Mijn Studiezaal (inloggen)
Regesten ( Gelders Archief )
1.517 zoekresultaten
sorteren op:
0001 Graven en hertogen van Gelre, graven van Zutphen
Inventaris
5. Inventarissen en andere stukken betreffende het beheer van het archief
Registers van afschriften van in 1543 in het hertogelijk hof te Arnhem aangetroffen oorkonden, alsmede van enkele akten van later datum, ca. 1550.
N.B. Een nu ontbrekend Primus Liber Copiarum is nog door Van Hasselt gebruikt, zie inv.nr. 1673 en zijn nagelaten afschriften (o.a. Stukken van groot belang voor het Quartier van Veluwe, deel G, fo. 203 (GldA, 1186 G. van Hasselt, inv.nr. 5), maar is Nijhoff niet meer bekend geweest. Voor een reconstructie van het Primus Liber zie inv.nr. 5225 onder I.
De in het en eerste en tweede Liber afgeschreven oorkonden zijn genummerd geweest 1-512. In het derde Liber zijn zij tot fo. 142vo genummerd 465-527. Deze nummers staan ook op de oorspronkelijke stukken. De afschriften zijn vermoedelijk gemaakt nadat de inventaris van deze stukken (inv.nrs. 5090-5091) voltooid was, dus na 1547.01 of 1548.01. In ieder deel voorin een inhoudsopgave.
Registers van afschriften van in 1543 in het hertogelijk hof te Arnhem aangetroffen oorkonden, alsmede van enkele akten van later datum, ca. 1550.
N.B. Een nu ontbrekend Primus Liber Copiarum is nog door Van Hasselt gebruikt, zie inv.nr. 1673 en zijn nagelaten afschriften (o.a. Stukken van groot belang voor het Quartier van Veluwe, deel G, fo. 203 (GldA, 1186 G. van Hasselt, inv.nr. 5), maar is Nijhoff niet meer bekend geweest. Voor een reconstructie van het Primus Liber zie inv.nr. 5225 onder I.
De in het en eerste en tweede Liber afgeschreven oorkonden zijn genummerd geweest 1-512. In het derde Liber zijn zij tot fo. 142vo genummerd 465-527. Deze nummers staan ook op de oorspronkelijke stukken. De afschriften zijn vermoedelijk gemaakt nadat de inventaris van deze stukken (inv.nrs. 5090-5091) voltooid was, dus na 1547.01 of 1548.01. In ieder deel voorin een inhoudsopgave.
5095 Liber Secundus, ca. 1550 1 deel
N.B. Met (ongeveer gelijktijdige) inhoudsopgave. Het Liber Secundus is van de hand van Johan Bell. De stukken die alleen bekend zijn uit dit inv.nr. zijn in onderstaande regestenlijst gespecificeerd. In de andere gevallen wordt elders naar de afschriften in inv.nr. 5095 verwezen. De stukken in dit Liber zijn door Bondam beschreven en afgeschreven (vgl. GldA, 0648 P. Bondam, inv.nr. 8 respectievelijk inv.nrs. 45-48).
N.B. Met (ongeveer gelijktijdige) inhoudsopgave. Het Liber Secundus is van de hand van Johan Bell. De stukken die alleen bekend zijn uit dit inv.nr. zijn in onderstaande regestenlijst gespecificeerd. In de andere gevallen wordt elders naar de afschriften in inv.nr. 5095 verwezen. De stukken in dit Liber zijn door Bondam beschreven en afgeschreven (vgl. GldA, 0648 P. Bondam, inv.nr. 8 respectievelijk inv.nrs. 45-48).
5095.01-0045 Jan van Heeswijck en zijn vrouw Irmgard dragen voor schepenen van Cuijk een rente van 10 goede gouden oude schilden jaarlijks over aan Irmgard, jonkvrouw van Haps en Megen, gevestigd op hun hof te Heeswijk.
Datering:
1395 december 12
NB:
Afschrift: inv.nrs. 5095 nr. 351. Origineel: Archief Huis Bergh, inv.nr. 6731.
