Sedert de inlijving bij Frankrijk van o.a. het grootste. 1 deel van de tegenwoordige provincie Limburg bij de wet van 9 Vendémiaire An IV (1 oktober 1795), waren onder de talrijke Franse wetten en arrêté's, die in het toen gevormde departement van de Nedermaas van kracht werden verklaard, er vele die betrekking hadden op de domeinen. *  De belangrijkste waren de wet van 22 november/1 december 1790 getiteld: "Loi relative au Domaines nationaux, aux échanges et concessions qui ont été faits, et aux apanages" *  , waarvan de bepalingen ook van invloed zijn geweest op de artikelen, die later in de Code Civil ten aanzien van de domeinen werden opgenomen, *  en de wet van 19
augustus/12 september, 1791 over het beheer en de wijze van invordering van de domeinen. * 

De administratie van de domeinen was voor het departement van de Nedermaas ondergebracht bij de "Administration générale de l'Enregistrement, Domaines et Droits y réunis" gevestigd te Maastricht. Aan deze administratie, die onder leiding stond van een direkteur, waren o.a. verbond en een inspecteur en een verificateur en naast een tweetal ontvangers voor de registratie, een afzonderlijke ontvanger voor de domeinen. *  Geleidelijk aan werden in de loop der jaren door het Franse bestuur ook ontvangers voor de domeinen aangesteld in plaatsen buiten Maastricht. In 1813, het laatste jaar van het bestaan van het departement van de Nedermaas, waren dergelijke ontvangers gevestigd in Bree, Bilsen, Hasselt, Heerlen, Looz, Maeseijck, Peer, Roermond, Tongeren, Sint Truiden, Valkenburg en Weert. * 

Naast deze afzonderlijke administratie ten behoeve van de domeinen was een. 1 deel van het beheer der domeinen toevertrouwd aan een afdeling van de centrale administratie van het departement van de Nedermaas, waarvoor in combinatie met het beheer van andere aangelegenheden deze afdeling was ingericht. Uit de inleiding op de inventaris der archieven van het Arrondissement Maastricht en van het departement van de Nedermaas (1794-1814) door Mr. H. Hardenberg, blijkt dat de ontwikkeling van dit centrale beheer van de domeinen zich als volgt voltrok. Bij de inrichting van de administratie van het Arrondissement Maastricht bij de regeling van 19 Pluviôse An III (7 februari 1795), werd ingesteld het "2e bureau des finances, des domaines nationaux" dat alles omvatte betreffende de gewone en buitengewone belastingen, de administratie en het beheer van de domeinen, de verkoop van de goederen van emigré's en de liquidetie van de staatsschulden. Reeds enige degen later, op 24 Pluviôse An I
II (12 februari 1795) werd aan deze afdeling het beheer van de bossen toegevoegd. * 

Bij de oprichting van het departement van de Nedermaas in het jaar IV werd de inrichting van de bureaux der centrale administratie bij regeling van 4 Nivôse An IV (25 december 1795) gewijzigd, welke verandering werd ingevoerd op 12 Pluviôse An IV. (l februari 1796). De domeinen werden toen waarschijnlijk ondergebracht bij het "1e bureau des finances". Reeds op 9 Fructidor An IV (26 augustus 1796) had er opnieuw een wijziging plaats doordat bij het 1e bureau de "contributions" werden ondergebracht en een 2e bureau werd ingericht voor de "Domaines nationaux (bois, forêts, émigré's)" waaraan werd toevertrouwd de administratie en het beheer van de nationale domeinen, zowel roerend als onroerend en van de bossen en wouden; de vervreemding van de domeinen, de pensioenen van de leden van opgeheven religieuze instellingen en tenslotte de emigré's. * 

