Uw zoekacties: Kloosters in de provincie Groningen

172 Kloosters in de provincie Groningen ( Groninger Archieven )

Uitleg bij archieftoegang

Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.

Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:

• Kenmerken van het archief
• Inleiding op het archief
• Inventaris of plaatsingslijst
• Eventueel bijlagen

De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.

De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.

De inventaris of plaatsingslijst is een hiërarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.

Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiërarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.

beacon
 
 
Woord vooraf
Een inleiding waar in het kort de geschiedenis van de archiefvormende instelling wordt weergegeven, maakt deel uit van iedere inventaris. Ook voor de inventaris van de kloosterarchieven is zo'n historische toelichting geschreven.
De geschiedschrijving van Groninger kloosters, waarvan de archivalia in het Rijksarchief in Groningen berusten, bedoeld als inleiding voor de gebruiker van deze archieven, werd enigszins bewerkt en uitgebreid met de beschrijving van de overige Groninger kloosters om een bredere verspreiding mogelijk te maken. Groninger kloosters (red. C. Tromp) werd als deel 5 van de Groninger historische reeks en als deel 6 van de serie Publikaties van het Rijksarchief in Groningen uitgegeven.
Een groot aantal van de tot de kloosterarchieven behorende stukken werd door mr. H.O. Feith beschreven in het Register van het archief van Groningen, gepubliceerd in 1858 en volgende jaren. Voor de in het "Register Feith" toegepaste chronologische ordening en beschrijving werden de verbanden van de archieven verbroken. Mr. J.A. Feith, sedert 1892 rijksarchivaris, besloot tot de restauratie van de verbroken archiefbestanden. Zijn plan was dat uit de chronologisch ingerichte verzameling charters de stukken tot elk kloosterarchief behorende "behoedzaam worden uitgezocht en afgescheiden". Mr. A.S. de Blécourt en mr. P.G. Bos begonnen in 1898 als volontairs met de reconstructie van de archieven van het klooster te Ter Apel en dat te Essen. Nadat Bos, inmiddels chartermeester geworden, in 1900 de archieven van de kloosters van Wijtwerd en Oosterwierum had geïnventariseerd, meldde Feith: "Mijn voornemen is, over eenige jaren, wanneer alle archieven van kloosters, welke hebben gelegen op het gebied der tegenwoordige provincie Groningen, zijn geïnventariseerd en van regestenlijsten voorzien,... deze inventarissen en regestenlijsten in een bundel of deel het licht te doen zien".
Het werk aan de kloosterarchieven bleef echter liggen: andere archieven, zoals de huisarchieven van Menkema en Dijksterhuis, kregen voorrang.
In 1938 gingen Rijks- en Gemeentearchief over tot de behandeling en toewijzing van de in het Register Feith beschreven kloosterstukken waarover nog twijfel bestond. Toen werd ook vastgesteld welke kloosterarchieven in het Rijksarchief en welke in het gemeentearchief van Groningen behoorden: de archieven van de kloosters waarvan de goederen in het beheer van de Staten van Stad en Lande gekomen waren, in het Rijksarchief en die van de kloosters waarvan de goederen in het bezit van de stad geraakt waren (Fraterhuis, Vrouw Menoldaconvent, Vrouw Sywenconvent en de kloosters van Appingedam en Ter Apel) in het gemeentearchief.
