Uw zoekacties: RK Parochie H. Aartsengel Michaël, het Eikske te Schaesberg ...

419 RK Parochie H. Aartsengel Michaël, het Eikske te Schaesberg (Landgraaf), 1949-2000 ( Historisch Centrum Limburg, te Heerlen (voormalig Rijckheyt) )

Uitleg bij archieftoegang

Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.

Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:

• Kenmerken van het archief
• Inleiding op het archief
• Inventaris of plaatsingslijst
• Eventueel bijlagen

De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.

De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.

De inventaris of plaatsingslijst is een hiërarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.

Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiërarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.

beacon
 
 
Inleiding
Geschiedenis van de parochie (1.1) i
419 RK Parochie H. Aartsengel Michaël, het Eikske te Schaesberg (Landgraaf), 1949-2000
1 Inleiding
Geschiedenis van de parochie (1.1)

Gebruik CTRL + scroll om te scrollen

Ga
Wijk/buurt.
De buurt het Eikske ligt helemaal in het zuiden van de gemeente Schaesberg, en grenst daar aan de gemeenten Heerlen (wijk Molenberg) en Kerkrade (wijk Terwinselen). Ten tijde van de oprichting van de parochie H. Aartsengel Michaël in 1949/1950 viel een deel van het grondgebied van het Eikske ook nog onder de gemeente Heerlen. Met ingang van 1 januari 1982, in het kader van de gemeentelijke herindeling in Zuid-Limburg, zijn de gemeenten Schaesberg, Ubach over Worms en Nieuwenhagen opgegaan in de nieuwe gemeente Landgraaf
Oprichting parochie.
Tot het begin van de 20e eeuw voldeed de kerk van de H.H. Petrus en Paulus. Door de explosieve groei van het aantal inwoners, door met name de mijnindustrie, zag men zich genoodzaakt nieuwe kerken te bouwen. In eerste instantie koos men voor rectoraten omdat die afhankelijk blijven van de moederkerk voor bijvoorbeeld huwelijkssluitingen en begrafenissen. Zo ontstonden de rectoraten Leenhof (1924) en Kakert (1936)
In de planning van de gemeenten Schaesberg en Heerlen was een groot aantal nieuwe woningen voorzien voor de mijnwerkers van de O.N. II (Oranje-Nassau II) en de staatsmijn Wilhelmina. Hierdoor kon men niet meer volstaan met rectoraten en werden nieuwe zelfstandige parochies opgericht. Het Eikske was de eerste daarvan. Bij besluit van de bisschop van Roermond Gulielmus Lemmens van 30 maart 1950, en voorgelezen op zondag 2 april 1950, wordt een nieuwe parochie te Schaesberg-Terwinselen opgericht. De kerk en de nieuwe parochie zullen toegewijd zijn aan de H. Aartsengel Michaël. Tot bouwpastoor wordt benoemd de weleerw. Heer J.M. Tummers. Tot leden van het Kerkbestuur, waarvan de Pastoor rechtens voorzitter is, worden benoemd de Heren Joseph Bekkers (penningmeester), Antoon Erkens (secretaris), Jan Janssen en Joseph Jongen. De twee jongste leden zullen in 1952, de twee oudsten in 1954 aftreden. De nieuwe parochie behoort tot het Dekenaat Heerlen.