Nadat de prefectuur was ingericht, werd door de prefect een nieuwe indeling van de centrale administratie voorgeschreven op 23 floréal An VIII (13 mei 1800) waarbij als 2e afdeling werd ingesteld het "Bureau des domaines nationaux et de la liquidetion" dat de vroeger er aan toegewezen zaken bleef behandelen en waaraan werd toegevoegd de behartiging van de zaken van het onderwijs en de openbare onderstand. *  Op 21 Thermidor An VIII (9 augustus 1800) werd dit 2e bureau gesplitst in twee onderafdelingen, waarvan de eerste belast werd met de administratie en vervreemding van de nationale domeinen en de behandeling van de daarover ontstane geschillen en de tweede afdeling met de liquidatie van de openbare schuld, de kwesties over de emigré's en hun bezittingen. * 

Een tot het einde van de Franse tijd van kracht gebleven regeling werd getroffen na de kroning van Napoleon tot keizer, toen de verschillende bureaux van het departement gecoördineerd werden met de organen van het keizerlijk staatsbestuur, bij regeling van de prefect van 25 Vendémiaire An XIII (17 oktober 1804) toen als 2e afdeling van de centrale administratie het "Bureau du bien public" werd ingericht, waarbij naast de burgerlijke stand, statistiek, openbaar onderwijs, openbare werken, veldpolitie, gasthuizen en bureaux van weldadigheid, liquidatie van vorderingen op de staat, de gevangenissen en justitiekosten, de nationale domeinen werden ondergebracht. * 

Het door de centrale administratie van het departement van de Nedermaas gevormde archiefbestanddeel, dat betrekking heeft op de domeinen en de daartoe gerekende andere zaken is in de Inventaris-Hardenberg beschreven onder de nummers 1110-2033| terwijl in de tweede hoofdafdeling van die inventaris onder de nummers 4378-4383 de op de nationale goederen en de emigré's betrekking hebbende stukken zijn beschreven, die behoren tot het archief van de Commissaris van het directoire executief bij het arrondissements-en departementaal bestuur, welke commissaris, naar daaruit blijkt, ook bemoeiingen heeft gehad met zaken aangaande domeinen. Wat de scheidingslijn heeft uitgemaakt tussen de competenties ten aanzien van het domeinbeheer van de betreffende afdeling van de centrale administratie van het departement van de Nedermaas en die van de directie van registratie en domeinen waarvan het archief in deze inventaris is beschreven, valt niet uit te maken. Richtlijnen op dit punt zijn niet a
angetroffen en het bleek niet mogelijk aan de hand van de stukken, die in de Inventaris-Hardenberg zijn beschreven en de stukken, die in deze inventaris zijn beschreven, aan de hand van de feitelijke gang van zaken derhalve tijdens de administratie-periode onder Frans bevind, daarvan een beeld te vormen, dat ook slechts door enkele grote lijnen zou zijn gemarkeerd. Bij de oprichting van de Staat der Nederlanden werd het gehele beheer van de domeinen aan de ambtenaren der registratie gelaten. Voor slechts korte tijd evenwel, want reeds bij koninklijk besluit van 16 december 1813 no. 52 werd het beheer van de domeinen van dat der registratie afgescheidene Met ingang van 1 mei 1814 werd daarbij aan de Baad en Rekenkamer der domeinen het domeinbeheer opgedragen. * 

Bij koninklijk besluit van 26 april 1814 no. 110 werd het domeinbeheer, dat op 1 mei 1814 een aanvang zou nemen, toevertrouwd aan de president van het college van Raden en Rekenmeesters en aan een Hoofdedministrateur der domeinen, aan wie inspecteurs en rentmeesters werden toegevoegd. * 

Intussen was bij koninklijk besluit van 19 februari 1814 no. 44 het Bestuur van Wateren en Bossen opgeheven en waren de bossen, die aan de staat behoorden tegelijk met 's Lands visserijen onder het domeinbeheer gebracht. Nog geen vijf jaren is het College van Raden en Rekenmeesters der Domeinen in functie gebleven. Bij koninklijk besluit van 30 november, 1818 no. 2 werd dit College met ingang van 1 januari 1819 opgeheven en het beheer van de domeinen, evenals zulks vroeger het geval was geweest, wederom gebracht onder het "beheer van de Registratie. Ook deze toestand bleef evenwel slechts korte tijd bestendigd, want bij wet van 27 december 1822 Stbl. 59 werd het beheer van de domeinen aan het bestuur van de Registratie weer onttrokken en gebracht onder het Amortisatie-Syndicaat, waaruit een Permanente Commissie met het bestuur van domeinen, wateren en bossen belast werd. Bij koninklijk besluit van 5 januari 1824 no. 32 werden de aanvankelijk nog in stand gehouden betrekkingen v
an inspecteur-generaal en inspecteur voor de dienst der domeinen opgeheven en de direkteuren en verificateurs van Registratie en Domeinen van hun bemoeiingen met het beheer der domeinen ontslagen. Het beheer van domeinen, wateren en bossen werd in het koninkrijk opgedragen aan vijf administrateurs onder de bevelen van de Permanente Commissie uit het Amortisatie-Syndicaat. De ontvangers der domeinen bleven nog als ambtenaren van de Registratie in functie. * 

