01.075 Landen van Overmaas ( Historisch Centrum Limburg, te Maastricht )
01.075
Landen van Overmaas
Inleiding
1.14. Aantekeningen bij diverse deelarchieven
Archief van de heerlijkheid en schepenbank Margraten
01.075 Landen van Overmaas
Inleiding
1.14. Aantekeningen bij diverse deelarchieven
Archief van de heerlijkheid en schepenbank Margraten
Margraten vormde tot 1559 een jurisdictie met Gulpen. In dat jaar werd Margraten door koning Philips II tot heerlijkheid met hoge- middelbare- en lage jurisdictie verheven met een eigen schepengerecht. Van de vonnissen in civiele processen gewezen door de schepenen van Margraten kon men in appel gaan bij dit hoofdgerecht van het Land van 's Hertogenrade en in reformatie bij de Raad van Brabant te Brussel en na 1663 bij die gevestigd te 's Gravenhage. Het had voordat het in 1559 van Gulpen werd afgescheiden waarschijnlijk en daarna zeker een eigen administratief bestuur. Of een of meerdere gehuchten een eigen administratie hebben gehad is uit de overgebleven stukken niet komen vast te staan. In het jaar 1714 en later zijn processen gevoerd tussen de geb. heer en een deel der geërfden tegen een ander deel daarvan en van de burgemeester en ingezetenen tegen Aegidius van de Weyer, collecteur over het betalen van belasting door tiendeheffers en de aanstelling van een collecteur. Dit is de aanleiding geweest dat door de Raad van Staten in 1715 een soort reglement over de bank Margraten is vastgesteld. Het is feitelijk niets anders dan een verzameling bepalingen die door de StatenGeneraal, de Raad van State, de gebiedende heer, de banksvergadering enz. zijn vastgesteld en verder repartities van belastingen enz. stukken betreffende een proces tegen collecteur Emonds enz. tussen de jaren 1667-1720.
Daarna volgt een 'reglement tot het aanstellen der schatheffers in de banck Margeraten' uitgevaardigd, door de gecommitteerden van de Raad van State op 13 september 1717 en door deze laatste te aproberen. Uit dit laatste, welke titel de inhoud niet dekt zij het volgende aangetekend. Tot de banksvergadering hadden de eigenaren van 15 bunder eigendom persoonlijk toegang. De minder bedeelden werden vertegenwoordigd door twee burgemeesters of dorpsmeesters en vier gedeputeerden uit de vier gehuchten. De burgemeesters werden aangesteld door de gebiedende heer, de gedeputeerden eveneens en wel uit een aantal van vier dat door elk gehucht werd voorgesteld. In de banksvergadering had de gebiedende heer één stem, de schout in naam van het schepengerecht één stem, elk der notabelste geërfden één stem en elk van de dorpmeesters en de gedeputeerden één stem. Bij staking van stemmen konden schout en schepenen beslissen. De collecteur werd aangesteld bij meerderheid van stemmen en moest voldoende borg kunnen stellen. Evenals in andere banken werd voor 1795 te Margraten zeker het lopend archief bij de secretaris of diens plaatsvervanger bewaard.
Nadat de nummering van deze inventaris gereed gekomen was, kwam de inventarisatie gereed van het gemeente-archief van Margraten. Daarin was nog een gedeelte van het administratief-archief der schepenbank aanwezig. Dit kon niet meer worden ingevoegd in deze inventaris zonder een vrij uitgebreide hernummering.
De plaats was in 1795 als volgt samengesteld: het dorp Margraten met 51 huizen, 290 inwoners; Ter Maar 32 huizen, 205 inwoners, Groot Welsden 33 huizen, 163 inwoners; Klein-Welsden 11 huizen, 75 inwoners; Het Rooth 17 huizen, 102 inwoners, totaal 141 huizen en 815 inwoners.
De Rooms-Katholieke parochie is toegewijd aan de H.Margaretha.
650-1795. Een groot deel van het administratief gedeelte van et schepenbankarchief (1650-1795) bevindt zich in: RHCL, archief Gemeente Margraten, code 30.003.
Nadat de nummering van deze inventaris gereed gekomen was, kwam de inventarisatie gereed van het gemeente-archief van Margraten. Daarin was nog een gedeelte van het administratief-archief der schepenbank aanwezig. Dit kon niet meer worden ingevoegd in deze inventaris zonder een vrij uitgebreide hernummering.
De plaats was in 1795 als volgt samengesteld: het dorp Margraten met 51 huizen, 290 inwoners; Ter Maar 32 huizen, 205 inwoners, Groot Welsden 33 huizen, 163 inwoners; Klein-Welsden 11 huizen, 75 inwoners; Het Rooth 17 huizen, 102 inwoners, totaal 141 huizen en 815 inwoners.
De Rooms-Katholieke parochie is toegewijd aan de H.Margaretha.
650-1795. Een groot deel van het administratief gedeelte van et schepenbankarchief (1650-1795) bevindt zich in: RHCL, archief Gemeente Margraten, code 30.003.
laatste wijziging 26-04-2024
10.250 beschreven archiefstukken
1.276 gedigitaliseerd
totaal 222.335 bestanden
Archieven van de Landen van Overmaas
laatste wijziging 26-04-2024
10.250 beschreven archiefstukken
1.276 gedigitaliseerd
totaal 222.335 bestanden
Bijlage: Korte beschrijving van de aktes van het archief van de Ridderleenhof Carsfeld te Gulpen LvO 9177-9184
laatste wijziging 26-04-2024
10.250 beschreven archiefstukken
1.276 gedigitaliseerd
totaal 222.335 bestanden
Kenmerken
Datering:
1411-1795
Auteur:
J.M. van de Venne
Omvang m1:
221 - 105 charters
Inventaris:
Inventaris van de archieven van de Landen van Overmaas, 6 delen (Maastricht z.d.), aangepast in 2017-2018
Opmerking:
Verschillende archiefblokken zijn overgedragen aan diverse Limburgse archiefdiensten of zijn verplaatst naar andere archieffondsen binnen het RHCL.
Categorie:
laatste wijziging 26-04-2024
10.250 beschreven archiefstukken
1.276 gedigitaliseerd
totaal 222.335 bestanden