Mijn Studiezaal (inloggen)
Dagboeken-NIOD ( NIOD Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies )
2 zoekresultaten
sorteren op:
244 Europese dagboeken en egodocumenten
Inventaris
1765 Feldmeijer, Johannes Hendrikus
Auteur:
Feldmeijer, Johannes Hendrikus
Openbaarheid:
Volledig openbaar
Vorm:
Dagboek (origineel (handgeschreven))
Omvang:
~240 pagina's
Periodisering:
11 juni 1942 - 21 februari 1943
Periode van ontstaan:
11 juni 1942 - 21 februari 1943
Localisering:
Nikolayken (D.); Warschau; Lemberg; Oostfront: Shitomir; Kabarolintschkaja; Kaukasus; Stalingrad
Taal:
Nederlands
Inhoud:
Het frontdagboek begint op de dag dat Henk Feldmeijer aan het hoofd van een detachement Nederlandse vrijwilligers naar het Oostfront vertrekt. De voorman van de Nederlandse SS heeft die middag nog een meningsverschil met NSB-leiders Mussert en Van Geelkerken want bij hen "ontbreekt het innerlijk geloof". In Duitsland krijgt hij zijn opleiding als luchtdoelartillerist waarna zijn eenheid naar Polen gedirigeerd wordt. Aanvankelijk vindt hij het land "goor, smerig en slecht bebouwd" maar voor de steden kan hij waardering opbrengen, vooral de overal aanwezige Duitse opschriften vind hij "kostelijk". Onderweg ziet hij "Jodendorpen en Joden en Jodinnen bij wegenbouw" en verbaast hij zich erover dat hij veel blonde en blauwogige mensen ziet. Ook in Rusland blijft hij de "Europese indruk" merkwaardig vinden.
Even buiten Shitomir wordt de eenheid van Feldmeijer gelegerd in een oude Russische kazerne. In de buurt ziet hij de privé-treinstellen van Himmler en Von Ribbentrop staan. Voordat de vrijwilligers naar het front vertrekken spreekt Himmler hen toe: "Ich brauche Sie und auch Niederland braucht Sie". Op 19 augustus bereikt Feldmeijer de frontlijn in de Kaukasus en krijgt als SS-Unterscharführer het commando over een luchtdoelkanon bij de 2./SS-Flak Abteilung 5 van de "Wiking"-divisie. Ondanks enkele beschietingen verlopen de eerste weken rustig en heeft hij tijd om lange brieven te schrijven aan zijn vrouw Ybel, zijn ouders en geestverwanten binnen de NSB als Jan Nachenius en Wim Heubel. Ook schrijft hij aande SS-generaals Rauter en Steiner.
Hij doet pogingen om zijn Nederlandse kameraden de politieke aspecten van de veroveringsoorlog uit te leggen. Diarree, luizen en modder eisen hun tol maar Feldmeijers grootste teleurstelling is het uitblijven van vuurcontact met de Sovjets. Eind september komt zijn wens in vervulling en weet zijn geschut twee vliegtuigen neer te halen. Door een granaatinslag dicht bij zijn stelling wordt Feldmeijer bedolven onder aarde.
Even buiten Shitomir wordt de eenheid van Feldmeijer gelegerd in een oude Russische kazerne. In de buurt ziet hij de privé-treinstellen van Himmler en Von Ribbentrop staan. Voordat de vrijwilligers naar het front vertrekken spreekt Himmler hen toe: "Ich brauche Sie und auch Niederland braucht Sie". Op 19 augustus bereikt Feldmeijer de frontlijn in de Kaukasus en krijgt als SS-Unterscharführer het commando over een luchtdoelkanon bij de 2./SS-Flak Abteilung 5 van de "Wiking"-divisie. Ondanks enkele beschietingen verlopen de eerste weken rustig en heeft hij tijd om lange brieven te schrijven aan zijn vrouw Ybel, zijn ouders en geestverwanten binnen de NSB als Jan Nachenius en Wim Heubel. Ook schrijft hij aande SS-generaals Rauter en Steiner.
Hij doet pogingen om zijn Nederlandse kameraden de politieke aspecten van de veroveringsoorlog uit te leggen. Diarree, luizen en modder eisen hun tol maar Feldmeijers grootste teleurstelling is het uitblijven van vuurcontact met de Sovjets. Eind september komt zijn wens in vervulling en weet zijn geschut twee vliegtuigen neer te halen. Door een granaatinslag dicht bij zijn stelling wordt Feldmeijer bedolven onder aarde.
