Uw zoekacties: Natuurwetenschappelijk Gezelschap Wageningen

1160 Natuurwetenschappelijk Gezelschap Wageningen ( Gelders Archief )

Archieftoegang

Hier vindt u de inventaris van een archieftoegang. Hierin staat beschreven welke stukken zich in dit archief bevinden. 
 
Het nummer dat voor de titel van het archief staat is het toegangsnummer van dit archief. Het nummer dat voor de beschrijving van een stuk staat is het inventarisnummer. 
  • Bij ‘Kenmerken’ vindt u algemene informatie over dit archief
  • Bij ‘Inleiding’ vindt u achtergrondinformatie over dit archief, denk hierbij aan de openbaarheid, de archiefvormer en de oorsprong en opbouw van het archief.
  • Bij ‘Inventaris’ vindt u de lijst met beschrijvingen van stukken die zich in dit archief bevinden. 

Hoe zoekt u door een archieftoegang?

Klik op de zoekbalk links bovenin en voer uw zoekterm(en) in. Klik vervolgens op ‘zoek’.
Onder ‘Gevonden archiefstukken’ verschijnen de beschrijvingen van stukken uit dit archief waar deze term in voorkomt. Om te zien in welk deel van het archief deze stukken zitten klikt u op ‘Inventaris’. Dor telkens te klikken op het woord/de woorden die vetgedrukt worden weergegeven komt u uit bij de (met geel gemarkeerde) zoektermen. 

Welke archieftoegangen heeft het Gelders Archief?

Bekijk het Archievenoverzicht  om te zien welke archieven zich in het Gelders Archief bevinden. Deze zijn niet allemaal geïnventariseerd en beschikbaar voor inzage. Als er geen inventarislijst beschikbaar is, is dit archief helaas nog niet in te zien. 
 

 

