Een exacte datum van oprichting van de fabriek is niet te geven. Zo werd in 1978 het honderdjarig bestaan gevierd. Maar bij navraag bleek dit te gaan om een fictief gekozen oprichtings jaartal. Dit zou gebaseerd zijn geweest op enkele patent aanvragen door ten Horn uit 1878. Wel is er al vóór 1880 sprake van een Machinefabriek van J. ten Horn. Echter de aankoop van het latere zo bekende fabrieksterrein aan het Oosterdiep vond plaats omstreeks 1884. Uit de boedel van Johannes Bernardus Boezeman kocht ten Horn, samen met zijn zakenpartner Kortman, in dat jaar een bedrijf en merendeel van de fabrieksgoederen. Kortom op het terrein was al jarenlang een fabriek gevestigd.

De historie die hieraan vooraf is gegaan, ging vermoedelijk al terug tot eind 18e-eeuw. In die tijd vestigde zich te Veendam (eveneens Duits Katholieke) emigrant Johannes Harmannus Boezeman (1767-1831). Hij begon met een smederij, die later werd overgenomen door zijn nazaten. Dit bedrijf moet door de jaren heen aardig zijn uitgegroeid, want bij verkoop in 1884 is er al sprake van dertig man personeel. Een voor die tijd niet onaanzienlijke bezetting. Hoe het ook was, de fabriek annex smederij van Boezeman ging na 1884 verder onder de naam ten Horn.

Het voert hier te ver om gedetailleerd in te gaan over de verdere ontwikkelingen. Maar toch zijn er mogelijk aan de hand van wat officiële gegevens enkele grote lijnen te trekken uit met name de begin periode van ten Horn.

Om iets te noemen:

Naam bedrijf: 1880-1917 Machinefabriek J. ten Horn
1917 N.V. Veendammer Machinefabriek v/h J. ten Horn,
later omgezet in N.V. ten Hoorn Veendam,
N.V. ten Horn Nederland
Ondernemingsvorm: vanaf 1917 Naamloze Vennootschap
Aard van het bedrijf: circa 1880 Machinefabriek en Ketelmakerij.
Kachelhaardsmederij, reperatie- en import locomobielen
Produkten: 1880-1900 Schepen
1880 (Land) stoommachines, stoomketels en scheepsmachinerieën
1885 Constructiewerk waaronder bruggen en sluizen
Export: na 1900 Ketelexport met name naar Afrika en Indonesië
Fabrikanten: 1880-1912 Jacob ten Horn (1840-1912)
vanaf circa 1900 Hendrik ten Horn, Jacobszoon (1871-1930)
vanaf circa 1900-1912 Sifrinus ten Horn, Jacobszoon (1872-1956)
vanaf circa 1910 Petrus J. ten Horn, Jacobszoon (1876-1938)
vanaf circa 1910 Jakob ten Horn, Jacobszoon (1880-1947)
vanaf circa 1910 Frederik H. ten Horn, Jacobszoon (1881-1963)
Verder onder anderen: Jan Jacob H. ten Horn, Hendrikszoon (1923)
Gaston J.H. ten Horn, Petruszoon (1921-1960)
Willem F.A. ten Horn, Frederikszoon, (1928)
Omvang bedrijf: 1889 43 arbeiders
Overname bedrijf: 1970 Prins Dokkum
1974 Ducosto Leeuwarden
na 1977 Machinefabriek Arnhem
Definitief einde: 1979

Over de fabrikanten kan verder nog worden opgemerkt dat omstreeks de eerste wereldoorlog Sifrinus ten Horn (1872-1956) zelfstandig een bedrijf begon. Eerst bij zijn huis, gelegen naast de voormalige werf van ten Horn aan Het Oosterdiep hoek Havenkade, en later aan de Molenstreek te Veendam. De Machinefabriek van S. ten Horn was gespecialiseerd in het maken van, voor scheeps doeleinden bestemde, tandwielen en lieren. Na het overlijden van Sifrinus ten Horn werd zijn bedrijf overgenomen door zijn zonen Jacob Willem ten Horn (1908-1986) (fabrikant tussen circa 1930-1973) en Willem J.L. ten Horn (1911-1992) (fabrikant tussen circa 1935-1988). In 1996 werd door de Machinefabriek van S. ten Horn de scheepslierenfabriek van H.E. Bodewes uit Martenshoek overgenomen. Rond 1980 werden beide bedrijven in Martenshoek samengevoegd en in 1988 officieel verkocht.

Deze toelichting is vervaardigd door de heer F.J.W. ten Horn te Hoogezand.