Mijn Studiezaal (inloggen)
529 Familie Van Heijningen Bosch, 1740 - 2011 ( Groninger Archieven )
529
Familie Van Heijningen Bosch, 1740 - 2011
Inleiding
Mattheus van Heyningen Bosch (1773-1821) * nam in 1806 de uitgave van de Ommelander Courant over van zijn oom Leonard Bolt. Deze krant werd in 1811 voortgezet als Courant van het Departement van de Wester-Eems, later Staatkundig Dagblad van het Departement van de Wester-Eems, nog later Staatkundig Dagblad van het Departement Wester-Eems. In 1814 werd de naam gewijzigd in Staatkundig Dagblad van de provincie Groningen, later in dat jaar voortgezet als Provinciaal Groninger Courant.
Met de weduwe Hoitsema, uitgeefster van de Groninger Courant, bestond tot 1835 een contract dat een zekere egalisatie van de financiële uitkomsten van beide kranten beoogde * .
Na de dood van Mattheus trad zijn weduwe Johanna Riedel op als "courantierse" en uitgeefster van de Provinciaal Groninger Courant. Van 1828 tot 1846 heette de uitgeverij "Wed. M. van Heyningen Bosch en Zoon"; deze zoon was mr. Philip Willem van Heyningen Bosch die na zijn promotie in de rechten (1827) als advocaat had gewerkt. Sedert 1846 dreef Philip Willem de uitgeverij onder eigen naam. In de jaren vijftig werd het compagnonschap met de uitgevers van de Groninger Courant opnieuw aangegaan.
Bovendien ging Van Heyningen Bosch in 1861 de "firma Van Heyningen Bosch en Compagnie" aan met Hendrik Marrink Bakker (1816-1872), commies ter provinciale griffie en diens broer Klaas Hendrik Bakker, commissionair in granen. In 1866 werd de firma door Van Heyningen Bosch en Hendrik Marrink voortgezet, ieder voor de helft. Bij akte van 6 september 1867 werd de verdeling gewijzigd: Van Heyningen Bosch zou voor een kwart, Bakker voor driekwart gerechtigd zijn. Bakker bracht een bedrag van 4.000,-- in de vennootschap in, Van Heyningen Bosch de in de drukkerij aanwezige persen, voorraad letters, papier en verder materiaal, alsmede het vrije gebruik van de drukkerij en het kantoor. Deze waren gelegen achter het door Van Heyningen Bosch bewoonde huis aan de Oude Ebbingestraat A 78 (kadastraal G 1693). Huis en drukkerij waren hypothecair verbonden voor forse geldleningen door mr. W.J. Quintus, later zijn dochter C.J. baronesse d'Aulnis de Bourouill en haar man.
Enkele maanden na de wijziging van het firmacontract overleed Philip Willem. Zijn zoon Mattheus (1840-1868), zette het bedrijf voort. Voordien handelde Mattheus in de winkel in het ouderlijk huis in kantoor- en tekenbehoeften. Op eigen naam was hij (sinds 1861) opgetreden als uitgever, o.m. van het Groninger jaarboekje. Hij was met een zuster van Hendrik Bakker getrouwd. Na haar overlijden huwde hij Amarentia Hoogendoorn. Mattheus overleed een maand na zijn vader, een dochtertje Cato (geboren 1862, overleden 1864) een dochtertje Cato (geboren 1865, overleden 1870) en een zoontje Philip Willem (geboren in 1864) nalatend. Oom Hendrik Bakker werd voogd over Philip Willem; hij woonde in hetzelfde huis aan de Oude Ebbingestraat. In 1869 werd het compagnonschap met de uitgevers van de Groninger Courant door de firma Van Heyningen Bosch en Compagnie opgezegd.
Philip Willem trouwde in 1888 met Frouke Bosscher, dochter van Derk Boer Bosscher en Annechien van Linge, uit Veendam. Philip Willem kwam bij zijn schoonvader in de Handelmaatschappij van A. van Linge Ezn., werkzaam in de hout- en ijzerhandel en de aardappel- en dextrinefabricage * . Van Heyningen Bosch had een groot aandeel in de uitbreiding van de activiteiten in de vervening en ontginning te Vledderveen. Bij de omzetting van de firma in een NV (1907) werd Van Heyningen Bosch directeur. Kort tevoren (1905) was de fa. Van Heyningen Bosch en Compagnie omgezet in de NV Uitgeversmaatschappij voorheen Van Heyningen Bosch en Compagnie; Philip Willem werd een der commissarissen. Deze NV gaf behalve de Provinciaal Groninger Courant ook de Nieuwe Groninger Courant (de, in 1899 van J.B. Wolters overgenomen, voortzetting van de door Hoitsema tot 1878 uitgegeven Groninger Courant).
P.W. van Heyningen Bosch en F. Bosscher hadden, naast een jong gestorven dochter, één zoon, Mattheus Dirk. Deze werd, na zijn studie rechten in Leiden, substituut-griffier en in 1926 griffier bij het kantongerecht te Goor. Zes jaar later legde hij deze functie neer. Hij keerde terug naar Veendam om te rentenieren.
Door bemiddeling van mr. D. Bosscher te Groningen werd het archief in 1986 door mr. Mattheus Dirk van Heyningen Bosch te Veendam aan het Rijksarchief geschonken.
Bij het archief bevond zich een deel van het archief van de Eerste Groninger Tramway-Maatschappij, gevormd door de penningmeester D.B. Bosscher (1833-1918), schoonvader van Philip Willem van Heyningen Bosch. Dit archief is gevoegd bij de rest van het reeds in het Rijksarchief aanwezige archief van de Eerste Groninger Tramway-Maatschappij.
In 2019 is een aanwinst op het archief uit 2018 toegevoegd.
laatste wijziging 15-04-2021
43 beschreven archiefstukken
Bijlagen
1. Bijlage 1: Stamreeks van Heyningen Bosch
2. Bijlage 2: Stamreeks Bakker
laatste wijziging 15-04-2021
43 beschreven archiefstukken
Inventaris
5. P.W. van Heyningen Bosch (1864-1915)
529 Familie Van Heijningen Bosch, 1740 - 2011
Inventaris
5.
P.W. van Heyningen Bosch (1864-1915)
laatste wijziging 15-04-2021
43 beschreven archiefstukken
Kenmerken
Beschrijving:
Inventaris van het archief van de familie Van Heijningen Bosch
Bewerker:
F.C.J. Ketelaar en M. Visch-Camphuis
Behoort tot collectie:
Rijk
Laatste Publicatie:
1986, herzien 2019
Laatste uitvoer:
15-04-2021
Omvang:
1 m standaardarchiefberging
Licentie:
Public Domain Dedication
Categorie:
Archiefvormer(s):
Heyningen Bosch, van, 1833 - 1922
laatste wijziging 15-04-2021
43 beschreven archiefstukken
