Aanvaarding nalatenschap: Rechtshandeling welke leidt tot verkrijging van een nalatenschap.
Adoptie: Aanneming als wettig kind. Door de arrondissementsrechtbank uitgesproken op verzoek van een echtpaar dat een kind wil adopteren.
Advocaat: Rechtsgeleerde die, na daartoe te zijn beëdigd, beklaagden in strafzaken verdedigd of in burgerlijke zaken als pleiter optreedt en belanghebbenden vertegenwoordigt bij de verschillende administratieve en rechtelijke colleges.
Alimentatie: Toelage voor levensonderhoud aan bloed- of aanverwanten in de rechte lijn.
Appel: Hoger beroep aantekenen tegen een vonnis of beschikking.
Arrest: Uitspraak van een gerechtshof of de Hoge Raad.
Arrondissement: Rechtsgebied van een rechtbank.
Arrondissementsparket: Een van de regionale kantoren van de Openbaar Ministerie. Er werken officieren van Justitie en ondersteunend personeel. Aan het hoofd staat de hoofdofficier van Justitie.
Arrondissementsrechtbank: De rechtbank, waar de rechtszaken worden behandeld. Aan het hoofd staat een rechtbank president.
Audiëntieblad: Verslag van een terechtzitting, door de griffier gehouden en door hem en de voorzitter der kamer ondertekend; wel gelijkgesteld met de rol.
Bestuursrecht: Het recht, dat speelt tussen een overheid en een burger.
Beschikking: Rechterlijke of administratieve beslissing, meestal op een daartoe ingediend verzoekschrift, en waarvoor de eisen, door de wet aan een vonnis gesteld (motivering en uitspraak in het openbaar) niet gelden.
Civiel recht: Het recht, dat speelt tussen twee burgerlijke partijen (eiser en gedaagde).
Comparitie: Bijeenkomst van partijen in persoon voor de rechter, op bevel van de rechter of bij de wet voorgeschreven.
Conclusie: Gedingstuk van partijen in een civiele zaak.

Contentieuze rechtspraak: Eigenlijke rechtspraak tot beslissing van geschillen op tegenspraak (tegenover gesteld aan vrijwillige rechtspraak, waarbij de rechter in wezen als administratief orgaan optreedt, bijv. benoeming voogden, afgifte machtigingen).
Contradictoir: Op tegenspraak; niet bij verstek.
Dading: Schriftelijke overeenkomst waarbij partijen, tegen overgave, belofte of terughouding van iets, een geding ten einde brengen of voorkomen.
Dagvaarding: Oproeping bij deurwaardersexploit, om voor de rechter te verschijnen.
Deponeren: Het afgeven ter griffie van bewijsstukken in een rechtszaak of overeenkomst.
Deurwaarder: Gerechtelijk ambtenaar die orde houdt op de terechtzitting en daar zaken afroept.
Echtscheidingscomparitie: Speciaal verschijnen van partijen in persoon voor de rechter om echtgenoten in een (verzoening comparitie) echtscheidingsprocedure te bewegen een verzoening tot stand te brengen.
Enquête:
1) Getuigenverhoor in burgerlijke zaken: verhoor van getuigen door de eiser voortgebracht in tegenstelling tot de contra-enquête;
2) gerechtelijk onderzoek.
Extra judicieel: Buitengerechtelijk, buitenrechtsgeding.
Faillissement, staat van: Faillissement van een schuldenaar is de gerechtelijk vastgestelde toestand te hebben opgehouden te betalen, met als gevolg een algemeen beslag op vermogen en inkomsten ten behoeve van alle schuldeisers en een gerechtelijk beheer en vereffening van zijn vermogen.
Geïntimeerde: Gedaagde in beroep.
Gerechtshof: De rechtbank, die civiele en straf rechterlijke zaken in hoger beroep behandelt. Het gerechtshof wordt ook "Het Hof" genoemd.
Gewijsde: In kracht van gewijsde gaan. Definitief worden van het uitgesproken vonnis omdat de verdachte geen verdere actie heeft ondernomen of omdat de termijn van beroep is verstreken.
Gratie: Gehele of gedeeltelijke kwijtschelding van straf, verleend door de Kroon of op advies van de rechter.