De inventarisatie van de kloosterarchieven werd eerst in 1968 onder rijksarchivaris mr. J.H. de Vey Mestdagh weer opgenomen door de adspirant-archiefambtenaren dr. J. Heringa (Jacobijnerconvent) en drs. Y. Botke (Olde Convent) en voortgezet door chartermeester drs. J.F.J. van den Broek (kloosters Aduard, Selwerd, Trimunt en de "verzameling van kloosterstukken"). Geen van deze inventarissen is toen in druk verschenen.
In 1980 begon chartermeester drs. S. Hiddema met de herinventarisatie van de archieven die Bos geïnventariseerd had. Vervolgens paste zij de door Heringa, Botke en Van den Broek gemaakte beschrijvingen in in een inventarisschema, dat ontworpen werd bij gebrek aan een bewaardgebleven oude orde van de kloosterarchieven.
Behalve dat mw. Hiddema de vroegere inventarissen herzag, breidde ze deze ook uit met enkele nummers. In de "Verzameling van afschriften" in het Rijksarchief bevonden zich afschriften van charters, waarvan aangenomen kan worden dat de originelen tot de kloosterarchieven behoord hebben. Deze afschriften zijn in de kloosterarchieven ingevoegd en in de inventaris beschreven. Omdat echter deze afschriften, voornamelijk in de achttiende en negentiende eeuw gemaakt, geen deel hebben uitgemaakt van de oorspronkelijke kloosterarchieven, zijn de inventarisnummers tussen ronde haakjes geplaatst. Bij enkele afschriften deed zich het probleem voor dat ze in twee of meer archieven thuis hadden kunnen horen. In dat geval is zo'n afschrift geplaatst bij het eerst in de inventaris voorkomende archief en vervolgens weer opgenomen onder het eerstgegeven inventarisnummer bij het andere archief of de andere archieven. Met het oog op de uniformiteit herzag Hiddema ook de regesten die door Bos, Heringa, Botke en Van den Broek waren gemaakt.
In 1983 voltooide mw. Hiddema de inventarisatie. Toen resteerde het maken van de index, met welke arbeid de archivist C. Tromp werd belast. Bij zijn arbeid moest Tromp constateren dat een aantal inventarisbeschrijvingen en regesten een nadere controle behoefden. De lijst van zegels en concordanties werden opnieuw bewerkt. Deze werkzaamheden voerde hij alle uit, hetgeen de totstandkoming van het geheel echter weer opschortte.
Uit het voorafgaande is duidelijk geworden dat aan deze inventaris door velen is gewerkt. Zonder het aandeel van de anderen tekort te doen mag het leeuwendeel op naam van mw. S. Hiddema en C. Tromp worden gesteld. Door hun arbeid gaat thans het in 1898 door J.A. Feith geuite voornemen in vervulling, althans voor wat het Rijksarchief aangaat.
Inventaris
Bijlagen
1. Regestenlijst
2. Lijst van zegels
3. Inhoudstafel cartularium Feldwerd (inv. nr. 2)
172 Kloosters in de provincie Groningen
Bijlagen
3.
Inhoudstafel cartularium Feldwerd (inv. nr. 2)
Organisatie: Groninger Archieven
fol.: 3 A datum: 1488 maart 6, reg.nr. 761
fol.: 4v B datum: 1493 juni 19, reg.nr. 815
fol.: 5v C datum: 1507 oktober 14, reg.nr. 946
fol.: 6v D datum: 1498 april 6, reg.nr. 857
fol.: 7v E datum: 1464 februari 3, reg.nr. 457
fol.: 8 F datum: 1464 november 10, reg.nr. 467
fol.: 8v G datum: 1460 januari 2, reg.nr. 407
fol.: 9 H datum: 1461 februari 17, reg.nr. 425
fol.: 9 I datum: 1464 januari 2, reg.nr. 455
fol.: 9v K datum: 1466 maart, reg.nr. 16 484
fol.: 10 L datum: 1510 maart, reg.nr. 4 953
fol.: 10v M datum: 1469 november 24, reg.nr. 526
fol.: 11 N datum: 1465 juli 6, reg.nr. 477
fol.: 11v O datum: 1464 januari 3, reg.nr. 456
fol.: 12 P datum: 1479 juni 3, reg.nr. 645
fol.: 12 Q datum: 1477 januari 22, reg.nr. 607
fol.: 12v R datum: 1472 december 13, reg.nr. 554
fol.: 13 S datum: 1491 oktober 13, reg.nr. 797
fol.: 13v T datum: 1493 februari 7, reg.nr. 810
fol.: 14v U datum: 1500 juli 20, reg.nr. 880
fol.: 15 X datum: 1502 december 12, reg.nr. 904
