Jacob Willem van Sante, Jaap, was oorspronkelijk leraar wiskunde aan het Zaanlands Lyceum. Hij werd vooral bekend door zijn zeer uitgebreide toelichting op het in het Gemeentearchief Zaanstad berustende dagverhaal van de 18e-eeuwse doopsgezinde burgerdochter Aafje Gijssen. Vooral door de zeer uitgebreide genealogische gegevens en de registers werd het boek een veel gebruikt naslagwerk voor stamboomonderzoekers. het boek, genaamd Het dagverhaal van Aafje Gijssen 1773-1775, als ook het archief, bevindt zich bij het Gemeentearchief Zaanstad.

Van Sante was, zonder dat hij zich dat aanvankelijk bewust was, al kort na de oorlog begonnen met zijn onderzoek. Hij was als redactielid van maandblad De Zaende verantwoordelijk voor de drukproevencorrectie en voor het samenstellen van registers. Deze laatste maakte hij op kleine kaartjes, die hij na publicatie bewaarde.
Dezelfde werkwijze hanteerder hij bij het samenstellen van de registers van (onder meer) het tweede deel van de historische onderzoeken van Lootsma, van Duizend Zaanse Molens en van Boorsma Gulden Bijkorf van G.J. Honig. Zo kreeg hij een geweldige ingang op de Zaanse streekgeschiedenis, die uiteindelijk het Dagverhaal van Aafje Gijssen zou opleveren *  .

Dhr. J. W. van Sante deed niet al het werk in zijn eentje. Zo is inv.nr. 42 gedeeltelijk en inv.nr. 43 tot stand gekomen door de heer K.H.Joor *  .
Tussen 1952 en 1968 was hij bibliothecaris van de Zaanlandsche Oudheidkamer. In 1990 kreeg hij de Cultuurprijs van Zaanstad.