Toegangsnummer:
0001 Graven en hertogen van Gelre, graven van Zutphen
Organisatie: Gelders Archief
laatste wijziging 14-11-2023
0001 Graven en hertogen van Gelre, graven van Zutphen
Inventaris
2. Graven, later hertogen, van Gelre, graven van Zutphen
2.14. Karel van Egmond
N.B. * 1467, hertog van Gelre en graaf van Zutphen (1477-1483) 1492-1538, overl. 1538, zn. van Adolf van Egmond en Catharina van Bourbon; tr. 1518 Elisabeth van Brunswijk-Lüneburg (1494-1572), dr. van hertog Hendrik VII en Margaretha van Saksen.
Zijn testament bevindt zich niet in dit archief maar wel in het Österreichisches Staatsarchiv: AT-OeStA/HHStA UR LUK 189, in druk: A.P. van Schilfgaarde, 'Het testament van hertog Karel van Gelre en zijn afstammelingen', Bijdragen en Mededelingen Gelre LI (1950) 30-34. Een gedeeltelijk Nederlands afschrift bevindt zich in de Universiteitsbibliotheek Groningen, vgl. Dezelfde, 'Nadere gegevens over het testament van hertog Karel van Gelre en zijn afstammelingen', Ibid. LVI (1957) 199-211. Voor zijn geboortehoroscoop zie inv.nr. 1698 en de aantekeningen daarbij.
N.B. * 1467, hertog van Gelre en graaf van Zutphen (1477-1483) 1492-1538, overl. 1538, zn. van Adolf van Egmond en Catharina van Bourbon; tr. 1518 Elisabeth van Brunswijk-Lüneburg (1494-1572), dr. van hertog Hendrik VII en Margaretha van Saksen.
Zijn testament bevindt zich niet in dit archief maar wel in het Österreichisches Staatsarchiv: AT-OeStA/HHStA UR LUK 189, in druk: A.P. van Schilfgaarde, 'Het testament van hertog Karel van Gelre en zijn afstammelingen', Bijdragen en Mededelingen Gelre LI (1950) 30-34. Een gedeeltelijk Nederlands afschrift bevindt zich in de Universiteitsbibliotheek Groningen, vgl. Dezelfde, 'Nadere gegevens over het testament van hertog Karel van Gelre en zijn afstammelingen', Ibid. LVI (1957) 199-211. Voor zijn geboortehoroscoop zie inv.nr. 1698 en de aantekeningen daarbij.
2.14.2. Algemeen
N.B. Zie ook GldA, 0002 Leenkamer van Gelre en Zutphen, inv.nr. 11, fo. 141-179: aantekeningen van het verhandelde in de hertogelijke raad, 1514-1515.
Registers
Registers, al in de 16e eeuw aangeduid als de XIV libri, met afschriften van ingekomen en uitgaande brieven, van uitgevaardigde akten en andere stukken en aantekeningen van uiteenlopende aard, 1477-1482 (1492) en 1492-1538 (1546).
N.B. Liber I (inv.nr. 1679) is mogelijk aan het begin van hertog Karels regering aangelegd als formulier- en voorbeeldboek en bevat daarnaast overwegend oudere stukken (midden 13e-einde 15e eeuw, met als zwaartepunt de tweede helft van de 15e eeuw). Oudere stukken (10e-15e eeuw) komen ook in andere delen voor.
Liber II (inv.nr. 1680) is gezien de inhoud, mogelijk fragmentarchief van hertogin-regentes Catharina; de aanwezigheid kan ook samenhangen met het besluit/verlangen van de Landdag te Nijmegen van 1493.04: Item mijn ghen. jonffr. van Gelre oir segel ende brieve in oeren machte te blieven (inv.nr. 1681 fo. 140vo-141). Overigens komt een deel van de inhoud van II ook in I voor (aldaar fo. 65-73, 108-113).
