De Vereniging Gelre - Vereniging tot beoefening van de Gelderse geschiedenis, oudheidkunde en recht - werd in november 1897, op initiatief van F.A. Hoefer en archivarissen van het Rijksarchief in Gelderland en de gemeentearchieven van Nijmegen en Zutphen, opgericht. De vereniging wil de beoefening van de geschiedenis, oudheidkunde en het recht in Gelderland bevorderen. Ze doet dat onder meer door het uitgeven van publicaties (onder meer Bijdragen en Mededelingen, Werken), het houden van lezingen en excursies voor haar leden en het aanleggen van een bibliotheek.
Vanouds onderhoudt de vereniging nauwe banden met het Gelders Archief. Het adres van het Gelders Archief is tevens het postadres van Gelre. Archivarissen van het Gelders Archief namen veelal een vooraanstaande positie in de vereniging in als voorzitter, secretaris of gewoon bestuurslid.

Het vooroorlogse deel van het archief en de bibliotheek gingen in 1944 tijdens de Slag om Arnhem verloren. Een beperkt deel van de bescheiden was voor de bewerking aanwezig in het archief van de Stichting Gelderse Historische Reeks.

In de "Bijdragen en Mededelingen", de jaarlijkse uitgave van de vereniging, zijn ondermeer jaarverslagen, ledenlijsten, verslagen van de ledenvergaderingen en financiële gegevens gepubliceerd.