Bij besluit van de Bisschop van Roermond van 23 oktober 1969 vindt er een grenswijziging plaats tussen de parochies H. Michaël en H.H. Petrus en Paulus, van kracht m.i.v. 26 oktober 1969. De 400 flatwoningen gelegen 'Aan de Slagboom' en behorend tot de parochie H.H. Petrus en Paulus gaan behoren tot de parochie H. Michaël
Kerk en pastorie.
Dankzij medewerking van de gemeente Schaesberg en de Staatsmijnen kon een gebouw worden geplaatst dat als noodkerk fungeerde. Dit werd de nieuw te bouwen toekomstige gymnastiekzaal van de ULO, die voor vijf jaren werd ingericht als kerk, inclusief luidklok en gemetselde altaren
De bedoeling van het kerkbestuur was de nieuw te bouwen kerk in het midden van de wijk te plaatsen, zodat de zielzorg op de drempel van de woonhuizen kon worden gegeven. De locatiekeuze leidde tot een heus conflict met de gemeente Schaesberg. Het kerkbestuur wilde namelijk een andere locatie voor de kerk, gelegen op Heerlens grondgebied, dan de gemeente. Het kerkbestuur heeft zich dan ook tot het uiterste verzet. Uiteindelijk had men geen andere keus dan in te stemmen met de locatie Blauwe Steen. In 1952 werd J.J. Fanchamps uit Kerkrade aangesteld als architect. In 1953 kreeg Fanchamps de toestemming om te gaan bouwen. De bouw werd gegund aan aannemer Marcel Muyres uit Sittard. De eerste steen werd gelegd op 19 juni 1955 in aanwezigheid van pater Tummers, deken ir. J.H.H. Bemelmans, burgemeester H.J.M. Dassen van Schaesberg, pastoor P.J. van Oppen van de Molenberg, pastoor W.H.B. Mullenders uit Munstergeleen, pastoor Linus Henckens O. prior van het carmelietenklooster uit Merkelbeek en kerkmeester A. Erkens. Op 16 juni 1956 zegende deken Mertens de kerk in, geassisteerd door pastoor Tummers en pater H. Botermans lazarist
De kerk, gelegen De Wendelstraat 16, 6372 VW Landgraaf, x:199000, y: 321600, is een niet-georiënteerde basilica en bestaat uit een met breuksteen en baksteen opgevuld betonskelet. De kerk staat onder een gegolfd dak van betonschalen. Naast de kerk staat een campanile. Een campanile is een klokkentoren die naast een kerkgebouw staat maar er geen bouwkundig onderdeel van uitmaakt. Het woord komt uit het Italiaans en is afgeleid van campana (klok). De toren fungeert duidelijk als baken. Het bankenplan in de kerk is axiaal. Het betonskelet dat uitwendig met breuksteen en inwendig met mergel was gecapitonneerd paste Fanchamps ook toe bij de Jozefkerk van Heerlen. De koorpartijen van beide kerken hebben eveneens een treffende gelijkenis. Achter de kerk ligt het kerkhof
Erfgoedstuk
Architect Fanchamps ontwierp tevens de communiebanken en een voorlopig altaar, waar het tabernakel uit de noodkerk op kwam te staan. Ook ontwierp hij een pastorie en een aantal verschillende invullingen van de ruimtes onder de kerk. Met de bouw van de pastorie, De Wendelstraat 14, werd begonnen toen de kerk was opgeleverd en in 1958 werd de bewoning van de pastorie aangevangen. De pastorie werd gebouwd door H. Duysens Timmerfabriek Aannemer uit Terwinselen. De ruimtes onder de kerk werden vooralsnog open gelaten. Rond 1966 heeft pastoor Miedema met de verkenners de open ruimtes onder de kerk ingericht als garages. De noodkerk heeft, totdat zij in 1978 afbrandde, als gemeenschapshuis gediend
De kruiswegstaties zijn van de hand van kunstenaar Walter van Hoorn. Het tabernakel is van de hand van A.G.M. Lemmens
Pastoor P.R.E.J. Miedema.
In de periode 1961-1968 werd onder pastoor Miedema een groot aantal liturgische en pastorale vernieuwingen doorgevoerd in de parochie: de Nederlandse taal in de mis, boetevieringen, gemengd koor, democratische bestuursvormen en nog tal van andere experimenten. Voor de inrichting van de kerk betekende dit, dat het altaar werd verplaatst van de achterwand naar het midden van het priesterkoor. Het altaar stond op een suppedaneum van drie treden. De doopvont stond in die tijd in het midden van het schip tussen de eerste banken en de treden van het priesterkoor.
Miedema kwam hierdoor in conflict met het bisdom en werd uiteindelijk op 23 februari 1968 ontslagen. Miedema had echter veel aanhangers en bleef gewoon doorgaan in zijn eigen Streekparochie 't Eikske
In 1968 kreeg de parochie een nieuwe pastoor, N. Alleman smm, die echter geen woning had omdat Miedema het ontslag aanvocht en weigerde de pastorie te verlaten. Het kerkbestuur spande een kort geding tegen Miedema aan maar dat werd vooralsnog afgewezen. Om de gemoederen niet nog verder te verhitten werd besloten tot een status quo. Omdat de nieuwe pastoor daardoor geen woning had werd de kinderkapel in de kerk geschikt gemaakt voor bewoning. In 1970/1971 koopt het kerkbestuur een nog te bouwen patiowoning, Kennedyplantsoen 71, die dienst zal gaan doen als nieuwe pastorie waarna de kapel weer in gebruik wordt genomen als dagkapel, ontmoetingsruimte, repetitieruimte en zo meer