Liber III-XIV (inv.nrs. 1681-1691) vormen een chronologisch min of meer opeenvolgende reeks, zij het met overlappingen en zonder dat binnen de afzonderlijke banden de chronologie in acht genomen is. In die reeks vormt het deel Primus van VIII (inv.nr. 1686), met eigen foliëring 1-47 vrijwel geheel een afschrift (begin 16e eeuw) van een deel van III (inv.nr. 1681, fo. 106-151 en 171-184vo). In III zijn overigens in dat deel passende stukken tussen- of bijgevoegd die in VIII-1 ontbreken).
De dateringen van Liber III-XIV betreffen globaal de door elke band bestreken periode, toch komen per deel ook oudere en jongere stukken voor. Waarschijnlijk aangelegd als geheugensteun voor het lopend bestuur ten aanzien van binnenlandse aangelegenheden (vgl. Nijhoff, Gedenkwaardigheden VI 1, iv).
De XIV Libri waren zoals wij ze nu kennen in de eerste helft van de 16e eeuw aanwezig; Gerard van Rhenoy en Johan Bell bevestigen op 1547.01.05 dat zij de registers in hun bewaring hebben (inv.nr. 1695, fo. 242).
Liber XII werd
N.B. Zie ook GldA, 0002 Leenkamer van Gelre en Zutphen, inv.nr. 11, fo. 141-179: aantekeningen van het verhandelde in de hertogelijke raad, 1514-1515.
Registers
Registers, al in de 16e eeuw aangeduid als de XIV libri, met afschriften van ingekomen en uitgaande brieven, van uitgevaardigde akten en andere stukken en aantekeningen van uiteenlopende aard, 1477-1482 (1492) en 1492-1538 (1546).
N.B. Liber I (inv.nr. 1679) is mogelijk aan het begin van hertog Karels regering aangelegd als formulier- en voorbeeldboek en bevat daarnaast overwegend oudere stukken (midden 13e-einde 15e eeuw, met als zwaartepunt de tweede helft van de 15e eeuw). Oudere stukken (10e-15e eeuw) komen ook in andere delen voor.
Liber II (inv.nr. 1680) is gezien de inhoud, mogelijk fragmentarchief van hertogin-regentes Catharina; de aanwezigheid kan ook samenhangen met het besluit/verlangen van de Landdag te Nijmegen van 1493.04: Item mijn ghen. jonffr. van Gelre oir segel ende brieve in oeren machte te blieven (inv.nr. 1681 fo. 140vo-141). Overigens komt een deel van de inhoud van II ook in I voor (aldaar fo. 65-73, 108-113).
Liber III-XIV (inv.nrs. 1681-1691) vormen een chronologisch min of meer opeenvolgende reeks, zij het met overlappingen en zonder dat binnen de afzonderlijke banden de chronologie in acht genomen is. In die reeks vormt het deel Primus van VIII (inv.nr. 1686), met eigen foliëring 1-47 vrijwel geheel een afschrift (begin 16e eeuw) van een deel van III (inv.nr. 1681, fo. 106-151 en 171-184vo). In III zijn overigens in dat deel passende stukken tussen- of bijgevoegd die in VIII-1 ontbreken).
De dateringen van Liber III-XIV betreffen globaal de door elke band bestreken periode, toch komen per deel ook oudere en jongere stukken voor. Waarschijnlijk aangelegd als geheugensteun voor het lopend bestuur ten aanzien van binnenlandse aangelegenheden (vgl. Nijhoff, Gedenkwaardigheden VI 1, iv).
De XIV Libri waren zoals wij ze nu kennen in de eerste helft van de 16e eeuw aanwezig; Gerard van Rhenoy en Johan Bell bevestigen op 1547.01.05 dat zij de registers in hun bewaring hebben (inv.nr. 1695, fo. 242).
Liber XII werd
1679 Liber I, 1255-1500. Afschriften, ca. 1500 1 band
N.B. Voor een specificatie van de inhoud zie de regesten hieronder.
N.B. Voor een specificatie van de inhoud zie de regesten hieronder.
