79 Provinciaal bestuur 1813-1920 ( Het Utrechts Archief )
79
Provinciaal bestuur 1813-1920
Inleiding
Commissaris des konings
79 Provinciaal bestuur 1813-1920
Inleiding
Commissaris des konings
'Er zullen zijn in alle provinciën of landschappen commissarissen van den Souvereinen vorst, onder zulke benaming, als hij zal goedvinden'. Aldus artikel 76 van de grondwet van 1814. Op 20 april 1814 regelde de souvereine vorst het in funktie treden van de gouverneurs. De commissaris van het kwartier Utrecht en oud onder-prefect Jan Maximiliaan van Tuyll van Serooskerken werd de eerste Utrechtse gouverneur. Op 23 juni gaf de koning een voorlopige instructie aan de gouverneurs, die op 15 december 1820 werd vervangen door een definitieve.
De gouverneur werd - volgens artikel 15 van deze instructie - belast met 'het toezicht op de rigtige uitvoering van alle wetten, reglementen en verordeningen'. De bevoegdheden van de commissaris des konings kunnen we onderverdelen in het voorzitterschap van provinciale staten en gedeputeerde staten, zijn funktioneren als orgaan van de provincie en het medebewind.
De commissaris draagt zorg voor het bijeenroepen van de provinciale staten en voor de handhaving van de openbare orde in de statenvergadering. Hij tekent alle stukken die van de staten of gedeputeerde staten uitgaan. Alle aan provinciale staten of gedeputeerde staten gerichte stukken worden door hem geopend en hij draagt zorg voor een spoedige behandeling en afdoening. Hij heeft het oppertoezicht over de provinciale griffie.
Als orgaan van de provincie vertegenwoordigt hij de provincie in en buiten rechte. In een aantal gevallen is het medebewind aan de commissaris in plaats van gedeputeerde staten opgedragen, zoals het geval is met de afgifte van rijbewijzen en paspoorten.
Als orgaan van het rijk bezoekt hij jaarlijks een deel der provincie en brengt van zijn bevindingen verslag uit aan gedeputeerde staten en de minister van binnenlandse zaken. Jaarlijks wordt een algemeen beoordelend verslag van het bestuur der provincie ingezonden aan het departement van binnenlandse zaken. In 1914 is de inzending beeindigd. Bij burgemeestersvacatures doet hij een gemotiveerde aanbeveling en bij herbenoeming brengt hij advies uit. Hij ziet toe op de ambtsbetrachting van alle in de provincie aanwezige burgerlijke rijksambtenaren en bedienden. Hij zorgt voor de handhaving van de openbare orde en is bevoegd de daartoe nodige bevelen te geven aan de bevelhebbers van de in de provincie aanwezige marechaussee en schutterijen.
De commissaris neemt historisch een enigszins tweeslachtige positie in, omdat hij rechtens eigenlijk een in de provincie gestationeerde rijksambtenaar is, die de bevelen van de minister van binnenlandse zaken moet opvolgen. Door zijn verblijf in de provincie echter, door zijn banden met de bevolking en de provinciale belangen en door zijn voorzitterschap van provinciale staten en gedeputeerde staten is de commissaris geworden tot eenhoofdig representant en bestuursorgaan van de provincie, die naast de meerhoofdige (gedeputeerde staten) en veelhoofdige (provinciale staten) organen een eigen taak te vervullen heeft. In de nieuwe Provinciewet vindt de ontwikkeling van de positie van de commissaris als man van de provincie op verschillende plaatsen erkenning. In zijn ambtseed komt de formule voor 'dat ik de belangen der provincie met al mijn vermogen zal voorstaan en bevorderen'.
laatste wijziging 10-04-2024
9.280 beschreven archiefstukken
1.495 gedigitaliseerd
totaal 569.050 bestanden
Inventaris
laatste wijziging 10-04-2024
9.280 beschreven archiefstukken
1.495 gedigitaliseerd
totaal 569.050 bestanden
Bijlagen
laatste wijziging 10-04-2024
9.280 beschreven archiefstukken
1.495 gedigitaliseerd
totaal 569.050 bestanden
Kenmerken
Datering:
1813-1920
Toegangstitel:
Inventaris van het archief van het provinciaal bestuur 1813-1920
Auteur:
A. Beets en W.B. Heins
Datering toegang:
1991
Datering bewerking:
2012
Notabene:
Vanwege ruimtegebrek bewaren wij inv.nrs. 434-471, 1336-2159 en 7171-8365 van dit archief niet in ons eigen depot. U kunt deze stukken inzien door ze aan te vragen via ons aanvraagformulier: https://hetutrechtsarchief.nl/aanvragen
Openbaarheid:
Volledig openbaar
Rechtstitel:
Overbrenging van een overheidsarchief
Omvang:
919,05 m
Bijzonderheden:
Vanwege ruimtegebrek bewaren wij inv.nrs. 434-471, 1336-2159 en 7171-8365 van dit archief niet in ons eigen depot. U kunt deze stukken inzien door ze aan te vragen via ons aanvraagformulier: https://hetutrechtsarchief.nl/aanvragen
Rubrieken:
Thema trefwoorden:
Categorie:
laatste wijziging 10-04-2024
9.280 beschreven archiefstukken
1.495 gedigitaliseerd
totaal 569.050 bestanden