01.047 Schepenbank Swolgen-Broekhuizenvorst en het kerspel Tienray, (1431) 1604-1797 ( Historisch Centrum Limburg, te Maastricht )
01.047
Schepenbank Swolgen-Broekhuizenvorst en het kerspel Tienray, (1431) 1604-1797
Inventaris
Inleiding
Historische inleiding
Functionarissen van de schepenbank en de gemeente
01.047 Schepenbank Swolgen-Broekhuizenvorst en het kerspel Tienray, (1431) 1604-1797
Inleiding
Historische inleiding
Functionarissen van de schepenbank en de gemeente
Schepenen
Deze personen, zeven in getal, stelden het vonnis vast. Ze hadden weinig juridische kennis. Ze werden benoemd door de drossaard, ambtman of drost. Na 1673-1674 door de heer van de heerlijkheid, uit een voordracht van drie personen, door de zittende schepenen opgesteld. Door de drossaard en later door de heer van de heerlijkheid wordt ook de scholtis benoemd, die als voorzitter van de schepenbank fungeert, maar er geen lid van is. Tevens treedt hij op als openbaar ministerie en als uitvoerder van de vonnissen. Bij afwezigheid wordt hij vervangen door de stadhouder of "dagelicx richter". Tevens voeren de schepenen als voornaamste geërfden de bestuurlijke taken uit, eventueel bijgestaan door enkele gezworenen.
Secretaris of gerichtsschrijver
Zijn taak bestaat in het bijhouden van de diverse protocollen en registers, het vervaardigen van grossen van akten en het geven van afschriften. Hij wordt benoemd door de drossaard, respectievelijk de heer van de heerlijkheid. Met de scholtis is hij degene die geacht wordt over de nodige juridische kennis te beschikken. Tevens zijn het ook vaak de enige schepenbankfunctionarissen die de schrijfkunst machtig zijn.
Gerechtsbode
Hij is belast met de dagvaarding van de partijen in een proces en is ook overigens te vergelijken met de huidige deurwaarder. Tevens assisteert hij de schatheffer bij het innen van de schat.
Gezworenen
Zij fungeren als aanvulling op de schepenen, wanneer de schepenbank optreedt in gemeentelijke zaken. Zij vormen een vertegenwoordiging van de geërfden. In een ordonnantie uit 1590 van de Staten van het Overkwartier van Gelre te Roermond wordt de medewerking van de geërfden bij financiële zaken van de gemeente bindend voorgeschreven.
Deze personen, zeven in getal, stelden het vonnis vast. Ze hadden weinig juridische kennis. Ze werden benoemd door de drossaard, ambtman of drost. Na 1673-1674 door de heer van de heerlijkheid, uit een voordracht van drie personen, door de zittende schepenen opgesteld. Door de drossaard en later door de heer van de heerlijkheid wordt ook de scholtis benoemd, die als voorzitter van de schepenbank fungeert, maar er geen lid van is. Tevens treedt hij op als openbaar ministerie en als uitvoerder van de vonnissen. Bij afwezigheid wordt hij vervangen door de stadhouder of "dagelicx richter". Tevens voeren de schepenen als voornaamste geërfden de bestuurlijke taken uit, eventueel bijgestaan door enkele gezworenen.
Secretaris of gerichtsschrijver
Zijn taak bestaat in het bijhouden van de diverse protocollen en registers, het vervaardigen van grossen van akten en het geven van afschriften. Hij wordt benoemd door de drossaard, respectievelijk de heer van de heerlijkheid. Met de scholtis is hij degene die geacht wordt over de nodige juridische kennis te beschikken. Tevens zijn het ook vaak de enige schepenbankfunctionarissen die de schrijfkunst machtig zijn.
Gerechtsbode
Hij is belast met de dagvaarding van de partijen in een proces en is ook overigens te vergelijken met de huidige deurwaarder. Tevens assisteert hij de schatheffer bij het innen van de schat.
Gezworenen
Zij fungeren als aanvulling op de schepenen, wanneer de schepenbank optreedt in gemeentelijke zaken. Zij vormen een vertegenwoordiging van de geërfden. In een ordonnantie uit 1590 van de Staten van het Overkwartier van Gelre te Roermond wordt de medewerking van de geërfden bij financiële zaken van de gemeente bindend voorgeschreven.