1679.01-0086 Burgemeesters, schepenen, raden en gemeente van de stad Nijmegen berichten aan (Lodewijk XI), koning (van Frankrijk) dat zij van mr. Koenraad van Zeehuysen, dr. in de rechten, vernomen hebben over de goede gezindheid van de koning en van zijn voornemen tot steun aan hun voorstender (gubernator) Frederik, hertog van Brunswijk, bij diens pogingen tot het herkrijgen van hun wettige heer Karel en diens zuster, verzoeken hem daarin te volharden en delen mede dat zij Coenraad volmacht hebben gegeven voor nader overleg met de koning.
Datering:
z.d. (1479 ca. mei) [Ex Novimago]
NB:
Afschrift: inv.nr. 1679 fo. 85 en vo.
Toegangsnummer:
0001 Graven en hertogen van Gelre, graven van Zutphen
Organisatie: Gelders Archief
laatste wijziging 27-10-2023
0001 Graven en hertogen van Gelre, graven van Zutphen
Inventaris
2. Graven, later hertogen, van Gelre, graven van Zutphen
2.17. Willem II van Kleef
N.B. * 1516, hertog van Gelre en graaf van Zutphen 1538-1543, overl. 1592, zn. van Johan III, hertog van Kleef, Gulik en Berg en Maria van Gelre; tr. 1e 1541 Jeanne III van Albret (1528-1572), dr. van Hendrik, koning van Navarra en Margaretha van Valois (nietig verklaard); tr. 2e 1546 Maria van Oostenrijk (1531-1581), dr. van Ferdinand van Oostenrijk en Anna van Bohemen.
Zie voor beleningen tijdens zijn regering GldA, 0002 Leenkamer van Gelre en Zutphen.
N.B. * 1516, hertog van Gelre en graaf van Zutphen 1538-1543, overl. 1592, zn. van Johan III, hertog van Kleef, Gulik en Berg en Maria van Gelre; tr. 1e 1541 Jeanne III van Albret (1528-1572), dr. van Hendrik, koning van Navarra en Margaretha van Valois (nietig verklaard); tr. 2e 1546 Maria van Oostenrijk (1531-1581), dr. van Ferdinand van Oostenrijk en Anna van Bohemen.
Zie voor beleningen tijdens zijn regering GldA, 0002 Leenkamer van Gelre en Zutphen.
2.17.3. Bestuur en rechtspraak
2.17.3.2. Rechtspraak, arbitrage en openbare orde
2.17.3.2.1. Rechtspraak door de Landdag
N.B. Betreft registers van sententiën, gewezen door de Landdag tijdens vergaderingen in de vier hoofdsteden met andere stukken.
N.B. Betreft registers van sententiën, gewezen door de Landdag tijdens vergaderingen in de vier hoofdsteden met andere stukken.
2133 Akte van waarmerking op verzoek van de Sint-Paulusabdij te Utrecht door de schepenen van Driel van de aangehechte notariële afschriften van onder meer akten betreffende de pacht door graven en hertogen van Gelre van het hoog- en laaggerecht te Lienden en Driel van de abdij, 1327-1532. Waarmerking 1540.03.02. 1 charter en 7 folio's (getransfigeerd)
N.B. Afschrift: inv.nr. 5095 nr. 307. Mogelijk ingediend door de Sint-Paulusabdij bij (gedeputeerden van) de Landdag. Voor een specificatie van de gewaarmerkte akten zie onderstaande regesten.
N.B. Afschrift: inv.nr. 5095 nr. 307. Mogelijk ingediend door de Sint-Paulusabdij bij (gedeputeerden van) de Landdag. Voor een specificatie van de gewaarmerkte akten zie onderstaande regesten.
2133.01-0010 Hertog Adolf verklaart van Johan Clauwaart, abt van Sint-Paulus te Utrecht, voor zijn leven het hoog- en laaggerecht te Lienden en Driel in pacht genomen te hebben tegen jaarlijkse levering van zes goede en vette varkens.
Datering:
1470 september 24
NB:
Afschriften: inv.nrs. 1681 fo. 57-58, 5095 nr. 301 en (authentiek) 2133 (nr. 301). Regest: Nijhoff, Gedenkwaardigheden IV, 497 (naar 5095). Voor een origineel zie UtHUA, 85-1 Paulusabdij te Utrecht, inv.nr. 54.
