Op 1 januari 1991 wordt bij wet (Arbeidsvoorzieningswet, Stb.1990, 402) een publiekrechtelijke organisatie, de Arbeidsvoorzieningsorganisatie, in het leven geroepen. De organisatie maakt niet langer deel uit van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) maar wordt een zelfstandige organisatie bestaande uit een centraal bestuur, een algemeen directeur, een centraal (landelijk) bureau, 28 regionale besturen met allen een regionaal directeur en regionaal stafbureau. Verder maken circa 140 arbeidsbureaus en 60 centra vakopleiding deel uit van de organisatie. De Arbeidsvoorzieningsorganisatie wordt in artikel 2 van de AVW belast met het bevorderen van een doelmatige en rechtvaardige aansluiting van vraag en aanbod van arbeidskrachten op de arbeidsmarkt. Hiertoe draagt zij in elk geval zorg voor (artikel 4 AVW):
1. het verzamelen en verstrekken van informatie over ontwikkelingen op de arbeidsmarkt;
2. voorlichting en advisering, gericht op het inzichtelijk maken van de arbeidsmarkt voor werkgevers en werkzoekenden (met name beroepskeuzevoorlichting);
3. het inrichten en in stand houden van een landelijk gespreide organisatie voor de openbare arbeidsbemiddeling, alsmede het bevorderen van een goede afstemming tussen deze en de door derden verrichte arbeidsbemiddeling;
4. het bevorderen van scholing, alsmede het stimuleren en coördineren van activiteiten van derden op dit terrein;
5. het bekend blijven met de ontwikkelingen van het leerlingwezen en het in overleg met de Minister van Onderwijs & Wetenschappen (O&W) bijdragen aan de ontwikkeling van beleidsvoorstellen daaromtrent. Daarnaast voert de Arbeidsvoorzieningsorganisatie nog enkele andere wettelijke taken uit, waaronder de ontslagtaak (artikel 6 Buitengewoon Besluit Arbeidsverhoudingen).

In de nieuwe Arbeidsvoorzieningswet 1996 (AVW 1996) wordt in artikel 3 bepaald dat de doelstelling of kerntaak van de Arbeidsvoorzieningsorganisatie voortaan luidt: het bevorderen van de aansluiting tussen vraag naar en aanbod van arbeidskrachten op de arbeidsmarkt, in het bijzonder door dienstverlening aan moeilijk plaatsbare werkzoekenden. In artikel 4 van de AVW 1996 staat wat deze kerntaak in elk geval inhoudt:

1. ten behoeve van iedere werkzoekende en werkgever:
- het inrichten en in stand houden van een landelijk gespreide organisatie voor de openbare arbeidsbemiddeling;
- het registreren van werkzoekenden en het registreren van vacatures;
- het voordragen van geschikte vacatures aan werkzoekenden en het voordragen van geschikte werkzoekenden voor vacatures;
- het verzamelen en analyseren van informatie over ontwikkelingen op de arbeidsmarkt;
- het geven van informatie en advies met betrekking tot arbeidsmarktvraagstukken, studie- en beroepskeuze en om-, her-, of bijscholing;

2. ten behoeve van moeilijk plaatsbare werkzoekenden;
- het geschikt maken voor hun inschakeling in de arbeid, in het bijzonder door scholing;
- het leveren van bijzondere inspanningen voor hun arbeidsbemiddeling;

3. ten behoeve van werkgevers;
- het leveren van diensten ter vervulling van naar haar oordeel moeilijk vervulbare vacatures.

Op 1 januari 2002 is de Arbeidsvoorzieningsorganisatie als gevolg van de invoering van de nieuwe structuur voor werk en inkomen (SUWI) formeel opgesplitst. Vooruitlopend hierop is in oktober 2000 een interne reorganisatie doorgevoerd door de inrichting van vijf intern verzelfstandigde bedrijfsonderdelen:
- KLIQ (het reïntegratiebedrijf)
- Centrum Vakopleiding (het scholingsbedrijf voor werkzoekenden)
- Facent (het facilitair bedrijf van Arbeidsvoorziening)
- ESF Nederland (nadien Agentschap SZW)
- Arbeidsbureau Nederland (het publieke bedrijfsonderdeel)

Elk van deze onderdelen gaat een eigen toekomst tegemoet. Om dit proces te bespoedigen en helderheid te scheppen voor klanten, opdrachtgevers en ook de eigen medewerkers heeft het Centraal Bestuur voor de Arbeidsvoorziening besloten alle bedrijfsonderdelen op 1 april 2001 over te dragen aan nieuwe bestuurders en zelf terug te treden. Ook de regionale besturen voor de Arbeidsvoorziening treden terug. Bestuur en directie zijn dit overeengekomen met minister van SZW. De door de minister van SZW aangewezen bestuurders geven verder vorm aan de positie van de vijf bedrijfsonderdelen.

De vijf voormalige bedrijfsonderdelen van Arbeidsvoorziening zijn per 1 januari 2002 extern verzelfstandigd. De arbeidsvoorzieningsorganisatie is blijven voortbestaan in de vorm van het Concern van Arbeidsvoorziening. Het concern ondersteunt de achtereenvolgende bestuurders (zie hierna) bij de afwikkeling/liquidatie van Arbeidsvoorziening. De Arbeidsvoorzieningswet 1996 is op die situatie aangepast. De (aangepaste) wet blijft van kracht tot de feitelijke liquidatie van Arbeidsvoorziening. Binnen de Arbeidsvoorzieningsorganisatie is een tiental actoren te onderscheiden, die onder de werking van de Archiefwet 1995 vallen en waarvan handelingen zijn opgenomen. Van deze actoren is hieronder een beschrijving opgenomen.