Volgens het "proces verbaal van overname der finantiële administratie der vroeger afgescheiden geweest zijnde Hasselter Marken en Karspel Schouwe en van die ten Velde" *  in 1833, behoorden tot de over gedragen archiefstukken van de opgeheven schouwen:
a) "Een paket differente stukken van de jaren 1810 en 1809.
b) Een en twintig pakketten vanaf den jare 1811 tot en met den jare 1831, bevattende differente stukken.
c) Twee gebodenboekjes en een memorieboekje.
d) Een paket differente stukken van de Ringcommissie.
e) Een kaartje van een whade in de dijk bij de Streukelerzijl 1772 *  .
f) Een paket opgemaakte en goedgekeurde begrootingen van dijkskosten van verschillende jaren *  .
g) Een pakket differente stukken over de uitzettingen van de dijken, betrekkelijk de Kievitszijl, reclames van de ingelanden van Drenthe en IJhorst en dispositien op dezelve *  .
h) Een paket missiven en besluiten, aangaande de geldleening van fl. 16.000,- en het voorschot van syndicaat *  .
i) Een dijkboek van de Marken Schouwe, opgemaakt 1765 *  .
j) Een dijkboek Karspel Schouwe in 1777.
k) Een Een dijkboek Karspel Schouwe in 1778.
l) Een lijst van roedegelden van de jaren 1811, 1812, 1813, 1817, 1818, 1820, 1821, 1822, 1823, 1824 en 1825 *  .

m) Een dito van af den jare 1826 tot en met de jaren 1832 *  .
n) Een portefeuille met eenige losse differente stukken.
o) Een paket gedrukte kennisgevingen.
p) Een repertoire, beginnende 31 december 1826 *  .
q) Een repertoire, beginnende 1 junij 1831 *  .
r) Een besluit van Heeren Gedeputeerde Staten met het executoir verklaarde kohier van de jaren 1829.
s) Een dito besluit met de goedgekeurde rekening van den jare 1828 *  .
t) Een dito besluit met de goedgekeurde begroting van den jare 1832 *  .
u) Een missive van den Heer Hoofdingenieur van 19 junij 1832 met een certificaat van het gewoon onderhoud des wegs *  .
v) Een verpachting van het grasgewas der dijken dd. 26 mei 1832 *  .
w) Een aanbesteding van de bekramming van een gedeelte dijk dd. 27 september 1832 * 
x) Een besluit van Heeren Gedeputeerde Staten van 25 julij 1832, omtrent de te maken verbeteringen in de waterleidingen in het district tusschen de Dedemsvaart en het Meppelerdiep * 
y) Een rekening van ontvang en uitgaaf van de jaren 1829, 1830, 1831, 1832 en 1833, met de daarin vermelde justificatoire stukken en bescheiden waaruit consteerd, dat er in kas bij de Eendante aanwezig is, eene somma van achthonderd eenentwintig gulden tachtig cents¹⁰ fl. 821,80 ".

Enige jaren later, in 1836, bij de opheffing van het bestuur der Hasselterdijken, werden blijkens een proces-verbaal *  de volgende archiefstukken overgedragen aan het bestuur van het 2e dijksdistrict in Overijssel:
a) Een notulenboek, beginnende vanaf 25 maart 1833 *  .
b) Een brievenboek, beginnende vanaf 25 maart 1833 *  .
c) Een agenda van ingekomen stukken, beginnende vanaf 25 maart 1833, met en benevens de daarop vermelde stukken *  .
d) Een repertoire van de acten voor het bestuur gepasseerd met en benevens de acten welke als minuten zijn ingeschreven *  .
e) Een proces-verbaal, gedagteekend den 25 maart 1833, bevattende alle stukken en papieren, welke van de erfgenamen van wijlen den Heer Z. Tijl zijn overgenomen met en benevens de daarin omschreven boeken en stukken *  .
f) Vijf kohieren of omslagen van gewoone en buitengewoone dijkscontributien *  .
g) Een register van de dijkvakken naar volgorde *  .
h). Een alphabetische legger van de dijkpligtigen en dijkvakken met omschrijving der landen, die daarmede zijn belast en vermelding van de sectienommers en grootte van die landen volgens het kadaster.
i) Rekeningen en kwitantiën van de jaren 1829, 1830, 1831, 1832, 1833, 1834 *  en
j) Eenige conceptbestekken en paketten differente stukken."

Op 28 juni 1842 werd het archief en de administratie van de Commissie (benoemd voor de uitvoering van werken tot verbetering van de waterleidingen in het district gelegen tusschen de Dedemsvaart en het Meppelerdiep) overgedragen aan het bestuur van het 2e Dijksdistrict in Overijssel, die daarmee echter niet zo in haar sas was *  . Het zou behoorlijk veel kosten opleveren, terwijl men nog maar moest afwachten of het nog enige baat opleverde.

