Na de onvermijdelijke discussies en parlementaire debatten en ondanks de vrees van sommigen voor aantasting van het gezin trad de Leerplichtwet in 1901 in werking. De nieuwe wet legde de gemeenten de verplichting op één of meer commissies tot wering van schoolverzuim in het leven te roepen. Deze commissies mochten maximaal negen leden tellen, die na een benoeming voor drie jaar herbenoembaar waren. Bij overtreding van de Leerplichtwet door niet-inschrijving van een leerplichtige leerling op een school òf door onregelmatig schoolbezoek was de schoolopziener, later inspecteur genoemd, bevoegd de betrokken ouders of verzorgers een aanmaning te zenden. Wanneer de aanmaning geen verbetering tot gevolg had, was de beurt aan de commissie om op te treden. Na oproeping van de overtreder(s) kon de commissie een waarschuwing laten uitgaan. Bij herhaalde overtreding was het woord weer aan de schoolopziener, die een aanzegging van een mogelijke strafvervolging bij nieuw onwettig schoolverzuim kon toezenden aan de ouders. Uiteindelijk kon het openbaar ministerie besluiten tot vervolging over te gaan overeenkomstig de strafbepalingen in de Leerplichtwet.

In de plattelandsgemeente Noorddijk had schoolverzuim vaak te maken met kinderarbeid in eigen bedrijf of in de eigen huishouding. Uiteraard kon ook onaangepast gedrag, een geïsoleerd gezinsleven en soms ook verwaarlozing van de kinderen een voedingsbodem voor de wetsovertreding vormene. Voor hulp in de landbouw, de tuinbouw, de veehouderij of de veenderij had de wetgever overigens in artikel 13 tot en met 15 een afzonderlijke voorziening en regeling getroffen.

In 1969 werden de bemoeienissen van de gemeentelijke commissies overgeheveld naar het gemeentebestuur zelf. De commissies tot wering van schoolverzuim konden in dat jaar opgeheven worden.