beacon
 
 
Inleiding
1. Openbaarheid en citeren
2. Geschiedenis van het Natuurwetenschappelijk Gezelschap Wageningen
3. Geschiedenis van de Wageningse Biologenkring
4. Geschiedenis van de Vereniging van Personeel van Land- en Tuinbouwkundige Instellingen in Nederland "Heterosis" te Wageningen
1160 Natuurwetenschappelijk Gezelschap Wageningen
Inleiding
4.
Geschiedenis van de Vereniging van Personeel van Land- en Tuinbouwkundige Instellingen in Nederland "Heterosis" te Wageningen
Organisatie: Gelders Archief
Op 24 februari 1947 eindigde een cursus voor het technisch personeel over plantenziekten, die gegeven was door de rijksconsulent voor de plantenziekten. De deelnemers voelden de behoefte meer van dergelijke cursussen te organiseren. Zij besloten een werkcommissie contact te laten zoeken met een vijftal Wageningse instituten. Deze commissie belegde op 18 maart 1947 een vergadering in het café "De Tien Zilverlingen" op de hoek van de Hoogstraat en de Markt. Op deze vergadering werd besloten een vereniging op te richten van technisch personeel der Land- en Tuinbouwkundige Instituten te Wageningen en omstreken. Doel van de vereniging was de leden nader met elkaar bekend te doen geraken en door middel van lezingen en cursussen te trachten zich meer te ontwikkelen op land- en tuinbouwkundig terrein. Er gaven zich direct 28 leden op en een maand later was het aantal leden gestegen tot 92. Aansluitend werd die winter een cursus over "Plantenverdeling" gegeven door dr. H. de Haan, die de vereniging krachtig steunde. Hij werd bij de eindles tot erelid benoemd.
De naam van de vereniging werd "Heterosis". Deze naam drukt de hoop uit, dat de gespecialiseerde leden tezamen een "Heterosis-effect" op het gebied van onderzoek zullen bereiken. Hiermee duidt men op het effect dat in de veredeling wordt bereikt door twee ingeteelde lijnen van een gewas met elkaar te kruisen, waaruit dan een product komt dat het uitgangsmateriaal ver overtreft in kwaliteit en/of kwantiteit.
In de zomer van 1947 werden twee lezingen en drie excursies en een filmavond georganiseerd. De vereniging had een voorspoedige start. In november 1950 waren er 114 leden. In dat jaar werd er een bodemkundige cursus georganiseerd. Gedurende 12 middagen werden door 11 specialisten actuele bodemkundige onderwerpen behandeld. De cursus werd afgesloten met een excursie en met een examen waaraan 14 personen deelnamen. In de zomer werden in de avond vier excursies georganiseerd. Gaandeweg werd het de gewoonte jaarlijks een cursus te organiseren met een daaraan verbonden examen. Daarnaast waren er in de winter enkele lezingen en in de zomer excursies.
Bij het eerste lustrum in 1952 was Heterosis in Wageningen een bekend begrip geworden. De directeuren van de instituten en laboratoria stelden hun personeel graag in de gelegenheid de cursussen te volgen en wekten hun personeel op deel te nemen aan de examens. Als de vereniging een cursus organiseerde waren de docenten steeds bereid daar hun tijd aan te geven.
Er was een veelheid van activiteiten. In 1955 werd in samenwerking met de "Nederlandse Bond van Plattelandsvrouwen" een peulvruchtenvoorlichtingsavond gehouden. Een kooklerares hield een causerie over de voedingswaarde en bereidingswijze van peulvruchten en na de pauze was er een fraaie kleurenfilm over "peulvruchten van producent tot consument".
In hetzelfde jaar was er een lezing van Cleveringa, de rijkslandbouwconsulent voor bodem en bemesting over "het gezondheidsvraagstuk van grond, plant, dier en mens beschouwd vanuit een volkomen nieuwe gezichtshoek". Er was ook bij niet-leden grote belangstelling voor deze boeiende spreker, die alle ziekten toeschreef aan aardstralen. Pas enige jaren later is dit wetenschappelijk bijgeloof uit de discussie verdwenen.
De cursussen van Heterosis kregen ook bekendheid buiten Wageningen. Zo was er in 1957 een cursus Cultuurtechniek, die door 80 leden werd gevolgd en aan 14 personen per post werd toegezonden. De stencils werden ook toegezonden aan bibliotheken en andere belangstellenden zodat er tenslotte 134 stencils werden verzonden.
De heer H. Zingstra, die werkzaam was bij het Rijksinstituut voor Rassenonderzoek, was secretaris vanaf de oprichting in 1947 tot 1972. In deze 25 jaar heeft hij grote invloed gehad op de activiteiten van de vereniging. Jaarlijks was er een cursus met meer dan tien colleges en daarnaast enkele lezingen en excursies.