Toegangsnummer:
0001 Graven en hertogen van Gelre, graven van Zutphen
Organisatie: Gelders Archief
laatste wijziging 26-10-2023
0001 Graven en hertogen van Gelre, graven van Zutphen
Inventaris
2. Graven, later hertogen, van Gelre, graven van Zutphen
2.17. Willem II van Kleef
N.B. * 1516, hertog van Gelre en graaf van Zutphen 1538-1543, overl. 1592, zn. van Johan III, hertog van Kleef, Gulik en Berg en Maria van Gelre; tr. 1e 1541 Jeanne III van Albret (1528-1572), dr. van Hendrik, koning van Navarra en Margaretha van Valois (nietig verklaard); tr. 2e 1546 Maria van Oostenrijk (1531-1581), dr. van Ferdinand van Oostenrijk en Anna van Bohemen.
Zie voor beleningen tijdens zijn regering GldA, 0002 Leenkamer van Gelre en Zutphen.
N.B. * 1516, hertog van Gelre en graaf van Zutphen 1538-1543, overl. 1592, zn. van Johan III, hertog van Kleef, Gulik en Berg en Maria van Gelre; tr. 1e 1541 Jeanne III van Albret (1528-1572), dr. van Hendrik, koning van Navarra en Margaretha van Valois (nietig verklaard); tr. 2e 1546 Maria van Oostenrijk (1531-1581), dr. van Ferdinand van Oostenrijk en Anna van Bohemen.
Zie voor beleningen tijdens zijn regering GldA, 0002 Leenkamer van Gelre en Zutphen.
2.17.3. Bestuur en rechtspraak
2.17.3.2. Rechtspraak, arbitrage en openbare orde
2.17.3.2.1. Rechtspraak door de Landdag
N.B. Betreft registers van sententiën, gewezen door de Landdag tijdens vergaderingen in de vier hoofdsteden met andere stukken.
N.B. Betreft registers van sententiën, gewezen door de Landdag tijdens vergaderingen in de vier hoofdsteden met andere stukken.
2133 Akte van waarmerking op verzoek van de Sint-Paulusabdij te Utrecht door de schepenen van Driel van de aangehechte notariële afschriften van onder meer akten betreffende de pacht door graven en hertogen van Gelre van het hoog- en laaggerecht te Lienden en Driel van de abdij, 1327-1532. Waarmerking 1540.03.02. 1 charter en 7 folio's (getransfigeerd)
N.B. Afschrift: inv.nr. 5095 nr. 307. Mogelijk ingediend door de Sint-Paulusabdij bij (gedeputeerden van) de Landdag. Voor een specificatie van de gewaarmerkte akten zie onderstaande regesten.
N.B. Afschrift: inv.nr. 5095 nr. 307. Mogelijk ingediend door de Sint-Paulusabdij bij (gedeputeerden van) de Landdag. Voor een specificatie van de gewaarmerkte akten zie onderstaande regesten.
2133.01-0008 Hertog Arnold verklaart van Gerrit van Damssche (Damassche), abt van Sint-Paulus te Utrecht, het hoog- en laaggerecht van Lienden en Driel voor zijn leven in pacht genomen te hebben tegen jaarlijkse levering van drie goede en vette varkens.
Datering:
1425 maart 20
NB:
Afschriften: inv.nr. 1681 fo. 55vo-56vo, fo. 58vo-59, 5095 nr. 299 en (authentiek) 2133 (nr. 299). Regest: Nijhoff, Gedenkwaardigheden IV, 29 (naar 5095). Voor een origineel zie UtHUA, 85-1 Paulusabdij te Utrecht, inv.nr. 53. Eerstgenoemd afschrift geeft als jaartal ten onrechte 1424.
Toegangsnummer:
0001 Graven en hertogen van Gelre, graven van Zutphen
Organisatie: Gelders Archief
laatste wijziging 26-10-2023