Volgens het proces-verbaal dat van de opdracht opgemaakt werd, was er sprake van de volgende archiefstukken *  :
a) "Een pakket ingekomen besluiten, aanschrijvingen, brieven en andere stukken vanaf het bestaan van de Commissie vanaf het jaar 1831 tot heden, met agenda *  .
b) Twee notulenboeken van 15 junij tot heden *  .
c) Twee correspondentieboeken van 30 junij 1831 tot heden *  .
d) Een repertoire en de daarop vermelde acten met uitzondering van de brevetten van nommer één tot en met nommer zevenentwintig *  .
e) Een pakket goedgekeurde rekeningen met de bijlagen van 1832 tot en met 1841 *  .
f) Een pakket processen-verbaal van de uitloting der obligatien van de geldleening van het district met de nommerbriefjes van de genen, welke niet afgelost zijn *  .
g) Een pakket staten van onteigening van de gronden die voor onderscheidene werken in bezit genomen zijn *  .
h) Een rol kaarten van de plattegrond van het district.
i) Een pakket verzoekschriften.
j) Een pakket diverse stukken omtrent de verveening van de waterleidingen en sloten in het district.
k) Een pakket kerkenspraken en diverse andere stukken.

In 1884 gingen de archieven van het 2e Dijksdistrict in Overijssel en haar voorgangers over op het bestuur van het waterschap Hasselt en Zwartsluis. Hiervan is in het archief geen proces-verbaal aangetroffen.

In 1913 kwam er een archiefverordening voor het waterschap tot stand, ontworpen door de toenmalige secretaris-ontvanger. Hij maakte voor het ontwerpen o.a. gebruik van de regeling voor de archieven der kantoren van de Rijks Directe Belastingen. Het bestuur meende, dat niet alleen bepaald moest worden, wat vernietigd kon worden, maar ook wat doorlopend bewaard diende te worden *  .

Uit diezelfde tijd, 1913-1915, dateert ook de correspondentie met de Rijksarchivaris in Overijssel *  over de inventarisatie van het waterschapsarchief. De secretaris-ontvanger werd op 25 mei 1914 door het Verenigd College gemachtigd het waterschapsarchief ter inventarisatie te zenden aan de Rijksarchivaris, die het dan voor bepaalde tijd in bruikleen zou krijgen, als men het tenminste over de voorwaarden eens kon worden. Dit besluit is door de Rijksarchivaris doorgezonden aan de Algemeen Rijksarchivaris. Daarna is niets meer vernomen *  Het archief werd dus niet geinventariseerd.

De toenmalige Rijksarchivaris in Overijssel schreef in zijn verslag over 1913 *  , dat de secretaris-ontvanger van het waterschap hem om voorlichting m.b.t. opruiming en vernietiging van archiefstukken had verzocht. Door verschil in zienswijze, zo schrijft hij verder, kon men niet tot overeenstemming komen. In 1914 schreef hij, dat met het waterschapsbestuur werd onderhandeld over 'het tijdelijk in bruikleen afstaan van het archief aan het Rijksarchief *  . In 1931 schrijft hij, dat het oudste archiefgedeelte, dat uit de 18e eeuw stamt en waarvan het niet zeker is of het tot het oorspronkelijke waterschapsarchief behoorde, naar het Rijksarchief in Zwolle was gezonden *  .

In 1933 is door de Rijksarchivaris-inspecteur een voorlopige beschrijving gemaakt van het archief *  . Van deze beschrijving is echter bij de inventarisatie niets teruggevonden. De stukken, die naar het Rijksarchief in Zwolle waren gezonden en die blijkbaar niet thuis hoorden in het waterschapsarchief, zijn grotendeels opgenomen in het Stadsarchief van Hasselt *  .

In de Tweede Wereldoorlog heeft het archief van Hasselt en Zwartsluis veel geleden. In zijn verslag over 1945 *  spreekt de inspecteur over het "restant van het gehavende archief", dat op een "zolder van het bankgebouw ontdekt was". Het archief was tijdens de onderduikperiode van secretaris Bast verplaatst van Meppel naar Staphorst en vond daar begin 1945 "voor een groot gedeelte een ongewenscht eind ... in de kachel, door de landwacht en consorten als brandstof gebruikt." Andere calamiteiten zijn het archief van Hasselt en Zwartsluis niet ten deel gevallen.