fol.: 15v Y datum: 1479 juni 3, reg.nr. 646
fol.: 16 Z datum: 1472 mei 15, reg.nr. 549
fol.: 16v datum: 1473 februari 13, reg.nr. 555
fol.: 19 Dit sijnt de breve bynnen dijkes van Waetem
fol.: 19 A datum: 1498 november 21, reg.nr. 864
fol.: 20 B datum: 1505 juli 11, reg.nr. 930
fol.: 20v C datum: 1492 november 10, reg.nr. 806
fol.: 21 D datum: 1502 april 26, reg.nr. 898
fol.: 22 E datum: 1475 maart 11, reg.nr. 586
fol.: 22v F datum: 1469 maart 11, reg.nr. 519
fol.: 23 G datum: 1499 februari 27, reg.nr. 868
fol.: 24 H datum: 1497 oktober 4, reg.nr. 854
fol.: 25 I datum: 1502 maart 18, reg.nr. 896
fol.: 26 K datum: 1510 maart 11, reg.nr. 954
fol.: 27 Korte aantekeningen betreffende:
a. de toekenning door proost Euwo Eusama aan Feldwerd van 28 roeden dijk bij Watum;
b. een akte aangaande de voetdijk in Wijtwerd, bezegeld door de kerckheren Geert van Krewert en Harmen van Holwierde;
c. een rechterlijke uitspraak over een weg bij Dijckhuzen.
fol.: 28 A datum: 1450 juni 23, reg.nr. 278
fol.: 28v B datum: 1452 april 11, reg.nr. 294
fol.: 29 C datum: 1457 juni 28, reg.nr. 366
fol.: 30 D datum: 1474 maart 5, reg.nr. 568
fol.: 30v E datum: 1491 juli 28, reg.nr. 796
fol.: 31 F datum: 1463 juni 28, reg.nr. 451
fol.: 32v G datum: 1483 januari 16, reg.nr. 693
fol.: 33 H datum: 1474 maart 5, reg.nr. 569
fol.: 33v I datum: 1510 september 22, reg.nr. 956
fol.: 35 Toe Katmans datum: 1473 maart 24, reg.nr. 558
fol.: 35v Van suster Hidden datum: 1489 januari 21, reg.nr. 766
fol.: 36v datum: 1502 maart 8, reg.nr. 893
fol.: 38 Van suster Anna Mensema datum: 1518 mei 11, reg.nr. 979
fol.: 39 Van Slochteren datum: 1483 juni 14, reg.nr. 704
fol.: 39v Van Slochteren datum: 1477 november 28, reg.nr. 622
fol.: 40 Van dat holt toe Sloechteren datum: 1503, reg.nr. 905
fol.: 41 Van dat huus in Keerliswech datum: 1433 oktober 13, reg.nr. 152
fol.: 41v Van dat huus in Keerliswech datum: 1476 juni 25, reg.nr. 601
fol.: 42 Van suster Geertrut Leyendeckers datum: 1479 maart 30, reg.nr. 642
fol.: 42v Suster Gertrut Leyendeckers datum: 1485 september 30, reg.nr. 732
fol.: 43 Van de olyrenthe datum: 1412 januari 14, reg.nr. 88
fol.: 43v datum: 1428 juni 5, reg.nr. 131
fol.: 45 Van VII grase landes toe Lesdorp datum: 1429 april 30, reg.nr. 134
fol.: 45v Van suster Fije Sliters datum: 1485 juli 7, reg.nr. 729
fol.: 46 Van vijffdehalff gras landes toe Lesdorper hammerick datum: 1477 maart 12, reg.nr. 612
fol.: 46v II gras landes toe Lesdorp datum: 1478 januari 3, reg.nr. 624
fol.: 47 Van III cleyne rode dijken in Lesdorper hammerick datum: 1482 ná oktober 11, reg.nr. 690
fol.: 47v Van een wyssel van VII grase landes toe Leesdorp datum: 1490 augustus 16, reg.nr. 787
fol.: 48 Van Wobbe Tijum testament datum: 1520 februari 6, reg.nr. 990
fol.: 49 Dit is een wijssel landes mit den pastoer van Byrum reg.nr., reg.nr. 989
fol.: 50 Van suster Auke datum: 1521 december 20, reg.nr. 997
fol.: 50v Van suster Auke datum: 1522 augustus 7, reg.nr. 1002
fol.: 51 Item van XLV mudde rogghen datum: 1522 augustus 23, reg.nr. 1003
fol.: 52 Item van Maerhusen eerve datum: 1523 oktober 1, reg.nr. 1008
fol.: 53 Korte aantekeningen betreffende:
a. een akte aangaande Jonfer Anna van Wedde, dochter van wijlen Johan Thema, inzake de scheiding van de uiterdijk tussen Spick en Berum;
b. een akte van of aangaande Aelkens Slachters;
c. een akte van of aangaande de provenier(?) Henrick;
d. een akte aangaande de noetwech bij Coldehoel "Ave Tappers hem".
fol.: 53v datum: 1528 april 30, reg.nr. 1017
fol.: 54v datum: 1523 augustus 18, reg.nr. 1007
4. Inhoudstafel cartularium van Selwerd (inv. nr. 20)