Uw zoekacties: zoutziederij c.m. en a.c.j. van eelde te utrecht

715-2 zoutziederij c.m. en a.c.j. van eelde te utrecht ( Het Utrechts Archief )

Uitleg bij archieftoegang

Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.

Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:

• Kenmerken van het archief
• Inleiding op het archief
• Inventaris of plaatsingslijst
• Eventueel bijlagen

De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.

De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.

De inventaris of plaatsingslijst is een hiërarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.

Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiërarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.

beacon
 
 
Inleiding
Voorwoord
Geschiedenis
715-2 zoutziederij c.m. en a.c.j. van eelde te utrecht
Inleiding
Geschiedenis
Organisatie: Het Utrechts Archief
Op 13 januari 1666 werd aan Simon Abbinga octrooi verleend tot het oprichten van een zoutziederij aan de Catharijnesingel buiten de Weerdpoort, een van de stadspoorten van Utrecht. Bij voorkeur werd voor zoutziederijen de vestigingsplaats zodanig gekozen, dat men er gemakkelijk de grondstoffen -ruw zout, zeewater en turf-kon aanvoeren en de afgewerkte produkten weer kon afvoeren. Tot 1731 bleef de zoutziederij in handen van de familie Abbinga. Het is niet bekend, wie de bezitters waren in de periode 1732-1748. Op 25 juni 1748 kocht Jan Herman Perné de zoutziederij, die toen de naam "De Eendragt" had. Hij verkocht de keet in hetzelfde jaar aan Abraham Dias de Fonseca en Johanna Maria Aldewerelt, echtelieden, maar hij vorderde het recht van eigendom terug wegens wanbetaling van de kopers. Zijn dochter Susanna Maria Perné trad in 1750 in het huwelijk met Cornelis Maurits van Eelde en sindsdien bleef de zoutziederij in handen van de familie Van Eelde. De zoutziederij van de Van Eel
de's was de enige in de provincie.
Volgens een industriële enquête, die in 1816 en 1820 door de Nederlandse regering gehouden werd, werden in het Koninkrijk der Nederlanden in totaal 291 zoutziederijen aangetroffen, waarvan 205 in de Belgische provincies (inclusief Limburg). Van de 86 etablissementen in het noorden bevonden er zich in Noord-Holland 15, in Zuid-Holland 19, in Noord-Brabant 7, in Zeeland 12, in Utrecht 1, in Gelderland 1, in Overijssel 3, in Groningen 2 en in Friesland 26. De 86 zoutziederijen in Noord-Nederland waren in deze jaren nog altijd kleine bedrijven. Ze telden op 31 december 1819 tezamen 464 werklieden, zijnde gemiddeld 5,4 per onderneming. Bij Van Eelde waren in die tijd 10 arbeiders werkzaam. Men beschikte over 5 pannen, waarvan 2 voor de fabricage van fijn zout en 3 voor grof zout. In de periode 1801-1809 was aan de zoutziederij tevens een zeepziederij verbonden. Vooral onder leiding van Anthonie Clarus Johannes van Eelde (1828-1902) is het bedrijf tot aanzienlijke bloei gekomen. Hij
mechaniseerde het bedrijf in 1871. Rond 1898 was de jaarlijkse omzet 1300 ton zout. Dit was niet veel lager dan het landelijk gemiddelde.
In de samenstelling van het bedrijf kwam verandering in 1906, toen een "Vennootschap van koophandel tot vervaardigen van-en handel drijven in-zout, onder de firma C.M. en A.C.J. van Eelde" werd opgericht. Wegens de te grote concurrentie van de N.V. Koninklijke Nederlandse Zoutindustrie werd de zoutziederij per 31 december 1923 opgeheven.
Ontwikkeling van de zoutindustrie in Nederland
Archief
Addendum
Literatuur

Kenmerken

Datering:
1750-1924
Toegangstitel:
Inventaris van het archief van de zoutziederij C.M. en A.C.J. van Eelde te Utrecht 1750-1924
Auteur:
E.E. Richter-van den Bogaard
Datering toegang:
1978 / 2004
Notabene:
Vanwege ruimtegebrek bewaren wij dit archief niet in ons eigen depot. U kunt dit archief inzien door het aan te vragen via ons aanvraagformulier: https://hetutrechtsarchief.nl/aanvragen
Openbaarheid:
Volledig openbaar
Rechtstitel:
Opneming in beheer van een particulier, niet in eigendom verkregen
Omvang:
10,73 m zuurvrije dozen
Bijzonderheden:
Vanwege ruimtegebrek bewaren wij dit archief niet in ons eigen depot. U kunt dit archief inzien door het aan te vragen via ons aanvraagformulier: https://hetutrechtsarchief.nl/aanvragen