07.I15 Staatstoezicht op de Mijnen: vestiging Heerlen ( Historisch Centrum Limburg, te Maastricht )
07.I15
Staatstoezicht op de Mijnen: vestiging Heerlen
Inleiding
Handleiding voor de gebruiker
07.I15 Staatstoezicht op de Mijnen: vestiging Heerlen
Inleiding
Handleiding voor de gebruiker
Zoals in de eerdere hoofdstukken al aan de orde is gekomen, zijn de in deze inventaris beschreven archieven van het Staatstoezicht op de Mijnen op de Mijnen en de Domaniale Mijnmaatschappij N.V. niet volledig. De stukken betreffen hoofdzakelijk gegevens over de ondergrondse steenkoolmijnen en de afhandeling van de schades aan gebouwen en spoorwegen die zijn ontstaan als gevolg van de ondergrondse winning van steenkolen. Daarnaast beheerde de dienst materiaal met betrekking tot de bruinkoolgroeven en mergelgrotten. Een overzicht van de inhoud en indeling van het archief is te vinden in de inhoudsopgave voorin. Hoofdstuk 4 bevat een alfabetische personen-en zakenindex.
Het grootste deel van het archief van het Staatstoezicht op de Mijnen bestaat uit kaartmateriaal en registers. De verzameling mijnplannen bestaat uit kaarten van de ondergrondse gangenstelsels van de diverse mijnen, aangeleverd door de mijnbouwondernemingen zelf. Op deze kaarten is de ontwikkeling van de ondergrondse ontginningen af te lezen. Naast de kaarten die de toestand in het horizontale vlak weergaven, beschikte de dienst ook over doorsneden, de zogeheten schachtprofielen, die de toestand in het verticale vlak vastlegden. Ook de grondboringen waren bedoeld om inzicht te geven in de lagen aarde waarin de mijnen zich bevonden. Ten behoeve van diegenen, die de mijnplannen willen inzien, is in de bijlage achter in deze inventaris een korte verhandeling opgenomen over enkele mijnbouwkundige begrippen en over het lezen van mijnplannen * . Deze bijla
ge bevat verder een legenda van de mijnplannen, waarop in kleur per mijn de aanduidingen van de verschillende verdiepingen en hun ligging ten opzichte van N.A.P. zijn weergegeven.
ge bevat verder een legenda van de mijnplannen, waarop in kleur per mijn de aanduidingen van de verschillende verdiepingen en hun ligging ten opzichte van N.A.P. zijn weergegeven.
Daarnaast beheerde het Staatstoezicht op de Mijnen in Heerlen registers met gegevens over de ondergrondse en bovengrondse metingen. Door in de tijd herhaaldelijk op dezelfde plekken te meten was het mogelijk bewegingen van de grond en de gebouwen waar te nemen. Hiertoe waren zowel bovengronds als ondergronds markeringen aangebracht. De gegevens die deze metingen opleverden, werden vastgelegd in registers. Er bestonden verschillende soorten metingen: waterpassingen, hoogtemetingen, lengtemetingen en metingen van de scheefstanden van gebouwen. Deze gegevens waren van belang bij het vaststellen van de opgelopen mijnschade.
Het archief van de Domaniale Mijnmaatschappij N. V. bestaat voor het overgrote deel uit dossiers waarin de afhandeling van de mijnschades is vastgelegd. Huiseigenaren konden bij de mijnbouwonderneming een aanvraag tot schadevergoeding indienen indien zij meenden dat hun eigendom beschadigd was door de mijnbouw. De mijn stuurde vervolgens mijnmeters naar het desbetreffende pand om te bepalen of de schade daadwerkelijk door hun delfstoffenwinning was veroorzaakt. Indien dat het geval bleek te zijn, kreeg de eigenaar de schade vergoed. Dit kon variëren van het vergoeden van de kosten van het opnieuw pleisteren van een gescheurde wand tot het aanbrengen van versterkingen onder of in het pand. Dit laatste gebeurde onder meer bij de gebouwen van Rolduc. In sommige gevallen bleef het niet bij een eenmalige vergoeding maar trad telkens opnieuw mijnschade op, die telkenmale werd vergoed. Indien eigenaren niet tevreden waren met de aangeboden schadevergoeding, of indien schadevergoeding
werd geweigerd, konden zij een rechtszaak aanspannen. De stukken daarover zijn ook in het archief bewaard gebleven. De mijnschade dossiers bestaan uit een grote serie uit de periode 1968-1989 en een aantal oudere dossiers over mijnschade.
werd geweigerd, konden zij een rechtszaak aanspannen. De stukken daarover zijn ook in het archief bewaard gebleven. De mijnschade dossiers bestaan uit een grote serie uit de periode 1968-1989 en een aantal oudere dossiers over mijnschade.
In het door het Staatstoezicht op de Mijnen beheerde archief van de Domaniale Mijnmaatschappij N.V. bevinden zich verder ook gegevens van de metingen in de Domaniale mijnen, vooral met betrekking tot de zogeheten "Oude Werken", de reeds lang verlaten gangen en schachten.
laatste wijziging 24-04-2024
1.877 beschreven archiefstukken
115 gedigitaliseerd
totaal 2.145 bestanden
Inventaris
laatste wijziging 24-04-2024
1.877 beschreven archiefstukken
115 gedigitaliseerd
totaal 2.145 bestanden
Index
laatste wijziging 24-04-2024
1.877 beschreven archiefstukken
115 gedigitaliseerd
totaal 2.145 bestanden
Bijlage: toelichting bij de mijnplannen
laatste wijziging 24-04-2024
1.877 beschreven archiefstukken
115 gedigitaliseerd
totaal 2.145 bestanden
Kenmerken
Datering:
1873-1985
Auteur:
C.M.P.F. van den Broek en C.P.M. Mols (DOXIS)
Inventaris:
Iinventaris van het werkarchief van het Staatstoezicht op de Mijnen-vestiging Heerlen, 1873-1985, waarin opgenomen de archieven van de Adviescommissie Rolduc, 1930-1970, en de Commissie van Advies ter beoordeling van Mijnschade, 1976-1997, en archiefbestanden van de Domaniale Mijn Maatschappij N.V., 1774-1994 (Den Haag 2003)
Omvang m1:
124,8 - 4800 kaarten - 31 rollen
Opmerking:
De inventaris van het werkarchief van het Staatstoezicht op de Mijnen-vestiging Heerlen bevat ook de archieven van de Adviescommissie Rolduc, 1930-1970, en de Commissie van Advies ter beoordeling van Mijnschade, 1976-1997, en archiefbestanden van de Domaniale Mijn Maatschappij N.V., 1774-1994
Openbaar:
Bescheiden jonger dan 20 jaar zijn slechts openbaar na schriftelijke toestemming van de Inspecteur-Generaal der Mijnen
Categorie:
laatste wijziging 24-04-2024
1.877 beschreven archiefstukken
115 gedigitaliseerd
totaal 2.145 bestanden