Bij de opheffing van het waterschap werden de archieven overgedragen aan de provincie Overijssel, die ze later weer overdroeg aan het waterschap Benoorden de Dedemsvaart, in wiens opdracht de inventarisatie plaats vond door de provinciale archiefinspectie in Overijssel gedurende de jaren 1980-1982.
Het geheel bevindt zich ten kantore van het waterschap Benoorden de Dedemsvaart.

Bij zijn inspectiebezoeken aan het waterschap Hasselt & Zwartsluis kwam de inspecteur der gemeente- en waterschapsarchieven tot de volgende conclusies.

1909 In het jaar 1909 is de vernieuwing der liggers, bedoeld in artikel 11 van het Grondreglement voor de waterschappen in Overijssel, voltooid. Deze liggers bevatten de voorgeschreven gegevens en bovendien geven zij in drie kolommen voor elk perceel aan de klasse, volgens artikel 99 van het waterschapsreglement. Door deze liggers zijn de vroegere twee stellen, afzonderlijk aangelegd voor de heffing van dijklasten en van den omslag voor de waterloozing in onbruik geraakt.

1913 De heer secretaris van het waterschap Hasselt & Zwartsluis verzocht om voorlichting betreffende het opruimen en vernietigen van documenten uit het archief van dit waterschap. Zijne zienswijze echter was eene andere dan de mijne, zoodat aan het einde van het jaar nog geene overeenstemming in deze was verkregen.

1914 Aangaande de waterschapsarchieven vernamen wij dat het bestuur van Hasselt en Zwartsluis met den rijksarchivaris onderhandelt over het tijdelijk in bruikleen afstaan van zijn archief aan het Rijk.

1931 Het belangrijke archief van het waterschap "Hasselt en Zwartsluis" berust ten huize van den secretaris, den heer Mr. Bast te Meppel, Parklaan 4. Het grootste gedeelte van het archief is, in kisten verpakt, in een archiefkamertje op zolder geborgen, het loopende archief en de meest waardevolle stukken in eene brandkast in het kantoor van Mr. Bast. Het oudste gedeelte, voornamelijk daterend uit de 18 eeuw, waarvan niet met zekerheid kan worden vastgesteld, of het tot 't waterschapsarchief behoorde, werd naar het Rijksarchief te Zwolle opgezonden.

1938 Het waterschap Hasselt en Zwartsluis bezit een omvangrijker archief, zelfs enkele stukken vóór 1800. In 1933 is daarvan door mij een voorloopige beschrijving gemaakt. Overigens is er sinds de vorige inspectie, welke in 1931 plaats vond, niet veel veranderd.

1945 Bij mijn inspectie was het restant van het gehavende archief, waarover ik in mijn inleiding melding maakte, nog niet weer teruggebracht, en de secretaris had evenmin de gelegenheid gehad de schade op te nemen, daar dit restant nog maar juist tevoren op een andere zolder van het bankgebouw ontdekt was. Bij een volgende inspectie zal ik hier dus meer van vernemen.
Het behoud van de overige gemeente- en waterschapsarchieven is meer aan zuiver toeval te danken. Het archief van het waterschap Hasselt en Zwartsluis werd door het bestuur, na het onderduiken van den secretaris, van Meppel naar Staphorst verplaatst en heeft in het begin van het jaar voor een groot gedeelte een ongewenscht eind gevonden in de kachel, door de landwacht en consorten als brandstof gebruikt. Gelukkig zijn o.a. de notulenboeken bewaard gebleven, die in de brandkast te Meppel geborgen waren, en waar men niet aan heeft kunnen komen.

1947 Door den secretaris van dit waterschap werd mij gevraagd of oude kohieren niet mochten worden vernietigd. Na overleg met collega Hommes heb ik ZEd. laten weten, dat het vernietigen van oude kohieren niet was veroorloofd, In de lijst van voor vernietiging in aanmerking komende stukken komen de kohieren niet voor.

1951 Het archief van dit waterschap berust ten huize van den secretaris, dat niet brandvrij is. Beneden bevindt zich het lopend archief in ijzeren ladenkasten, terwijl het overige archief op de zolder is geborgen, die een beschoten dak heeft. Het staat daar opgesteld op houten stellingen. Alles was in uitstekende conditie.

1956 Ik vond de toestand hier onveranderd. Het lopend archief bevond zich beneden in het kantoor in twee ijzeren ladenkasten. Afgedane dossiers in een zestal kartonnen dozen. Het overige archief is opgesteld op de met hout beschoten zolder. Het is er goed droog, maar niet brandvrij. Alles zag er goed en netjes uit.

1961 Het nieuw archief is uitstekend. Het oud-archief is geborgen in twee kisten in elektrisch geïsoleerde kast. Het is niet geordend. Gebrek aan personeel verhindert inventarisering, die ook volgens de heer sekretaris hoogst noodzakelijk is.