01.038 Schepenbank Kessel ( Historisch Centrum Limburg, te Maastricht )
01.038
Schepenbank Kessel
Inleiding
Functionarissen van schepenbank en gemeente *
01.038 Schepenbank Kessel
Inleiding
Functionarissen van schepenbank en gemeente *
Schepenen: Deze personen, zeven in getal, stellen het vonnis vast. Ze hadden meestal nauwelijks juridische kennis en konden vaak ook niet schrijven. Ze werden benoemd door de drossaard, ambtman of drost, na 1673-1674 door de heer van de heerlijkheid, en wel uit een voordracht van drie personen, door de zittende schepenen opgesteld. Door de drossaard en later de heer wordt ook de scholtis (vóór 1673-1674 de landscholtis) benoemd, die als voorzitter van de schepenbank fungeert, maar geen lid van de schepenbank is. Tevens treedt de scholtis op als openbaar ministerie en als uitvoerder der vonnissen. Bij zijn afwezigheid wordt hij vervangen door de "dagelijcx richter", ook wel genaamd "stadhouder". Tevens voeren de schepenen als voornaamste geërfden de bestuurlijke taken uit, eventueel bijgestaan door enkele gezworenen.
Secretaris of gerechtsschrijver: Zijn taak bestaat in het bijhouden van de diverse protocollen en registers, het vervaardigen van grossen van akten en het geven van afschriften. Hij wordt benoemd door de drossaard, respectievelijk de heer van de heerlijkheid. Met de scholtis is hij degene die geacht wordt over de nodige juridische kennis te beschikken. Tevens zijn het ook vaak de enige schepenbankfunctionarissen die de schrijfkunst machtig zijn.
Gerechtsbode: Hij is belast met de dagvaarding van de partijen in een proces en is ook overigens te vergelijken met de huidige deurwaarder. Tevens assisteert hij de schatheffer bij het innen van de schat.
Gezworenen: Zij fungeren als aanvulling op de drie of vier schepenen van Kessel, wanneer de schepenbank optreedt in gemeentelijke zaken. Zij vormen een vertegenwoordiging van de geërfden. In een ordonnantie uit 1590 van de Staten van het Overkwartier van Gelre te Roermond wordt de medewerking van de geërfden bij financiële zaken van de gemeente bindend voorgeschreven. In het midden van de 17e eeuw zijn er vier gezworenen in Kessel. (40) *
Schatheffer of schatbeurder: Hij dient te zorgen dat de belastingen worden geïnd: de hoofdschat of generale capitatie, de ambachtschat, de consumptieschat, de beestenschat, de visserijschat e.a. Daarnaast de landschat die verreweg het meest oplevert en verschillende malen per jaar wordt geïnd. De schatheffer moet zorgen dat het aandeel in de beden en onraadspenningen wordt afgedragen in Roermond en later in Geldern, dat de interest wordt betaald aan de personen die aan de gemeente geld geleend hebben en dat de overige uitgaven gedaan worden. Het ambt van schatheffer (soms door verscheidene personen uitgeoefend) werd elk jaar opnieuw gegund aan de minstvragende, mits hij goede borg kon stellen. Verantwoording moet hij afleggen op de geërfdendag, waarbij de afhoring in de praktijk geschiedt door de schepenen plus soms nog enkele gezworenen en/of geërfden.
Burgemeester: Zijn naam wordt in de stukken nauwelijks genoemd. Alleen in de stukken uitgegaan van de centrale regeringsinstanties komt hij veelvuldig voor. De indruk bestaat dat in Kessel met de benaming burgemeester en schatheffer één en dezelfde functionaris is bedoeld wordt. *
Veldschutten: Hun voornaamste taak bestaat in het schutten of opsluiten van rondzwervend vee dat aan iemands land schade toebrengt, en het heffen van boeten daarvoor. *
Rotmeesters: In ieder deel van Kessel (district) is één rotmeester die kan beschikken over zijn rot. Zo'n hieronder te verstane groep mensen verleende dan onder meer assistentie bij het opsporen van landlopers. *
laatste wijziging 30-04-2024
320 beschreven archiefstukken
20 gedigitaliseerd
totaal 1.966 bestanden
Inventaris
laatste wijziging 30-04-2024
320 beschreven archiefstukken
20 gedigitaliseerd
totaal 1.966 bestanden
Kenmerken
Datering:
(1457) 1573-1794
Auteur:
J.H.M.M. van Hall
Omvang m1:
3,7 - 18 charters
Inventaris:
Inventaris van het archief van de schepenbank Kessel. Inventarissenreeks RAL 20 (Maastricht 1980)
laatste wijziging 30-04-2024
320 beschreven archiefstukken
20 gedigitaliseerd
totaal 1.966 bestanden