Griffier: Leidend administratief ambtenaar bij de rechterlijke colleges die naast de rechter zit en alles noteert wat er tijdens een zitting in de rechtszaal wordt gezegd; chef der griffie. Secretaris ter terechtzitting.
Herziening (revisie): Wijziging van in kracht van gewijsde gegane arresten of vonnissen, op grond van vroeger niet bekende omstandigheden, die ernstige twijfel aan de juistheid der rechtspraak doen ontstaan; ter beoordeling van de Hoge Raad.
Hof: Zie gerechtshof.
Hoger Beroep: Het zich wenden tot een hogere instantie, rechter of een hoger administratief college om wijziging van een vonnis of beschikking.
Hoge Raad: De hoogste rechterlijke instantie van Nederland. De Hoge Raad controleert of de lagere rechters hun werk goed gedaan hebben, maar doet de zaak niet over.
Inbewaringstelling:
1) Het stellen door de rechter-commissaris op vordering van de officier van justitie van een verdachte in verzekerde bewaring.
2) Als er sprake is van een schuldeisers verzuim en de verbintenis van de schuldeiser sterkt tot betaling van een geldsom of tot aflevering van een roerende zaak, is de schuldenaar bevoegd het verschuldigde ten behoeve van de schuldeiser in bewaring te stellen.
Kort Geding: Behandeling voor de president van de Arrondissementsrechtbank van zaken waarin uit hoofde van onverwijlde spoed een onmiddellijke en voorlopige voorziening wordt vereist.
Koninklijk Besluit: (KB): Maatregel van inwendig bestuur op het gebied van justitie door de uitvoerende macht vastgesteld.
Krankzinnigheid: Reden voor onder curatelestelling. Personen, die ter zake van een geestelijke stoornis, anders dan op eigen verzoek onder curatele zijn gesteld zijn o.a. betrekkelijk onbekwaam om als getuige op te treden.
Minuut: Goedgekeurd en vastgesteld concept.
Nalatenschap: Vermogens complex dat bij overlijden overgaat op de erfgenamen van de overledene. Dit vermogens complex bestaat uit goederen en / of schulden. Erfenis.

Ondertoezichtstelling: Van minderjarigen: Gezinsvoogdij, toezicht, een maatregel uit het kinder strafrecht die alleen naast een andere maatregel of straf kan worden opgelegd. Het is tevens een maatregel van burgerrechtelijke kinderbescherming die tot gevolg heeft dat een gezinsvoogd aan de ouders wordt toegevoegd om hen bij de opvoeding van hun kinderen te adviseren.
Officier van Justitie: Functionaris van het OM bij de rechtbank en kantongerecht belast met opsporing en vervolging van strafbare feiten.
OvJ: Officier van Justitie.
Omgangsregeling: Regeling tot omgang met het kind van de ouder die niet met het gezag over het kind is of zal worden belast na echtscheiding of scheiding van tafel en bed.
OM: Openbaar Ministerie.
Onteigening: Het ontnemen van enig goed ten behoeve van de Overheid en ten algemenen nutte, tegen schadeloosstelling en onder rechterlijke tussenkomst.
Openbaar Ministerie: Staatsorgaan belast met het geven van leiding bij de opsporing van strafbare feiten, de vervolging van de daders en de tenuitvoerlegging der straf vonnissen.
Ontheffing: Overheid beschikking waarbij vrijstelling van een voorschrift wordt gegeven, doorgaans gelijk aan dispensatie. Ontheffing van de ouderlijke macht of van voogdij heeft in tegenstelling tot ontzetting geen afkeurend karakter.
Ontzetting: Ontzetting uit enig recht bij rechterlijke uitspraak, als bijkomende straf, betekent een algeheel verlies ervan gedurende de bij de uitspraak krachtens wet bepaalde termijn.
Ontzetting uit de ouderlijke macht of uit de voogdij heeft in tegenstelling tot ontheffing een afkeurend karakter.
Ouderlijke macht: Het geheel van bevoegdheden en verplichtingen van de ouders ten opzichte van de persoon en het vermogen van hun kind.
Pleidooi: Pleitrede van een advocaat na het wisselen der conclusies.