Schatheffer of schatbeurder
Hij dient ervoor te zorgen, dat de belastingen worden geïnd. De belastingen zijn o.a. de hoofdschat of generale capitatie, de ambachtschat, de consumptieschat, de beestenschat en andere soorten van belasting. Daarnaast de landschat, die verreweg het meeste oplevert en die verschillende malen, soms 10 tot 11 maal, per jaar wordt geïnd. De schatheffer moet zorgen voor de betaling van het aandeel in de beden en onraadspenningen in Roermond en later in Geldern. Daarnaast zorgt hij voor de betaling van de interesten aan de personen, van wie de gemeente geld heeft geleend, en alle andere voorkomende betalingen. Het ambt van schatheffer, soms door verschillende personen in één jaar uitgeoefend, werd elk jaar opnieuw verpacht en gegund aan de minst vragende, mits deze een goede borg kon stellen. Verantwoording van zijn beheer moest hij afleggen op de geërfdendag, waarbij de afhoring in de praktijk geschiedde door de schepenen plus soms nog enkele gezworenen en/of geërfden.
Veldschut
Zijn voornaamste taak bestaat uit het schutten of opsluiten van rondzwervend vee dat aan iemands land schade toebrengt, en het heffen van boeten daarvoor.
Rotmeester
Deze functionaris was vooral belast om samen met zijn rot zorg te dragen voor de openbare veiligheid op gemeentelijke wegen en waterlopen. Iedere rotmeester had een eigen district. Een rot is een groep personen die onder meer assistentie verleende bij het opsporen van landlopers. *
Hij dient ervoor te zorgen, dat de belastingen worden geïnd. De belastingen zijn o.a. de hoofdschat of generale capitatie, de ambachtschat, de consumptieschat, de beestenschat en andere soorten van belasting. Daarnaast de landschat, die verreweg het meeste oplevert en die verschillende malen, soms 10 tot 11 maal, per jaar wordt geïnd. De schatheffer moet zorgen voor de betaling van het aandeel in de beden en onraadspenningen in Roermond en later in Geldern. Daarnaast zorgt hij voor de betaling van de interesten aan de personen, van wie de gemeente geld heeft geleend, en alle andere voorkomende betalingen. Het ambt van schatheffer, soms door verschillende personen in één jaar uitgeoefend, werd elk jaar opnieuw verpacht en gegund aan de minst vragende, mits deze een goede borg kon stellen. Verantwoording van zijn beheer moest hij afleggen op de geërfdendag, waarbij de afhoring in de praktijk geschiedde door de schepenen plus soms nog enkele gezworenen en/of geërfden.
Veldschut
Zijn voornaamste taak bestaat uit het schutten of opsluiten van rondzwervend vee dat aan iemands land schade toebrengt, en het heffen van boeten daarvoor.
Rotmeester
Deze functionaris was vooral belast om samen met zijn rot zorg te dragen voor de openbare veiligheid op gemeentelijke wegen en waterlopen. Iedere rotmeester had een eigen district. Een rot is een groep personen die onder meer assistentie verleende bij het opsporen van landlopers. *
laatste wijziging 26-07-2019
441 beschreven archiefstukken
2 gedigitaliseerd
totaal 167 bestanden
Kenmerken
Datering:
(1431) 1604-1797
Auteur:
J.P.G. Renkens
Omvang m1:
0,2 meter - 1 charter oorsronkelijke omvang voor overdracht aan Gemeentearchief Venray
Inventaris:
Inventaris van het archief van de schepenbank Swolgen-Broekhuizenvorst en van het kerspel Tienray. Inventarissenreeks RAL 23 (Maastricht 1981)
Opmerking:
De inv.nrs 27, 28, 40, 68, 69, 149, 320, 330 en 333 berusten bij het RHCL; de overige nummers zijn overgedragen aan het Gemeentearchief Venray
laatste wijziging 26-07-2019
441 beschreven archiefstukken
2 gedigitaliseerd
totaal 167 bestanden