Als in 1980 Miedema pensioengerechtigd is denkt men de oude pastorie weer terug te krijgen. Miedema echter stelt de pastorie ter beschikking van zijn opvolger, pater C.J. van der Spek. Het kerkbestuur begint hierop een gerechtelijke procedure tegen pater C.J. van der Spek, E. Weeteling en de stichting Streekparochie 't Eikske om de ontruiming van de pastorie, De Wendelstraat 14, en de bijbehorende garage onder de kerk te bewerkstelligen. De gedaagden worden vervolgens veroordeeld bij besluit van de Arrondissementsrechtbank te Maastricht op 12 juni 1980. De pastorie wordt opgeknapt en de pastoor (Smeets) kan er weer gaan wonen. De pastorie Kennedyplantsoen 71 wordt in datzelfde jaar verkocht. De kapel wordt in 1980 opnieuw ingericht tot multifunctionele ruimte die in elk geval zal dienen als doop- en dagkapel
Jubilea.
In juni 1982 wordt het 25-jarig bestaansfeest van het kerkgebouw herdacht. Er vinden diverse activiteiten plaats in het jubileumjaar. Het batig saldo van al deze activiteiten is bedoeld voor een verlicht torenuurwerk. Aangezien er nog niet voldoende geld voorhanden is organiseren de samenwerkende verenigingen in juni 1983 wederom een fancy-fair en loterij. Aangezien er nu wel voldoende geld is gaat de opdracht naar bureau van de Kerkhof in Helmond. De officiële inzegening en ingebruikname van het parochiegeschenk vindt plaats op zondag 13 mei 1984 tijdens een plechtige eucharistieviering
In 1989 viert de parochie haar 40-jarig bestaan. Van de Stichting Moederschapszorg van de Elisabethkliniek (Vroedvrouwenschool) te Heerlen krijgt men een prachtig Verschueren pijporgel geschonken. Er is echter fl. 75.000,- gulden benodigd voor demontage, restauratie en heropbouw. Er wordt een activiteitencomité en een orgelcommissie in het leven geroepen om dit alles in goede banen te leiden. Via allerlei acties waaronder het sponsoren van een orgelpijp of register en de verkoop van herinneringsbeeldjes, weet men het geld wederom binnen te halen. De viering, door middel van inzegening door de bisschop van Roermond en eerste bespeling, vindt plaats in het weekend van 23 en 24 september. In oktober en november worden de wekelijkse eucharistievieringen opgeluisterd door bijzondere koren en organisten
Erfgoedstuk
In 1999 viert de parochie haar 50-jarig bestaan. Een stichting '50 jaar parochie H. Michaël - Eikske - Schaesberg', Landgraaf wordt opgericht voor de coördinatie van de festiviteiten. Gedurende het gehele jaar vinden er activiteiten plaats en het geheel wordt afgesloten op zondag 26 september 1999 met de Heilige Mis met aansluitend de receptie. De festiviteiten kunnen gesponsord worden door middel van aankoop van zilveren herdenkingskruisjes, m2 bouwstenen en een herdenkingsboek, samengesteld door de leden van de heemkundevereniging OCGL
Herbezinning en samenwerking.
Door het teruglopend kerkbezoek, de slechte staat van de kerk (betonrot) en personele bezetting vindt er eind jaren 90 van de vorige eeuw een herbezinning plaats waarbij gedacht wordt aan sloop en verkoop van de grond. De gemeente en/of projectontwikkelaars willen nieuwe woningen ter plaatse bouwen. Binnen dat project zou dan van de opbrengst van de verkoop van de grond een nieuw kerkgebouw gebouwd kunnen worden. Een 'begeleidingscommissie herbestemming kerkgebouw' wordt hiervoor in het leven geroepen
Tegelijkertijd worden er in het kader van de nota's 'Herstructurering van de parochies in het Bisdom Roermond' en 'Op weg naar vitale parochiegemeenschappen' van het Bisdom Roermond samenwerkingsvormen bestudeerd binnen de Landgraafse parochies. Uiteindelijk leidt dit er in 1997 toe dat besloten wordt dat:
-de parochies H. Barbara en H. Familie een cluster gaan vormen;
-de parochies O.L. Vrouw van de Berg Carmel Leenhof en H.H. Petrus en Paulus gaan samenwerken in de vorm van een federatie om na een jaar te komen tot een volledige fusie en
-laatstgenoemde federatie met de parochie H. Michaël Eikske een clusterverband aangaat
Omdat de kerk op de nominatie staat om afgebroken te worden vroeg het Cuypersgenootschap voor de kerk de status van Rijksmonument aan. Dit verzoek is uiteindelijk door de rechtbank van Roermond op 14 september 2011 afgewezen. Met ingang van 1 juli 2012 is de kerk een zogenaamde slapende kerk in afwachting van de sloop
Overzicht pastors en assistenten (1.1.1)
Geschiedenis van het archief (1.2)
Verantwoording van de inventarisatie (1.3)
Nadere bronnen en literatuur (1.4)

Kenmerken

Datering:
1949-2000
Auteur:
J. Siemers, 2012
Titel:
RK Parochie H. Aartsengel Michaël, het Eikske te Schaesberg (Landgraaf), 1949-2000
Openbaarheid:
50 jaar met uitzonderingen met een langere openbaarheidsbeperking
Omvang:
2,25 m
Toegang:
inventaris
Citeerinstructie:
Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste eenmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld.
Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.
VOLLEDIG:
Rijckheyt, Centrum voor Regionale Geschiedenis, Heerlen. Toegang 419 RK Parochie H. Aartsengel Michaël, het Eikske te Schaesberg (Landgraaf), 1949-2000
VERKORT:
NL-HrlRi 419