Uw zoekacties: Saaksumerzijlvest, 1700 - 1899

721 Saaksumerzijlvest, 1700 - 1899 ( Groninger Archieven )

Uitleg bij archieftoegang

Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.

Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:

• Kenmerken van het archief
• Inleiding op het archief
• Inventaris of plaatsingslijst
• Eventueel bijlagen

De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.

De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.

De inventaris of plaatsingslijst is een hiërarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.

Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiërarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.

beacon
 
 
Inleiding
Afb. 1 Kaart, waarop de ligging van het waterschap
Erfgoedstuk
Geschiedenis van de archiefvormer
721 Saaksumerzijlvest, 1700 - 1899
Inleiding
Geschiedenis van de archiefvormer
Organisatie: Groninger Archieven
Het Saaksumerzijlvest omvatte een gebied met een omvang van 943 hectare, dat door de Saaksumerzijl afwaterde op het Reitdiep. De Saaksumerzijl lag even ten westen van Roodehaan. Wanneer zij is aangelegd is niet bekend, wel dat zij al voorkomt op 17e eeuwse kaarten *  .
Het reglement van prinses Anna van 1755 bevat niet een afzonderlijk reglement voor het Saaksumerzijlvest. Dat komt omdat het beheer van de Saaksumerzijl toen was opgedragen aan de dijkrechters van Humsterland. Ingevolge het reglement voor het dijkrecht van Humsterland van 1755 moesten de dijkrechters ook rekening en verantwoording doen van het beheer van de Saaksumerzijl. Zij ontvingen daarvoor jaarlijks traktement. Ook de secretaris en bode van het dijkrecht verrichtten werkzaamheden voor het zijlvest. Over een zelfstandig optreden van het Saaksumerzijlvest, door eigen functionarissen, werden geen gegevens aangetroffen.
In 1826 werd het Oldehoofsche kanaal gegraven, van Oldehove, langs Saaksum en Ezinge, richting Aduarderdiep. Het Saaksumerzijlvest kreeg daarmee een nieuwe afwatering, waardoor de Saaksumerzijl overbodig en daarom afgebroken werd. Door die nieuwe afwatering op het Aduarderdiep werd het Saaksumerzijlvest ingelaten bij het Aduarderzijlvest. Het betaalde daarvoor jaarlijks 70 cent schot per hectare. Ondanks het opnemen van het Saaksumerzijlvest in het Aduarderzijlvest bleef het beheer van een aantal waterstaatswerken berusten bij de Directie van het voormalige Saaksumerzijlvest.
Die Directie werd, evenals vroeger, gevormd door de dijkrechters van Humsterland. Het afhoren van de jaarlijkse rekening van inkomsten en uitgaven vond plaats ten overstaan van twee of drie volmachten uit de ingelanden van het voormalige zijlvest. Die situatie bleef voortbestaan tot het grondgebied van het voormalige Saaksumerzijlvest werd opgenomen in het ressort van het nieuw opgerichte waterschap Westerkwartier *  .
Verwerving van het archief
Geraadpleegde literatuur

Kenmerken

Beschrijving:
Inventaris van het archief van het Saaksumerzijlvest
Bewerker:
C. Tromp
Behoort tot collectie:
Rijk
Laatste Publicatie:
1993
Omvang:
0,21 m standaardarchiefberging
Bijzonderheden:
In druk verschenen als inventaris 17 in 1994 in A.L. Hempenius en C. Tromp, Inventaris van archieven van zijlvesten en dijkrechten. Groningen 1994. Publikaties van het Rijksarchief in Groningen 11. In deze publikatie ook de algemene inleiding en de inventarissen van de archieven van het Waterschap Hunsingo. Eerder zijn deze inventarissen gepubliceerd in J.A. Feith, Catalogus der inventarissen van de archieven der voormalige zijlvestenijen en dijkrechten in de provincie Groningen (Groningen/Den Haag 1901).
Archiefvormer(s):