Uw zoekacties: Collectie J. de Gids, dominee Eindhoven, 1814-1843

10137 Collectie J. de Gids, dominee Eindhoven, 1814-1843 ( Regionaal Historisch Centrum Eindhoven )

Uitleg bij archieftoegang

Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.

Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:

• Kenmerken van het archief
• Inleiding op het archief
• Inventaris of plaatsingslijst
• Eventueel bijlagen

De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.

De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.

De inventaris of plaatsingslijst is een hiƫrarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.

Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiƫrarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.

beacon
 
 
Inventaris
INLEIDING
10137 Collectie J. de Gids, dominee Eindhoven, 1814-1843
INLEIDING
Vanaf 1820 is dominee J. de Gids als predikant verbonden aan de hervormde gemeente te Eindhoven. Naast een vast inkomen en een goede huisvesting geniet hij ook de achting van zijn gemeentenaren. Zo meldt hij in een brief aan zijn dochter Corrie (=Catharina Maria) dat hij van zijn gemeente een "zwaar vet varken, met het noodige zout en rundvleesch voor de worst daarbij" heeft ontvangen.
Per 1 juli 1838 wordt hem op zijn verzoek door de Koning emeritaat verleend en dit verandert zijn leven ingrijpend. Hij moet verhuizen uit de pastorie. In eerste instantie is het plan te verhuizen naar een huis in Stratum, namelijk dat van het "Heerke van Eerzel". (brief 7-6-1838) Wanneer zijn dochter Corrie in juni 1838 in het huwelijk treedt met de heer G.W. Wirtz ("gepensioneerd luitenant te Stein") en haar vader om een toelage vraagt, verzucht hij dat "door mijn emeritaat mijn tractement zeer is ingekrompen". (brief 19-7-1838).
Een maand later neemt hij zijn intrek in het benedenhuis van Teurlings aan het Stratumseind, dat hij huurt voor een bedrag van Fl. 150,- per jaar (zonder tuin, en zonder belasting). Het is een klein onderkomen met slechts drie vertrekken, zodat het voor de familieleden onmogelijk is om voor een paar dagen over te komen. De generaal Boreel bewoont het bovenhuis voor een bedrag van Fl. 500,- per jaar.
Reeds binnen het half jaar, namelijk in maart 1839 spreekt de dominee al over een verhuizing, omdat het hem financieel niet meer mogelijk is in het huis op het Stratumseind te blijven wonen.
Hij verhuist naar Maassluis, maar ook daar is het leven duur, zodat hij aan zijn dochter vraagt om "ons toch zoo weinig als mogelijk is te schrijven, want ik moet voor iedere brief 6 stuivers port betalen". Vanaf Pasen 1840 neemt hij zijn intrek in een huisje in Engelen bij Den Bosch en hoewel ook dat niet groot is en zeker niet goedkoop blijft hij daar toch wonen. De laatste brief uit 1843 wordt in ieder geval nog vanuit Engelen geschreven.

Dominee Johannes de Gids is op 27 juni 1775 te Zaltbommel geboren en is gehuwd met Johanna Adriana Zijnen, afkomstig uit Rotterdam. Zij is overleden in Eindhoven op 15 februari 1822. Het gezin heeft 5 kinderen, te weten:
- Alida Johanna Catharina (1806, Heerewaarden)
- Wilhelmina (1809, Heerewaarden)
- Catharina Maria (1811, Heerewaarden)
- Leonard Johannes (1813, Heerewaarden)
- Neeltje (1817, Heerewaarden)
Na de dood van zijn vrouw hertrouwt hij op 21 juni 1826 met Catharina Henrietta van Weingartner (1 mei 1788, 's-Hertogenbosch). Samen krijgen zij in 1828 nog een dochter, Johanna Adriana Leonarda Clazina.
Dochter Alida trouwt met ene Happersteijn en vestigt zich in Hellevoetsluis, later in Groot Ammers. Rond 1837 krijgen zij een zoontje, dat echter reeds na 15 maanden overlijdt. Daarna wordt er een dochter geboren.
Mien woont bij haar vader thuis en maakt zich verdienstelijk door in het huishouden mee te werken ("bespaart mij een meid en naaister"). Catharina of zoals uit de brieven blijkt Corrie genoemd vertrekt naar het Limburgse Stein en woont daar met haar echtgenoot, de gepensioneerde luitenant G.W. Wirtz. Uit de correspondence is bekend dat zij in 1840 een kind hebben gekregen. De correspondence met haar vader bestaat uit een doorlopend verzoek om geld over te maken. Slechts af en toe lukt het haar wat geld los te smeken. Ook meent zij nog recht te hebben op een gedeelte van de nalatenschap van haar moeder. In een brief van 16 augustus 1838 wordt duidelijk dat er wat dat betreft weinig te verwachten valt. Dit blijkt een bittere pil te zijn, want zelfs in 1843 wordt vader De Gids nog verweten, dat hij zijn dochter Corrie financieel gezien heeft verwaarloosd. De verhouding tussen vader en dochter Corrie lijkt, mede gezien de opstelling van de schoonzoon Wirtz enigszins bekoeld. In een brief van 21 September 1841 wijst vader er nog op dat zijn andere dochters hem nooit zo hebben lastig gevallen om geld te zenden.
Leonard werkt, zoals uit de brieven van 1839-1840 blijkt, in Giessendam maar krijgt later een baan in Goederede als "chef van dienst". In april 1841 neemt hij onverwacht vrijwillig ontslag, zo een premie van een duizend gulden verspelend. Hij komt terug naar huis en trekt bij zijn vader in huis, maar zijn gedrag leidt tot grote, vooral emotionele problemen. Zijn vader en zijn zus Neeltje lijden erg onder zijn nukken. Later in het jaar bericht vader dat Leonardus opgenomen is in het huis van bewaring in 's-Hertogenbosch, waar een rechtzaak tegen hem loopt. Hij is wegens dronkenschap verscheidene malen uit het water gehaald. Hij wordt veroordeeld tot opname in een verbeterhuis. De kosten van zijn verblijf daar (de verpleging en de kost) zijn voor rekening van vader, die daardoor weer niet genoeg geld heeft om zijn dochter Corrie een toelage te geven. "Wij drinken thans meestal water in plaats van bier" luidt het in een brief van 12 mei 1842.

Kenmerken

Gemeente:
Eindhoven
Type archief:
Particulier