedeeltelijk te vernietigen op grond van de huidige vernietigingsrichtlijnen leek het onjuist ook ten aanzien van deze dossiers verwijzingen te plaatsen. Deze zouden in de toekomst immers kunnen verwijzen naar niet meer bestaande stukken.

Hoewel men in 1928 een rubriekenstelsel heeft toegepast in de ordening van de ingekomen en uitgaande stukken (inv. nrs. 188-191), is deze later geheel verloren gegaan. Aangetroffen werden diverse stapels losse stukken. Omdat veel stukken geen ordeningskenmerken dragen zou het herstellen van die ordening een uiterst arbitraire aangelegenheid zijn. Daarom is ervoor gekozen de stukken, met uitzondering van de bouwvergunningen, te ordenen op datum van ontvangst of, als die ontbreekt, op datum van het stuk.

Een aangetroffen bladzijde, behorend tot het oudrechterlijk archief en enkele registers van eigendomsovergangen zijn in dit archief vervangen door fotokopieën. De authentieke stukken zijn de secretaris ter hand gesteld en zullen, zoals wordt gevergd door de huidige archiefwetgeving, worden overgedragen aan het rijksarchief in Zwolle. Het betreft hier de inventarisnummers 22, 23 en 52.

Uit het archief zijn bij de bewerking stukken geselecteerd voor vernietiging. Hierbij is uitgegaan van de 'lijst van voor vernietiging in aanmerking komende bescheiden uit de archieven van gemeentelijke en intergemeentelijke organen, dagtekenende van ná 1850', zoals deze in 1983 is vastgesteld door de ministers van Welzijn, Volksgezondheid en Cultuur en van Binnenlandse Zaken. Niettemin zijn niet alle stukken die op grond van deze vernietigingslijst zouden kunnen worden vernietigd ook daadwerkelijk geselecteerd: wanneer zij voor de lokale geschiedenis interessante gegevens bevatten zijn ze uitgezonderd van de vernietiging. Daarnaast zijn geen stukken vernietigd uit de reeks ingekomen stukken uit de jaren 1896-1927, omdat deze zijn ingelijmd en -gebonden. Uit de jaren 1928-1942 is geen van de aangetroffen inschrijfregisters voor ingekomen en uitgaande stukken vernietigd. Niet aanwezige rubrieken zijn dus bij de inventarisatie niet aangetroffen. Niettemin kon nog ongeveer 4,5 meter aan bescheiden voor vernietiging worden uitgeselecteerd, waardoor er een bestand resteert van circa 18 meter. Ook in het verleden is al uit het archief van de gemeente geselecteerd, namelijk uit de bijlagen van de gemeenterekening. Deze bewerking is in de periode 1983-1985 uitgevoerd onder auspiciën van de provinciale archiefinspecteur van Overijssel. *  De indertijd voor bewaring geselecteerde stukken zijn nu integraal opgenomen.

De buiten dit archiefbestand aangetroffen kadastrale leggers zijn aan het archief toegevoegd en in deze inventaris beschreven. Hetzelfde geldt voor een aantal dossiers en documenten die ten onrechte in het archief van na 1942 terecht waren gekomen.

Uit het archief van het bestuur van de rietvlechtschool is, gezien het fragmentarische karakter ervan, niets vernietigd. Wel is de ordening enigszins aangepast om de toegankelijkheid te vergroten. Het archief heeft een omvang van ± 5 centimeter.

Uit de archieven zijn de nietjes, spelden, paperclips, touwtjes en oude omslagen verwijderd en vervangen door zuurvrije omslagen en-met uitzondering van bescheiden die niet in dozen passen-zuur-, metaal- en lijmvrije dozen. In inv. nr. 533 is een rapport, een afschrift gemaakt op een zogenaamde natte kopie, vervangen door een beter houdbare xerokopie.

Van de geconstateerde schade aan de in deze inventaris beschreven stukken werd een rapport opgemaakt.

Tot slot zou ik graag de heren Gevers en Mensema van het Rijksarchief in Zwolle bedanken voor de geboden informatie over de goedsheren en erfgenamen.