De voormalige gemeente Brandwijk en Gijbeland besloeg hetzelfde gebied als de polder Brandwijk. Deze bevatte het dorp Brandwijk, het gehucht Den Donk en een aantal verspreid liggende huizen en boerenhofsteden. De bewoners vonden van oudsher vooral hun bestaan in de landbouw. Het gebied maakte aanvankelijk een afzonderlijke heerlijkheid uit, maar was sinds de 18e eeuw met de heerlijkheid Gijbeland bij dezelfde ambachtsheer als een heerlijkheid in leen. Voor beide heerlijkheden was het bestuur in handen van een schout en een aantal heemraden (schepenen), gelijkelijk afkomstig uit Brandwijk en uit Gijbeland.
De kerk voor de gezamenlijke inwoners lag in Brandwijk, dat ook qua bevolkingssamenstelling boven het gehucht Gijbeland uitging. Zodoende werd Brandwijk het centrum van het bestuur. Na de Bataafse omwenteling in 1795 werd ook hier een municipaliteit gevormd, al is niet met zekerheid te zeggen wanneer, omdat de notulenboeken uit deze periode ontbreken.

In november 1811 werd de gemeente Brandwijk c.a. opgeheven en samen met de gemeente Laag-Blokland bij de gemeente Molenaarsgraaf gevoegd.
In 1817 werd Brandwijk (met Gijbeland) echter weer een zelfstandige gemeente. Als het aan de landelijke overheid had gelegen, had deze herwonnen zelfstandigheid niet lang geduurd. Al in 1846 werd er een voorstel gedaan om de gemeente Brandwijk c.a. opnieuw op te heffen en samen te voegen met de gemeenten Ottoland, Laag-Blokland en Molenaarsgraaf. Vanwege het verzet van de deel te nemen gemeenten ging het plan echter niet door. Wel kregen de gemeenten Brandwijk c.a., Molenaarsgraaf en Bleskensgraaf in 1850 dezelfde nieuwe burgemeester, namelijk W.C. van den Brandeler. In 1852 werd hij bovendien ook burgemeester van de gemeenten Wijngaarden en Hofwegen. Dit was blijkbaar het maximaal haalbare in het streven naar centralisatie in het bestuur. In 1853 werd een nieuw plan bekend gemaakt. Ditmaal moest de gemeente Brandwijk c.a. samengevoegd worden met de gemeenten Molenaarsgraaf, Bleskensgraaf en Hofwegen onder de naam Bleskensgraaf. Ook nu waren de gemeenten niet enthousiast en ging het plan niet door. De bezwaren van de gemeente Brandwijk c.a. richtten zich vooral op het gebrek aan waarborging van het eigendomsrecht in verband met de onroerende goederen van het algemeen armenfonds, die eigendom waren van de gemeente. Daarnaast vreesde men dat Brandwijk steeds zou worden overstemd door het meerbevolkte Bleskensgraaf en constateerde men dat er weinig sympathie bestond tussen de inwoners van de verschillende gemeenten.

In 1921 kwam de gemeentelijke herindeling opnieuw aan de orde. Het plan was nu de gemeente Brandwijk c.a. samen te voegen met de gemeenten Oud-Alblas, Ottoland, Goudriaan, Wijngaarden, Molenaarsgraaf, Bleskensgraaf en Hofwegen. Wederom verzetten de deel te nemen gemeenten zich en ging het plan niet door. Het zou tot de jaren ‘70 van de vorige eeuw duren voor er opnieuw voorstellen in die richting werden gedaan. In deze periode richtte zich het rijksbeleid op het samenvoegen van kleine gemeenten tot één gemeente van (tenminste) 10.000 inwoners.
Nadat enkele streeksgewijze herindelingen waren gepasseerd, kwam de Alblasserwaard aan de beurt. De gemeente Brandwijk c.a. moest, net als volgens het plan van 1921, worden samengevoegd met de gemeenten Oud-Alblas, Ottoland, Goudriaan, Molenaarsgraaf, Wijngaarden en Bleskensgraaf en Hofwegen. Ook nu werd dit voorstel niet met enthousiasme ontvangen, maar toch werd op 4 september 1985 de Wet gemeentelijke herindeling Alblasserwaard en Vijfheerenlanden aangenomen. Als gevolg daarvan werden de bovengenoemde gemeenten met ingang van l januari 1986 samengevoegd tot de nieuwe gemeente Graafstroom.