Uw zoekacties: Departement Helmond van de Nederlandse Maatschappij ter bevo...

12119 Departement Helmond van de Nederlandse Maatschappij ter bevordering van de nijverheid, 1861-1874 ( Regionaal Historisch Centrum Eindhoven )

Uitleg bij archieftoegang

Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.

Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:

• Kenmerken van het archief
• Inleiding op het archief
• Inventaris of plaatsingslijst
• Eventueel bijlagen

De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.

De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.

De inventaris of plaatsingslijst is een hiƫrarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.

Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiƫrarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.

beacon
 
 
Inventaris
INLEIDING
12119 Departement Helmond van de Nederlandse Maatschappij ter bevordering van de nijverheid, 1861-1874
INLEIDING
Geschiedenis

In 1788 werd te Haarlem de Nederlandse Maatschappij ter Bevordering van de Nijverheid opgericht. Deze stelde zich ten doel haar leden door middel van verhandelingen, prijsvragen, tentoonstellingen te stimuleren tot het ontplooien van activiteiten die de nijverheid moesten bevorderen.
In 1860 ontving het bestuur van de Kamer van Koophandel te Helmond een circulaire van de Maatschappij om te komen tot het stichten van een plaatselijk Departement. Dit idee werd gretig overgenomen. Reeds in januari 1861 vond de oprichtingsvergadering plaats in de "De Korenbeurs" te Helmond. Het eerste bestuur bestond uit W. Sutorius, J.A. Raymakers, P.F. van Vlissingen, jhr. C.F. Wesselman van Helmond en J.A. de Nies, die secretaris-penningmeester was.
Er werden een viertal commissies gevormd te weten: a. Landbouw, b. Kunsten, Handwerken, Fabrieken en Trafieken, c. Koophandel en tenslotte d. Algemene Zaken en Statistiek.
In de dertien jaren dat het departement heeft bestaan zijn vanuit deze commissies verschillende initiatieven ontplooid, zoals de instelling van een spaarkas voor de arbeiders, de instelling van livretten of werkboekjes voor de arbeiders en het oprichten van een woningbouwvereniging. Slechts de spaarkasplannen zijn daadwerkelijk gerealiseerd. In 1872 werd de Spaarkas zelfstandig en heeft tot na de Tweede Wereldoorlog voortbestaan.
Door het Departement werden ook incidentele acties gevoerd, zoals tijdens de cholera-epidemie in Helmond en de grote werkloosheid in de jaren 1862-1863.
Bij die gelegenheden organiseerde het Departement soepuitdelingen en hield loterijen, waarvan de opbrengsten waren bestemd voor de leniging van de nood onder de arbeiders. Ook trachtte het Departement door werkverschaffing de ergste gevolgen van de werkeloosheid teniet te doen, maar deze poging slaagde niet geheel.
In de jaren zeventig van de vorige eeuw daalde de belangstelling voor het Departement. Vele leden bedankten.
Uiteindelijk werd in 1874 het Departement Helmond opgeheven.

Archief

Onbekend is hoe en op welke titel het archief in de gemeentelijke archiefbewaarplaats is terechtgekomen. Het bestuursarchief is vrij compleet bewaard gebleven. De archiefjes van de commissies zijn, zo ze al gevormd zijn, vrijwel verloren gegaan. Hun activiteiten blijken uit de ingekomen brieven van de commissies aan het bestuur en uit de notulen van de vergaderingen.
Aan de raadpleging van het archief zijn geen openbaarheidsbeperkende voorwaarden verbonden.
De omvang van het archief bedraagt 0.5 m'.

Literatuur

W.A.J.M. Harkx, De Helmondse textielnijverheid in de loop der eeuwen. De grondslag van de huidige textielindustrie. 1794-1870. Tilburg 1967 (zeer uitgebreid op pp. 267-272).

M.W. van Boven,
22 juli 1982

Kenmerken

Gemeente:
Helmond
Type archief:
Particulier