De ambtenaren van de Registratie werden echter van alle bemoeiingen met het domeinbeheer ontslagen met ingang van 1 juli 1828, op welke datum het domeinbeheer overging in handen van de bij koninklijk besluit van 8 juni 1828 nos. 93 en 94 aangestelde Agenten van het Domein, naast wie de ontvangers der domeinen in functie bleven. Bij datzelfde koninklijk besluit werd de titel van Administrateur der domeinen, wateren en bossen in de zuidelijke provincies vervangen door die van Administrateur der domeinen, terwijl in ieder ressort van administratie een inspecteur werd aangesteld. Onder de Agenten van het Domein werden de algemene boswachters, de boswachters en opzieners te werk gesteld. De ontvangers bleven belast met de invordering van alle domaniale baten en de betalingen voor de dienst der domeinen overeenkomstig de opgaven door de Agenten, aan wie zij verantwoording schuldig waren. Daar waar een Agent van het domein gevestigd was, trad deze als ontvanger op. * 

Een Inspecteur der domeinen werd gevestigd te Brussel, onder wie de provincies Zuid Brabant, Limburg en Henegouwen ressorteerden, terwijl Agenten van het domein geplaatst werden te Maastricht en Roermond. Onder de Agent te Maastricht ressorteerden de ontvangers te Bilsen, Hasselt, Borgloon, Heerlen, Maeseijck, Peer, Sittard, Sint Truiden, Tongeren en Valkenburg, onder de Agent te Roermond de ontvangers te Bree, Horst, Venlo en Weert. * 

Nadat bij de wet van 27 december 1840 Stbl. 77 het Amortisatie-Syndicaat werd opgeheven, werden de leden van de Permanente Commissie uit het Amortisatie-Syndicaat bij koninklijk besluit van 29 december 1840 no. 13 belast met de afdoening van zaken. Enige maanden daar werden, bij koninklijk besluit van 22 maart 1841 no. 113, de betrekkingen van administrateur en inspecteur der domeinen, met ingang van 30 april 1841 opgeheven en werd een hoofdinspecteur der domeinen, die rechtstreeks stond onder de minister van Financien, aangesteld. De Agenten van het domein werden eveneens in onmiddellijke betrekking tot de minister van Financiën gebracht.

Een verandering in deze situatie werd wederom aangebracht bij koninklijk besluit van 1 december 1843 no. 45. De ambstbediening van de Agenten van het domein werd namelijk met ingang van 1 januari 1844 opgeheven en bepaald werd, dat de hoofdinspecteur der domeinen slechts tot uiterlijk het einde van het jaar. 1844 in functie zou blijven. De ontvangers werden gesteld onder het toezicht van de Arrondissements directeur van de indirecte belastingen en hun kantoren verenigd met die van de ontvangers der Registratie en de inspecteurs van de registratie werden met de contrôle op de ontvangsten der domeinen en de boekhouding belast. De betrekking van ontvanger van de Domaniale Kolenmijnen te Rolduc, die tevens de functie van waarnemend directeur van die mijnen bekleedde sedert onder het Franse bewind deze mijnen tot het domein gebracht werden, werd opgeheven ter voldoening aan de wet van 19 juni 1845 Stbl. 29 waarbij die mijnen werden afgestaan aan de concessionarissen van de spoorweg
Maastricht-Aken. *