Belangstelling voor de streektaal bracht een groep mensen uit protestants-christelijke kring in 1952 tot de oprichting van de vereniging 'Kristelke Toalgenoten'. Haar doelstelling, de streektaal tot cultuurtaal te verheffen, probeerde deze vereniging via verschillende aktiviteiten, in overeenstemming met haar identiteit, te realiseren. Zo belegde ze bijeenkomsten, waarin lezingen werden gehouden over de streektaal, de regionale geschiedenis, de folklore, de bouwkunst, en het landschap. Deze lezingen waren over het algemeen studies van eigen leden. Aan de Groninger literatuur werd aandacht besteed door het voordragen van gedichten en proza en in de meeste vergaderingen werden in het Gronings vertaalde bijbelgedeelten gelezen en in de streektaal overgezette geestelijke liederen gezongen. Met dit laatste probeerden de 'Toalgenoten' kerkdiensten in het Gronings te stimuleren. Om de leden de mogelijkheid te bieden literatuur in de streektaal te lezen, legde de vereniging een kleine bibliotheek aan.

Aan de oproep van Radio Omroep Noord (RON) in 1959 om een werkgroep te vormen, die psalmen en gezangen berijmde, gaven verschillende 'Toalgenoten' gehoor, omdat ze zich reeds enkele jaren met dit werk bezighielden. De RON had deze liederen nodig om ze in kerkdiensten te laten zingen, die via de regionale omroep werden uitgezonden. Ook naar buiten probeerde de vereniging bekendheid aan haar werk te geven. Vanaf de oprichting gaven de 'Toalgenoten' het blad de 'Grunneger' uit, dat om financiële redenen na twee jaar plaats moest maken voor het gestencilde clubblad 'De Grunneger Toalgenoot' en ze organiseerden voordrachtwedstrijden, die vaak veel publiek trokken. In 1959 sloot de vereniging zich aan bij de pas opgerichte stichting: 'Groninger Culturele Gemeenschap'. De vereniging 'Kristelke Toalgenoten' bleef bestaan tot 1973. Omdat het ledental sterk daalde en de meeste leden ouderen waren, besloot het bestuur in 1972 tot een 'slapend voortbestaan'. Na de 'nijjoarsvezide' van 1973 werden er geen bijeenkomsten meer gehouden, zodat de vereniging haar bestaan stilzwijgend eindigde.