De activiteiten kwamen steeds meer in de plaatselijke pers en de diploma-uitreiking van de cursussen kwam steevast in de krant. Op de jaarvergadering werden aan de leden suggesties gevraagd voor het onderwerp van de cursus voor het volgende jaar. In 1971 waren er 247 leden. In totaal waren er in 24 jaren 536 diploma's uitgereikt. De gestencilde teksten van de cursussen werden onder belangstellenden verspreid. Ze werden veel gebruikt door leraren van het hoger- en middelbaar land- en tuinbouwonderwijs.
Op de jaarvergadering van 1979, bleek dat de belangstelling tanende was; naast het bestuur waren slechts acht personen aanwezig. Door het bestuur werd de vraag gesteld hoe meer animo voor de vereniging bij leden te krijgen. In de discussie werd naar voren gebracht, dat de behoefte waarschijnlijk minder groot is dan vroeger. Het ontwikkelingspeil van het middelbaar personeel van de Wageningse instituten is hoger dan vroeger. De discussie ging over de waarde van een Heterosis-diploma. Speelt dit een rol bij bevorderingsvoorstellen? Moeten de cursussen liggen op het terrein van je beroep of heeft algemene ontwikkeling grote waarde?
In 1983 was er geen cursus omdat de beoogde docenten wegens drukke werkzaamheden op het laatste moment afzegden, maar in 1984 ging deze cursus wel door met 30 deelnemers. In dat jaar werden de statuten gewijzigd. De term technisch personeel werd gewijzigd in middelbaar- en hoger personeel, mede omdat deze term beter paste bij de leden vanuit de Landbouwhogeschool. In de rondvraag werden geluiden gehoord over instituutsdirecteuren, die niet meer toestaan dat de cursussen in diensttijd werden gevolgd.
In 1986 was er sprake van een achterstand in de contributiebetaling, waartegen de penningmeester maatregelen zal nemen.
Het lustrum van het 40-jarig bestaan werd in 1987 gevierd met een symposium, waarvoor ook sponsors werden gevonden. Het was een goed geslaagd symposium. Van de vier inleidingen werden proceedings samengesteld met een oplage van 100 exemplaren. Er waren 172 leden en het bestuur maakte zich zorgen over de vergrijzing van het ledenbestand. Er werd een brochure samengesteld voor de ledenwerving en dat leverde zes nieuwe leden op.
Bovendien bleek het steeds moeilijker een goede cursus te organiseren. De hoofddocent van de cursus maakt nogal eens onduidelijke afspraken met de mededocenten. De teksten komen niet op tijd klaar en de invulling wijkt soms af van de tevoren gemaakte afspraken.
In 1989 was er een geslaagde cursus over het 'landbouwweerbericht' met 12 lezingen en 20 cursisten en in 1990 een cursus geologie met 30 deelnemers, waarvan er drie met goed gevolg het examen aflegden. Hoewel het ledental wat daalde werden er in de volgende jaren weer geslaagde cursussen georganiseerd. De deelname was tussen de 20 en 30 deelnemers en over de examens werd niet meer gerept.
In 1994 lukte het niet een cursus van de grond te krijgen. De potentiële docenten zijn niet beschikbaar door allerlei reorganisaties en overbelasting. Het ledental is teruggelopen tot ongeveer 140. Niet alleen oudere, maar ook jongere leden hebben bedankt en de belangstelling van de leden is tanende. Het bestuur vraagt zich of een samengaan met Studium Generale mogelijk zal zijn.
Er werden in 1994 en 1995 nog enkele excursies gehouden. In 1996 werd een cursus over voeding en gezondheid van de mens georganiseerd en aansluitend als laatste activiteit in 1997 een cursus over levensmiddelentechnologie.
In dat jaar besluit het bestuur Heterosis op te heffen. In het voorjaar van 1998 stelt het bestuur aan de ledenvergadering voor aansluiting te zoeken bij het Natuurwetenschappelijk Gezelschap. Heterosis heeft ruim 50 jaren bestaan. Op het hoogtepunt waren er 300 leden en nu zijn er nog 120, waarvan er 17 op de ledenvergadering aanwezig zjin. Het Natuurwetenschappelijk Gezelschap Wageningen organiseert jaarlijks een zestal lezingen over uiteenlopende onderwerpen. Zij kennen niet het cursorisch karakter van Heterosis. Een aantal leden van Heterosis is ook lid van het Natuurwetenschappelijk Gezelschap. De aanwezige leden stemmen unaniem in met het voorstel van het bestuur. Dat houdt in, dat alle leden collectief lid worden van het Natuurwetenschappelijk Gezelschap en dat dit wordt betaald door de middelen die Heterosis nog in kas heeft over te dragen. Na een jaar dienen de leden van Heterosis zelf te bepalen of ze lid willen blijven van het Natuurwetenschappelijk Gezelschap. Het archief zal worden overgedragen aan het gemeentearchief van de Gemeente Wageningen.
4.1. Heterosis-cursussen
5. Archief

Kenmerken

Datering:
1880-2001
Auteur:
J.P.A. van den Ban