Proces-verbaal: Ambtshalve opgemaakt verslag van een terechtzitting of van andere gerechtelijke verrichtingen, door de griffier bijgehouden en door een der rechters ter vaststelling ondertekend. Het rapport van de feiten, dat door de politie is opgesteld.
Procureur: Rechtgeleerd persoon, die in burgerlijke zaken de geding voerende partij vertegenwoordigt.
Raadkamer:
a) Het vertrek waarin een niet-openbare bijeenkomst beraadslaagt ter voorbereiding op later te nemen beslissingen.
b) De zaal waarin gerechtelijke handelingen worden verricht, verzoekschriften worden behandeld, verhoren worden afgenomen voor zover dit niet ter terechtzitting geschiedt.
Request / Rekest: Verzoekschrift.
Repertoria: De door een notaris verleden akten, waarvan elk jaar een kopie ter griffie van de rechtbank dient te worden overgebracht.
Ressort: Rechtsgebied, dat tot de rechtsbevoegdheid van een gerechtshof behoort.
RV: Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering.
Rogatoire commissie: Opdracht door een rechter aan een rechter in een ander rechtsgebied om een beschuldigde of getuige te horen in een proces dat voor de rechter, die de opdracht geeft, wordt gevoerd.
Rolkaart: Kaartregister van de burgerlijke zaken dat bij elk gerecht door de griffier wordt gehouden; waarop de aangebrachte zaken naar tijdsorde worden geboekt en waarop wordt geboekt en aantekening wordt gehouden omtrent het verloop van de zaak.
Ruilverkaveling: Regeling tot het samenvoegen en opnieuw verdelen van de onroerende (ongebouwde), aan verschillende eigenaren toebehorende, sterk versnipperde gronden in een bepaald blok, met rechterlijke tussenkomst en onder leiding van Rijk deskundigen.
Stb.: Staatsblad.
Strafrecht: Bij het strafrecht gaat het altijd om strafbare feiten, om overtredingen en misdrijven die volgens de wet niet mogen en waar straf op staat.
Sv.: Wetboek van Strafvordering.
Substituut: Plaatsvervanger.

Surseance van betaling: Opschorting van betaling, door de rechter zo nodig toegekend aan een schuldenaar die voorziet dat hij met de betaling van zijn opeisbare schulden niet zal kunnen voortgaan, doch na verloop van tijd hiertoe weder in staat zal geraken. Het beheer van zijn zaken komt dan onder toezicht van bewindvoerders.
Tenlastelegging: Deel van de dagvaarding, waarin precies staat vermeld van welk strafbaar feit iemand wordt verdacht ofwel, een aanklacht.
Terbeschikkingstelling: Een maatregel die de rechter neemt, zodat een misdadiger, die geestelijk ziek is, (TBS) opgenomen wordt in een TBS-kliniek.
Verstek: De omstandigheid dat de eiser of de gedaagde op de verschijndag niet is verschenen. Aan dit verzuim zijn rechtsgevolgen verbonden.
Verwerping nalatenschap: Brengt mee bevrijding van de aansprakelijkheid voor de lasten van een nalatenschap.
Verzoekschrift: Een schriftelijk verzoek aan de rechter om in een bepaalde zaak een beslissing te nemen.
Vonnis: De uitspraak of beslissing van de rechter bij het Kantongerecht en de rechtbank.
Voorlopige voorzieningen: Maatregelen door de rechter genomen met name in kort geding. Ook regelingen voor de duur van de echtscheidingsprocedure met betrekking tot het samenwonen, het gebruik van de echtelijke woning, de zorg voor de kinderen en alimentatiebetaling.