Inhoud vervolg:
Die avond tekent hij op: "zoo dicht aan den dood voorbijgegaan als nooit tevoren". Door gebrek aan luchtsteun kunnen Russische bommenwerpers ongehinderd overvliegen en lijdt Feldmeijer's eenheid grote verliezen: "de stemming is in mineur". Opstekers zijn de schaarse momenten waarin gewassen en gegeten kan worden, en de sporadisch binnenkomende post vanuit Nederland. Koude novemberdagen en aanhoudende beschietingen zijn een aanslag op het moreel: "het zal een feest zijn weer over den eigen drempel te stappen". Gaandeweg ziet Feldmeijer meer uit naar zijn aflossing maar in plaats daarvan komt op Kerstavond het bevel om het front bij Stalingrad te versterken, waar de situatie bijna onhoudbaar is. Als de divisie richting de belegerde stad oprukt, noteert Feldmeijer trots: "tot voor kort reden ze alleen maar terug, maar de Wiking rijdt voor".
Bij een Russische aanval slaat een Russische granaat in op 30 centimeter van Feldmeijer's geschut; een andere explosie verwondt Feldmeijer aan de arm. Ook onder zijn geschutsbemanning vallen enkele gewonden. Bij temperaturen van dertig graden onder nul lukt het de divisie niet haar posities te handhaven: "het voortdurend teruggaan is een morele belasting". De terugtocht voert begin februari 1943 naar Rostow waar Feldmeijer anderhalve week ziek in een lazaret ligt. Hij wordt bevorderd en ontvangt het IJzeren Kruis 2e klasse. Na zijn ontslag uit het lazaret begint de lang verwachte thuisreis. Als hij op 20 februari in Warschau aankomt, hoort hij het nieuws van de aanslagen op generaal Seyffardt en de pas benoemde president van de Kultuurkamer Reydon. Gedecideerd concludeert Feldmeijer: "Het spel begint dus. ’t Is blijkbaar gedaan met de rust in Nederland".
Bij een Russische aanval slaat een Russische granaat in op 30 centimeter van Feldmeijer's geschut; een andere explosie verwondt Feldmeijer aan de arm. Ook onder zijn geschutsbemanning vallen enkele gewonden. Bij temperaturen van dertig graden onder nul lukt het de divisie niet haar posities te handhaven: "het voortdurend teruggaan is een morele belasting". De terugtocht voert begin februari 1943 naar Rostow waar Feldmeijer anderhalve week ziek in een lazaret ligt. Hij wordt bevorderd en ontvangt het IJzeren Kruis 2e klasse. Na zijn ontslag uit het lazaret begint de lang verwachte thuisreis. Als hij op 20 februari in Warschau aankomt, hoort hij het nieuws van de aanslagen op generaal Seyffardt en de pas benoemde president van de Kultuurkamer Reydon. Gedecideerd concludeert Feldmeijer: "Het spel begint dus. ’t Is blijkbaar gedaan met de rust in Nederland".
NB:
Zie de biografie door B. Kromhout, De voorman: Henk Feldmeijer en de Nederlandse SS (Amsterdam 2012) en de biografieën op de websites
NEMO Kennislink
Huygens Instituut
Drenthe in oorlog.
NEMO Kennislink
Huygens Instituut
Drenthe in oorlog.
Datum beschrijving:
juni 2012
Illustratie:
afbeelding van Feldmeijer als frontsoldaat
Ga naar dit stuk:
Termen:
laatste wijziging 04-04-2024
1 gedigitaliseerd
244 Europese dagboeken en egodocumenten
Inventaris
57 Anoniem (Adjudant van Rauter)
Auteur:
Anoniem (Adjudant van Rauter)
Openbaarheid:
Volledig openbaar
Vorm:
Egodocument (getypt stuk (origineel); en fotokopie van dit stuk. )
Omvang:
~ 310 pagina's
Periodisering:
november 1942 - november 1943
Localisering:
Den Haag, voorts vele andere plaatsen in Nederland
Taal:
Duits
Inhoud:
Rauters bureau-agenda, bijgehouden door zijn adjudant (Het "origineel" is wellicht reeds een kopie). Vermeldt de faits et gestes van Rauter in routine-, representatieve en meer belangrijke aangelegenheden, verder de politieke gebeurtenissen voor zover zij Rauters sector raakten. Voor het grootste deel strikt zakelijk.
De perioden tussen: 17/12/1942 en 4/1/1943, 24 en 27/4/1943, 6/7/1943 en 1/8/1943 ontbreken. Foutieve dateringen komen voor. De originele paginering loopt van achteren naar voren
De perioden tussen: 17/12/1942 en 4/1/1943, 24 en 27/4/1943, 6/7/1943 en 1/8/1943 ontbreken. Foutieve dateringen komen voor. De originele paginering loopt van achteren naar voren
NB:
Ingevoegd in de fotokopie zijn enkele uit het origineel overgetypte bladzijden, nadat deze bladzijden uit de fotokopie verloren waren gegaan
Ga naar dit stuk:
Termen:
laatste wijziging 04-04-2024
1 gedigitaliseerd
