180 Classis Westerkwartier (NHK), 1597 - 1816 ( Groninger Archieven )
180
Classis Westerkwartier (NHK), 1597 - 1816
Inleiding
Vóór 1594, toen het katholieke geloof in Groningen en Ommelanden nog overheerste, was de provincie verdeeld in dekenaten of (zoals ze later genoemd werden) proosdijen. Na de reductie van de stad in 1594 werd ook in dit gebied de hervormde godsdienst ingevoerd. Deze provincie werd volgens de kerkenorde van 27 februari 1595 verdeeld in classes, die ongeveer dezelfde grenzen hadden als de voormalige dekenaten. Zo werd de proosdij Humsterland, (na eerst onder Eenrum te hebben behoord, waar ook de eerste classicale vergadering op 2 mei 1597 is gehouden), veranderd in de classis Zuidhorn later de classis Aduard en tenslotte de classis van het Westerkwartier genoemd. Een gedeelte van de oude proosdij Baflo werd er aan toegevoegd, te weten de plaatsen ten westen van de oude loop van het Reitdiep.
De classis werd ten aanzien van het waarnemen der vacaturen onderverdeeld in 3 districten en wel:
a. Vredewold met de dorpen Oostwold, Lettelbert, Midwold (met de Leek), Tolbert, Nuis (met Niebert), Marum (met Noordwijk), Opende en Niekerk (met Faan en Oldekerk);
b. Langewold met de dorpen Grootegast (met Doezum), Lutjegast, Sebaldeburen, Zuidhorn, Den Ham (met Fransum), Noordhorn, Niezijl, Grijpskerk en Visvliet;
c. Het Hoogeland met de dorpen Niehove, Oldehove, Saaksum, Ezinge, Feerwerd, Garnwerd (met Oostum), Wierum (met Dorkwerd), Aduard en Hoogkerk (met Leegkerk).
Op de eerste synode gehouden te Groningen op 14 juli 1595 waren drie predikanten uit het Westerkwartier aanwezig. De eerste notulen van de classis dateren echter van 1597. In de aanvang vergaderde de classis wel eens te Aduard, maar na 1750 steeds te Zuidhorn, gewoonlijk driemaal per jaar.
Aan de zelfstandigheid van de classis kwam een eind door het Koninklijk Besluit van 7 januari 1816, waarin de reorganisatie der Hervormde Kerk werd afgekondigd. Door dispositie d.d. 15 februari 1816 van de commissaris-generaal, provisioneel belast met de zaken der Hervormde Kerk, werd nu bepaald, dat deze classis na 1 april 1816 onder de classis Groningen zou vallen.
Het archief van de classis, waarvan een inventaris werd opgemaakt * , bevond zich te Zuidhorn en werd ook aan de classis van Groningen overgedragen. Een vroegere inventaris dateert van 10 juni 1767 * . In 1940 werd het archief tegelijk met het oud-archief der classis Groningen door het classicale bestuur aan het Rijksarchief in Groningen in bewaring gegeven. Daar berustten al stukken, welke indertijd waren geschonken * . Deze zijn in deze inventaris opgenomen.
laatste wijziging 09-04-2021
92 beschreven archiefstukken
Inventaris
20 Stukken betreffende het geschil tussen collatoren, kerkvoogden en ingezetenen van de dorpen Nuis en Niebert over de beroeping van een predikant, 1684, 1685
180 Classis Westerkwartier (NHK), 1597 - 1816
Inventaris
20
Stukken betreffende het geschil tussen collatoren, kerkvoogden en ingezetenen van de dorpen Nuis en Niebert over de beroeping van een predikant, 1684, 1685
Datering:
1684, 1685
Omvang:
3 stukken
NB:
Voorheen Reg. Feith 1684 nr. 49.
Organisatie: Groninger Archieven
laatste wijziging 10-01-2020
laatste wijziging 09-04-2021
92 beschreven archiefstukken
Kenmerken
Beschrijving:
Inventaris van het archief van de classis Westerkwartier (NHK)
Bewerker:
M.E. Scholten
Behoort tot collectie:
Rijk
Laatste Publicatie:
1978
Laatste uitvoer:
08-04-2021
Omvang:
2 m standaardarchiefberging
Licentie:
Categorie:
Archiefvormer(s):
laatste wijziging 09-04-2021
92 beschreven archiefstukken