Uw zoekacties: Hervormde gemeente Westeremden, 1630 - 1984

324 Hervormde gemeente Westeremden, 1630 - 1984 ( Groninger Archieven )

Uitleg bij archieftoegang

Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.

Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:

• Kenmerken van het archief
• Inleiding op het archief
• Inventaris of plaatsingslijst
• Eventueel bijlagen

De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.

De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.

De inventaris of plaatsingslijst is een hiërarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.

Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiërarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.

beacon
 
 
Inleiding
Na enige voorafgaande strubbelingen heeft de totstandkoming van de hervormde gemeente van Westeremden in 1602, met de komst van de eerste predikant, haar beslag gekregen. Zij het niet direct, maar voor die tijd toch vrij vroeg, heeft men de kerkelijke administratie goed opgezet. De resultaten daarvan zijn gelukkig voor een niet onbelangrijk gedeelte bewaard gebleven. Zo zien we uit de inventaris dat aanwezig zijn een serie kerkeboeken, die in 1630 begint en vrijwel ononderbroken doorloopt tot 1956, en een serie rekeningboeken van de kerkvoogden over de jaren 1667-1949.
Dat overigens de zorg voor de kerkelijke archivalia noch in de prereformatorische tijd, noch in later jaren altijd even goed is geweest moge uit het volgende blijken. Zo deelt pastoor Hermannus Reneman te Westeremden mee "wo dat yck in jare [15]63 ummetrent martini episcopi in de kerken veste to Westeremden gevonden hebbe ettelycke olde besegelde breve unnd gar tom dele vorolemet unnd nicht gekomen werenn war dorch yck vororsaket bynn myt de vogeden vann wegen unses edes de sulvigen to vidimeren" *  . Maar ook in later tijd was de archiefzorg in Westeremden, zoals gezegd, niet altijd even best. De heer A. Pathuis, oud-hoofdarchivist bij het Rijksarchief in Groningen deelt namelijk mee dat hij "jaren geleden van de predikant te Westeremden bij een bezoek aan de pastorie in ontvangst heeft genomen het doop- en trouwboek nr. 519. Niemand begreep hoe dit deel ter plaatse kon zijn ontkomen aan de invordering van 1811. Nu blijkt dat dit deel particulier bezit is geweest. Het werd onder nr. 375 aangeboden in de veiling van de nalatenschap van de bekende verzamelaar J.D. Hesselink te Groningen 21 oktober 1878".
Genoemd kerkeboek, lopende over de periode 1630-1682, is in 1943 tesamen met een rekeningboek van de diakonie, 1771-1802, via de heer Pathuis bij het Rijksarchief ontvangen en onder nr. 519 (thans inv. nr. 10) opgenomen in de serie retroacta van de burgerlijke stand. De kerkelijke doop-, trouw- en lidmatenboeken over de periode 1683-1811 (thans inv. nrs. 11 en 12) zijn krachtens K.B. in de twintiger jaren van deze eeuw uit het gemeentehuis overgebracht naar het Rijksarchief en in de genoemde serie retroacta opgenomen onder de nrs. 520 en 521. De rest van het kerkelijk archief is op 11 september 1972 via het Archivariaat der Nederlandse Hervormde Kerk te Den Haag bij het Rijksarchief in bewaring gegeven, terwijl het zeer belangrijke kerkeboek, 1732-1857 (thans inv. nr. 10) met nog enkele losse stukken op 29 november 1973 van genoemd Archivariaat werden ontvangen.
Alles overziende strekt het tot voldoening dat de meeste archivalia van de hervormde gemeente van Westeremden, na soms merkwaardige om- en afzwervingen, door de diverse deponeringen bij het Rijksarchief in Groningen weer tot één archief zijn verenigd.
In mei 2004 ontstond de Hervormde gemeente Maarland uit een fusie tussen de Hervormde gemeenten Loppersum, Zeerijp, Eenum, Westeremden en De Wierden
Stukken jonger dan 50 jaar zijn van openbaarheid uitgesloten.

Kenmerken

Beschrijving:
Inventaris van het archief van de hervormde gemeente te Westeremden
Bewerker:
J.H. de Vey Mestdagh en M. Visch-Camphuis
Behoort tot collectie:
Rijk
Laatste Publicatie:
2013 (herziene versie)
Laatste uitvoer:
02-07-2021
Omvang:
0,85 m standaardarchiefberging
Bijzonderheden:
Betreft herziening van eerdere versies uit 1978, 1995 en 2009.