Mijn Studiezaal (inloggen)
1884 Leesgezelschap Middelstum, 1820 - 1979 ( Groninger Archieven )
1884
Leesgezelschap Middelstum, 1820 - 1979
Inleiding
In 1795 werd in het dorp Middelstum een leesgezelschap opgericht, dat wel werd aangeduid als het Kleine Leesgezelschap.
Leesgezelschappen uit de tweede helft van de achttiende en uit de negentiende eeuw stelden zich doorgaans als doel het lezen van het gedrukte woord, en met name van boeken, te bevorderen en voor de leden in financieel opzicht te vergemakkelijken. Anders dan bij de bibliotheken, die in de negentiende eeuw hun opmars begonnen, werd bij de leesgezelschappen ook het boeken-bezit gestimuleerd. De door de leden gelezen boeken (afgelezen boeken) werden vervolgens aan diezelfde leden tegen aantrekkelijke prijs verkocht. Langs deze weg kon iedereen, die zich aansloot bij een leesgezelschap, in de loop der jaren een bezit aan boeken verkrijgen.
Het Middelstummer Leesgezelschap kende als bestuur drie directeuren, waarvan er jaarlijks één aftrad, die echter door de leden herkozen kon worden. De directeuren kochten voor elk lees-seizoen een aantal boeken, die de leden in een bepaalde volgorde, gedurende veertien dagen ter lezing onder zich mochten houden. Omdat het wisselen van de boeken niet altijd correct en tijdig verliep, werd er omstreeks 1880 een bode aangetrokken, die, tegen een vergoeding van twaalf gulden per jaar, deze werkzaamheden verrichtte.
Het verenigingsleven van het Kleine Leesgezelschap vond een hoogtepunt in de jaarlijkse, algemene ledenvergadering na afloop van het leesseizoen. Op straffe van een boete, waren de leesgezelschapsleden verplicht deze vergadering bij te wonen. Op deze jaarlijkse vergadering werden nieuwe bestuursleden gekozen en bovendien werden de 'afgelezen' boeken verkocht. Elk lid had de verplichting, opnieuw op straffe van een boete, bij de verkoop tenminste één boek te kopen.
Na de verkoop van boeken werden de ontvangsten en uitgaven van het Gezelschap over het afgelopen boekjaar berekend. De uitgaven betroffen men name de aankoop van boeken, vracht, aanzeggingen of bode-loon en vertering. De inkomsten omvatten veelal de opbrengsten uit verkoop van de gelezen boeken en de opgelegde boeten. Het nadelig saldo werd als leesgeld aangemerkt en omgeslagen over de leden; dit leesgeld werd in 1860 berekend op fl. 1,60 voor elk van de 25 leden.
Hoewel het archief van het Middelstummer Leesgezelschap zeker niet compleet is, geeft het over de periode van 1860 tot 1975 een behoorlijk inzicht in de voorkeuren van een plattelands-bevolking voor wat betreft schrijvers en boeken. Opmerkelijk daarbij is, dat de boekhandelaren in de stad Groningen zo lang de leveranciers bleven.
In 1998 werden archiefstukken van het leesgezelschap overgebracht naar de Groninger Archieven en daar geordend en beschreven. In 2002 bracht de heer R. Wobbes nog aanvullende bescheiden, die een verzameling van ongeordende en gehavende paperassen bleken te zijn. Na herstelwerkzaamheden en ordening zijn de aanwinsten van 1998 en 2002 in onderling verband geplaatst en als geheel geïnventariseerd.
Het archief van het leesgezelschap te Middelstum omvat nu ongeveer 0,20 m aan planklengte. Aangezien er geen aanleiding was beperkingen aan de openbaarheid te stellen, kunnen alle archiefstukken van dit gezelschap geraadpleegd worden.
laatste wijziging 17-04-2018
29 beschreven archiefstukken
Inventaris
1. Stukken van algemene aard
1884 Leesgezelschap Middelstum, 1820 - 1979
Inventaris
1.
Stukken van algemene aard
laatste wijziging 17-04-2018
29 beschreven archiefstukken
Kenmerken
Beschrijving:
Inventaris van het Leesgezelschap te Middelstum
Bewerker:
S. Koorn en P.H.J. Woltjer
Behoort tot collectie:
Rijk
Laatste Publicatie:
2005
Omvang:
0,05 m standaardarchiefberging
Bijzonderheden:
De toegang uit 2000 van S. Koorn is in 2005 volledig herzien
Licentie:
Public Domain Dedication
Categorie:
Archiefvormer(s):
Leesgezelschap te Middelstum, 1795 -
laatste wijziging 17-04-2018
29 beschreven archiefstukken
